پیشنهادی برای افزایش جذابیت لیگ برتر

با پیروزی تیم فوتبال راه آهن در مقابل فولا د اهواز و بقای راه آهن در لیگ برتر فصل ۸۷-۸۶ به عنوان هجدهمین تیم حاضر در این مسابقات، پرونده رقابت های فوتبال باشگاهی در فصل ۸۶-۸۵ در ایران بسته شد. اما این رقابت ها با حاشیه ها و مسایل متعددی همراه بود.
آنچه که در میان تمام مسایل فوتبال در سالی که گذشت مدنظر ماست، چگونگی صعود و سقوط تیم ها در لیگ های برتر و دست یکم باشگاه های کشور است.
همان طور که می دانید سال گذشته دیوان عدالت اداری سرانجام رای نهایی را در مورد شکایت باشگاه صنعت نفت آبادان اعلا م کرد و رای به بازگشت نفت آبادان به لیگ برتر داد. اما از آنجا که از موعد این شکایت بیش از یک سال سپری شده بود و امکان بازگشت فوری نفت آبادان به لیگ برتر وجود نداشت، قرار بر این شد تا نفت آبادان در فصل آتی یعنی فصل ۸۷-۸۶ به لیگ برتر بازگردد. اما از آنجا که سهمیه صعود تیم های دسته یک به لیگ برتر تنها دو تیم است، صعود نفت آبادان به لیگ برتر باعث می شد تا ۲۳ تیم دیگر حاضر در دسته یک تنها برای یک سهمیه جدال کنند که این عادلا نه نبود. به همین دلیل بر اساس تصمیم اتخاذ شده، قرار شد از این پس لیگ برتر با حضور ۱۸ تیم برگزار شود و حال، سه تیم باقیمانده برای حضور در لیگ برتر باید شناخته می شدند.
حتما به یاد دارید که در فصلی که گذشت پگاه گیلا ن و تراکتورسازی تبریز با نمایشی مقتدرانه به عنوان صدرنشینان مطلق در دو گروه لیگ دسته یکم شناخته شدند. اما به جای آنکه پاداش این نمایش مقتدرانه را بگیرند مجبور شدند با تیم های دوم گروه مقابل مسابقه دهند که این با هیچ منطقی همخوانی ندارد. چرا باید تیمی که در ۲۰ یا ۲۲ هفته جدال نفس گیر، قهرمان شده، مجبور شود سرنوشت خود را به دو مسابقه با تیم دوم گروه مقابل بسپارد؟هر چند پگاه گیلا ن با پیروزی در مقابل شهرداری بندرعباس که البته به مدد میزبانی پگاه در مسابقه برگشت امکانپذیر شد به لیگ برتر راه یافت اما تراکتورسازی تبریز که مجبور بود مسابقه برگشت را در خانه شیرین فراز کرمانشاه انجام دهد شکست خورد و موفق نشد به لیگ برتر صعود کند و بدین ترتیب بیشترین بی عدالتی در حق تراکتور سازی انجام شد.
فراموش نکنیم که در مسابقات پلی آف، مسایل روانی نقش مهمی در سرنوشت مسابقه دارند و در این میان تراکتورسازی با موقعیت دشوارتری مواجه بود. چرا که انتظارات مردم از تراکتورسازی بیشتر بود و با توجه به حذف سال گذشته تراکتور سازی در این مرحله همگان از تراکتورسازی انتظار صعود داشتند.
حضور ۶۰ هزار تماشاگر تبریزی در ورزشگاه یادگار امام (ره) تبریز که با هیچ کدام از شهرهای ایران - به جز تهران- قابل مقایسه نیست تنها باعث افزایش فشار روانی روی بازیکنان در یک مسابقه پلی آف می شود. در حالی که تیم شیرین فراز کرمانشاه که تنها یک سال از تشکیل آن سپری می شد تیمی بود که کسی از این تیم انتظار صعود نداشت. همین مسایل روانی موجب حذف تراکتورسازی شد.
از سوی دیگر اعطای شانس بقا در لیگ برتر برای تیمی همچون راه آهن که با ۸ امتیاز اختلا ف نسبت به تیم پانزدهم جدول در قعر جدول رده بندی لیگ قرار گرفته و در طول فصل فقط در دو مسابقه پیروز شده، بی عدالتی در حق سایر تیم هاست.
عادلا نه آن است تیمی مثل راه آهن که در قعر جدول رده بندی قرار گرفته یا تیمی مثل تراکتورسازی تبریز که صدرنشین لیگ دسته یکم شده است از حضور در مسابقات پلی آف معاف شوند تا عدالت در فوتبال هم معنا پیدا کند.
البته انجام بازیهای پلی آف برای انتخاب تیم های فصل بعد لیگ برتر موضوعی عادی است که در لیگهای معتبر اروپایی هم رخ می دهد. اما در آن لیگهای معتبر هیچگاه تیمی که صدرنشین لیگ دسته پایین تر شده برای صعود به دسته بالا تر مجبور به انجام مسابقه پلی آف نمی شود و قعر نشین لیگ برتر هم شانسی برای بقا در لیگ سطح اول از طریق مسابقه پلی آف یا هر طریق دیگری پیدا نمی کند.
امسال که گذشت و حق تیم های ریشه دار و پرطرفداری مثل تراکتورسازی تبریز و فولا د اهواز ضایع شد. اما می توان از فصل آینده با اتخاذ راهکارهایی هم عدالت را در صعود و سقوط تیم ها پررنگ تر کرد و هم مسابقات را جذاب تر کرد.
هم اکنون مشکل لیگ برتر ما این است که بین نایب قهرمان و تیم شانزدهم جدول که آخرین تیمی است که در لیگ برتر باقی می ماند- هیچ تفاوتی وجود ندارد. برای افزایش جذابیت مسابقات، به ویژه اکنون که تعداد تیم های حاضر در لیگ برتر افزایش یافته توجه به این پیشنهادها شاید مثمرثمر و کارساز باشد.
تکلیف صدرنشین لیگ برتر که قهرمان می شود و به لیگ قهرمانان آسیا صعود می کند و تکلیف تیم های هفدهم و هجدهم لیگ برتر که به دسته یکم سقوط می کنند مشخص است. اما برای افزایش جذابیت برای سایر رتبه ها چه می توان کرد؟
ابتدا باید زمینه ای فراهم کرد که لیگ دسته یکم هم در یک گروه برگزار شود. با صعود تیم های اول و دوم لیگ دسته یکم به لیگ برتر، شانس تیم های سوم و چهارم را می توان با انجام مسابقه پلی آف با تیم های پانزدهم و شانزدهم لیگ برتر برای صعود به لیگ برتر افزایش داد. از آن طرف وقتی تیم های پانزدهم و شانزدهم لیگ برتر می بینند که درصورت قرار گرفتن در این مکان مجبور به انجام مسابقه پلی آف برای بقا در لیگ هستند برای فرار از این رتبه ها تلاش می کنند و همین امر، رقابت بین تیم های نیمه دوم جدول رده بندی را برای بقا در لیگ افزایش می دهد که همین امر موجبات جذاب تر شدن مسابقات را حتی تا هفته پایانی وحتی در تیم هایی که نزدیک به میانه جدول هستند فراهم می سازد.
این جذابیت را می توان در بالای جدول رده بندی لیگ برتر هم ایجاد کرد. چرا نایب قهرمان لیگ برتر نباید شانسی برای حضور دل لیگ قهرمانان باشگاه های آسیا داشته باشد؟ اگر بتوان زمینه ای فراهم کرد که تا نایب قهرمان لیگ برتر با قهرمان جام حذفی مسابقه رفت و برگشتی انجام دهد و تیم پیروز به لیگ قهرمانان آسیا صعود کند جذابیت بالای جدول رده بندی لیگ برتر افزایش می یابد. با توجه به اینکه مسابقات جام حذفی در ایران از استاندارد مطلوبی برخوردار نیست و در آن شانس و اقبال حرف اول را می زند و یک تیم با تعداد اندکی مسابقه به مقام قهرمانی می رسد که قابل قیاس با تلاش تیم ها در لیگ برتر نیست، انجام مسابقه بین قهرمان جام حذفی و نایب قهرمان لیگ برتر، تیمی را به عنوان نماینده دوم فوتبال ایران عازم لیگ قهرمانان آسیا می کند که از شایستگی بیشتری برخوردار است و بهتر می تواند از حقانیت فوتبال ایران دفاع کند.
علاوه بر آن، برای تیم های سوم تا پنجم لیگ برتر هم می توان سفرهای خارجی تشویقی در نظر گرفت یا در صورتی که از کشور ایران برای حضور در یک تورنمنت بین المللی دعوت به عمل آمد، تیم های سوم تا پنجم لیگ برتر را برای اعزام به این تورنمنت ها در اولویت قرار داد.
اگر این راهکار در فصل جدید لیگ برتر پیاده شود تعداد بیشتری از تیم ها درگیر جدال های بالا و پایین جدول رده بندی خواهند شد و همین امر جذابیت مسابقات را افزایش خواهد داد.
برای افزایش جذابیت های فوتبال باشگاهی در ایران - که اگرچه حرفه ای نامیده می شود اما با استانداردهای روز جهان و حتی آسیا فاصله زیادی دارد - باید از راهکارهای مناسب و مطلوب استفاده کنیم تا اگر بار دیگر فهرست لیگ های معتبر آسیایی ارائه شد، لیگ فوتبال ایران در این رده بندی در رده ای پایین تر از کشورهای اردن و سوریه قرار نگیرد.

نویسنده : فرشاد رضایی

منبع : روزنامه مردم سالاری