جهان برای ماندلا‌ به میدان آمد

هشتاد و نهمین سالروز تولد نلسون ماندلا‌ اسطوره مبارزات سیاسی سیاه‌پوستان و مشهورترین چهره مبارزه علیه آپارتاید در حالی برگزار می‌شود كه كمتر چهره سیاسی را در جهان می‌توان یافت كه چنین مورد احترام شهروندان جهان قرار داشته و شهرت خود را بیش از آنكه مدیون قدرت و اقتدار سیاسی باشد، از همراهی با مردم و تلا‌ش برای برداشتن بند از وجود آنانداشته باشد.
نلسون رولیهلا‌ هلا‌ ماندلا‌ در ۱۸ ژوئیه ۱۹۱۸ در روستای كوچك قونو در منطقه امتاتای آفریقای جنوبی به دنیا آمد. فعالیت سیاسی وی با حضور در شورای نمایندگی دانشجویی مخالف سیاست‌های دانشگاه دوام چندانی نیافت و با اخراج از دانشگاه به عنوان نگهبان معدن و كارمند شركت حقوقی مشغول به كار شد. وی در همین دوران لیسانس خود را به صورت مكاتبه‌ای گرفت. ‌ پس از پیروزی حزب ملی تحت سلطه‌ آفریكانس‌زبان‌ها در انتخابات سال ۱۹۴۸ و حمایت آنان از سیاست‌های تبعیضی، ماندلا‌ در مبارزات مخالفت‌جویانه‌ كنگره ملی آفریقا (‌) ANC در سال ۱۹۵۲ و كنگره خلق در سال ۱۹۵۵ نقش برجسته‌ای ایفا كرد. تصویب منشور آزادی در كنگره خلق باعث تهیه برنامه‌ اساسی ضدآپارتاید شد. ‌ماندلا‌ علی‌رغم آنكه در این دوران تحت تاثیر ماهاتما گاندی به مبارزات دستجمعی غیرخشونت‌آمیز متعهد بود، در پنجم دسامبر ۱۹۵۶ به همراه ۱۵۰ تن دیگر دستگیر و به خیانت به كشور متهم شد. محاكمه‌ماراتن‌گونه‌ وی و همراهانش از سال ۱۹۵۶ تا سال ۱۹۶۱ ادامه پیدا كرد و در نهایت تمام آنها تبرئه شدند.
در پنجم اوت ۱۹۶۲ ماندلا‌ پس از ۱۷ ماه تحت تعقیب بودن به دلیل گزارش سازمان جاسوسی آمریكا (سیا) به پلیس آفریقای جنوبی، دستگیر و در ژوهانسبورگ زندانی شد. سه روز پس از دستگیری، وی به اتهام رهبری اعتصاب كارگران در سال ۱۹۶۱ و ترك غیرقانونی كشور، به ۵ سال حبس محكوم شد. ‌
در حالی كه ماندلا‌ در بازداشت بود، پلیس در تاریخ ۱۱ ژوئن ۱۹۶۳ رهبران برجسته ‌ANC را در ریوونیا (شمال ژوهانسبورگ) دستگیر كرد. ماندلا‌ نیز به دستگیر‌شدگان اضافه شد و به همراه دیگر دستگیرشدگان به خرابكاری و جرائمی معادل خیانت به كشور كه اثباتشان برای دولت آسان‌تر بود، متهم شد. ماندلا‌ اتهام اول خود یعنی خرابكاری را پذیرفت و اتهام دوم خود را رد كرد. ‌
ماندلا‌ در نهایت به حبس ابد محكوم و روانه زندانی در جزیره روبن شد. ماندلا‌ در زندگی‌نامه‌ خود تشریح می‌كند كه چطور به عنوان پایین‌ترین طبقه زندان، هر شش ماه مجاز به داشتن تنها یك ملا‌قات و یك نامه بوده است. او در طول دوران حبس ۲۷ ساله‌ خود، تنها سه بار همسرش را ملا‌قات كرد. ‌
در سال ۱۹۸۵ پی. وی بوتا، رئیس‌جمهور وقت آفریقای جنوبی به ماندلا‌ پیشنهاد كرد كه در صورت انصراف از مبارزه مسلحانه، آزاد خواهد شد. ماندلا‌ با صدور بیانیه‌ای از طریق دخترش، پیشنهاد آزادی مشروط را رد كرد و اظهار داشت: ‌این چگونه آزادی‌ای است كه این سازمان مردمی هنوز از فعالیت منع است. تنها مردان آزاد می‌توانند مذاكره كنند. یك زندانی نمی‌تواند وارد مذاكره شود. ‌
در دوران حبس ماندلا‌، فشار داخلی و بین‌المللی روی دولت آفریقای جنوبی، با شعار معروف و جنجالی <‌نلسون ماندلا‌ را آزاد كنید>، برای آزادی وی افزایش یافت. در سال ۱۹۸۹ بوتا دچار سكته مغزی شد و فردریك ویلیام دكلرك، به عنوان رئیس‌جمهور جانشین وی شد. ‌
ویلیام دكلرك، رئیس‌جمهور وقت آفریقای جنوبی در دوم فوریه ۱۹۹۰ ممنوعیت فعالیت ‌ANC و دیگر سازمان‌های مخالف آپارتاید را لغو و اعلا‌م كرد كه ماندلا‌ به‌زودی از زندان آزاد خواهد شد. بدین‌ترتیب نلسون ماندلا‌ پس از ۲۷ سال حبس در ۱۱ فوریه ۱۹۹۰ از زندان آزاد شد. ‌ ماندلا‌ در روز آزادی خود طی سخنانی برای ملت آفریقای جنوبی متعهد شد كه به صلح و آشتی با اقلیت سفیدپوست كشور پایبند است. ‌ ماندلا‌ پس از آزادی از زندان به سمت رهبری ‌ANC بازگشت و در سال‌های ۹۴-۱۹۹۰، هدایت این حزب در مذاكرات چندحزبی كه به اولین انتخابات چندنژادی آفریقای جنوبی منتهی شد را برعهده داشت. در سال ۱۹۹۱، كنگره ملی آفریقا ‌) ANC( اولین كنفرانس ملی خود در آفریقای جنوبی (پس از شروع مجدد فعالیت) را برگزار كرد و ماندلا‌ به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شد. ‌ رهبری ماندلا‌ در طول مذاكرات و رابطه‌ وی با فردریك ویلیام دكلرك باعث شد كه این دو در سال ۱۹۹۳ به‌طور مشترك برنده جایزه صلح نوبل شوند. نلسون ماندلا‌ در سال ۱۹۹۴ برای اولین‌بار به‌طور كاملا‌ دموكراتیك به عنوان رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی انتخاب شد و تا سال ۱۹۹۹ این سمت را برعهده داشت. ‌

منبع : روزنامه اعتماد ملی