شر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کای دوست‌داشتنی، از چاپلین تا مگرگور

استفانی مارش: شاید عادت با هم كاركردن، از دوران قدیم و زمانی كه گروه بازیگران دوره‌گرد از شهری به شهر دیگر می‌رفتند به بازیگران امروزی رسیده باشد، اما به‌هرحال همه بازیگران تمایل به شراكت با یكدیگر دارند.
نخستین حركت در این زمینه به سال ۱۹۱۹ برمی‌گردد. در آن زمان چارلی چاپلین تصمیم گرفت بخت خود را در تجارت بیازماید، به همین خاطر با همكاری ۲ ستاره بزرگ‌هالیوود، مری پیكفورد و داگلاس فری‌بنكس به همراه كارگردان بزرگ دیوید وارك گریفیث، دست به تاسیس كمپانی مستقل «یونایتد آرتیستس» زد. این حركت علاوه بر اینكه الگویی برای ستارگان دیگر چون باستر كیتن و گلوریا سوانسن شد، عملی تاریخ‌ساز نیز بود، چرا كه بازیگران سینما سال‌ها در آرزوی استقلال كامل بودند.
در سال‌های طلایی‌هالیوود، به راحتی می‌شد گفت هر هنرمند به كدام«خانواده» تعلق دارد، چرا كه هر كمپانی فیلمسازی بازیگران تحت قرارداد خود را داشت. مترو گلدوین مه‌یر كلارك گیبل، جین‌هارلو، گرتا گاربو و برای سال‌ها چند نسل از ستارگان دنیای رقص را در اختیار داشت. جیمز كاگنی، ادوارد گ. رابینسن و بت دیویس نیز با برادران وارنر قرارداد داشتند. با وجود این بازیگران به زودی دست به تشكیل گروه‌هایی برای خود زدند.
اعضای این گروه‌ها معمولا بر مبنای تفریحات مشترك‌شان در دوران فراغت گردهم جمع می‌شدند، اما گاهی نیز این كار هیچ دلیل مشخصی نداشت. شاید معروف‌ترین نمونه در این زمینه«دارودسته موش‌ها»(Brat Pack) باشد كه متشكل از گروهی بازیگر از خودمتشكر و البته حامی یكدیگر و در حقیقت یك باشگاه تفریحی بود. این گروه بعدها الهام‌بخش «دارودسته بچه‌ها» (Brat Pack)، «دارودسته بریتانیایی‌ها» (Brit Pack) و نمونه‌های مشابه دیگری نیز بود.
«دارودسته موش‌ها» در اصل متشكل از همفری بوگارت و رفقایش شامل فرانك سیناترا، جودی گارلند، دیوید نیون، كاترین هپبرن و اسپنسر تریسی بود. نام این گروه نیز برگرفته از لقبی بود كه كاترین هپبرن به‌طور اتفاقی به این بازیگران داده بود. بعدها فرانك سیناترا سعی زیادی در حفظ این گروه كرد و بدین‌ترتیب «دارودسته موش‌ها» نامی جاودانه در دنیای نمایش گشت، اما این مساله به معنای پیشرفت اعضای آن در كارشان نبود. گروه جدید متشكل از دوستان صمیمی سیناترا، دین مارتین، سامی دیویس جونیر، جی بیشاپ و شرلی مك‌لین بود. سرخوشی و گستاخی این افراد خود به خود باعث به وجود آمدن الگویی آماده و همیشگی برای فیلمسازان فرهیخته آینده شد. بدین‌ترتیب است فیلمی كه آنان با نام «یازده یار اوشن» در سال ۱۹۶۰ ساختند، با حضور جورج كلونی، براد پیت و دارودسته‌شان دوباره‌سازی می‌شود و ۲ دنباله نیز در پی آن می‌آید.
تقریبا در همان دوران نسل دیگری از بازیگران از«اكتورز استودیو» نیویورك سر برآورد كه بی‌شك نقش مهم‌تری در شكل‌گیری تاریخ سینما داشتند. بازیگران پیرو این شیوه، موسوم به«متد»‌، همگی تحت هدایت لی استراسبرگ پرورش یافته بودند. از سرشناس‌ترین افراد این گروه می‌توان به مارلون براندو، مونتگمری كلیفت، الی والاك، جیمز دین، مریلین مونرو و پل نیومن اشاره كرد.
در اواخر سال‌های ۱۹۵۰ و اوایل سال‌های ۱۹۶۰ كارگردان «موج نو» در فرانسه نیز معمولابازیگران خاص خود را داشتند. ژان- پل بلموندو، ژان- لویی ترینتینیان، ژان- پی‌یر لئو كاترین دونوو و خواهر فقیدش فرانسوا دورلا به همراه ژان- كلود بریالی (از بنیانگذاران این جنبش)، سرشناس‌ترین بازیگران «موج نو» بودند. البته تمامی این افراد بازیگران بزرگی نشدند، اما همگی در این حرفه دیرپا بودند. برنادت لافون، از بازیگران مهم «موج نو» و ستاره فیلم «بچه‌ها» (۱۹۵۷، فرانسوا تروفو)، اخیرا در فیلمی تحت عنوان «تعطیلات كوتاه‌مدت» بازی كرده است. با گذشت سال‌ها، هنوز هم هر نسل از ستارگان جدید سینمای فرانسه، به نوعی از بازیگران آن دوران الگو می‌گیرند. از جدیدترین نمونه‌های این گروه می‌توان به لوئیس گارل، رومن دوریس، ژان بالیبار، امانوئل دووس و ماتیو آمالریك، بازیگر نقش نویسنده‌ای فلج در جدیدترین ساخته جولین اشنیبل «زنگ غواصی و پروانه» اشاره كرد.
بریتانیا نیز در همین دوران و از سال ۱۹۵۰ به بعد «موج نو» خود را داشت و شاهد بازیگرانی بود كه بدون هیچ تفاخری بر پرده ظاهر می‌شدند. ریچارد هریس، آلبرت فینی، آلن بیتس، ریتا تاشینگهام، تام كورتنی، همچنین بازیگران متفاوتی چون ونسا ردگریو، جولی كریستی و ترنس استامپ از جمله این بازیگران بودند. بریتانیا هنوز هم نقش خود را به عنوان محل تولد استعدادهای نو حفظ كرده است. در سال‌های ۱۹۹۰ شاهد ظهور بازیگرانی بزرگ از بریتانیا بودیم كه یوان مگرگور، رابرت كارلایل و جانی لی میلر سرشناس‌ترین آنان بودند. گروهی از این بازیگران در سال ۱۹۹۶ سعی كردند تا همچون چاپلین و شركایش، در كسب و كار سینما دستی داشته باشند. میلر و مگرگور كمپانی تولید فیلم«نچرال نایلن» را همراه با جود لاو، سدی فراست و شان پرت‌وی با هدف موفقیت بیشتر در عرصه سینما تاسیس كردند، اما نتیجه كار چندان رضایتبخش نبود.
و در پایان باید یادی نیز از«دارودسته بچه‌ها»، گروهی متشكل از جوانان شورشی سال‌های ۱۹۸۰‌هالیوود كرد. این گروه خیلی زود به واسطه فیلم‌هایی جوان‌پسند چون«باشگاه صبحانه» و«آتش‌سوزی سنت المو» به شهرت رسیدند. محبوب‌ترین ستارگان این گروه (به استثنای دمی مور)، بازیگرانی بودند كه خیلی سریع به شهرت رسیدند و خیلی زود نیز فراموش شدند. امیلیو استه‌وز، اندرو مكارتی، الی شیدی و جاناتان رامنی سرشناس‌ترین بازیگران این گروه بودند.

ایندیپندنت

منبع : روزنامه تهران امروز