با زگیل‌ها چه‌کارکنیم؟

تا به حال شنیده‌اید كه اگر به گربه آب بپاشید، زگیل درمی‌آورید؟ آخر گربه چه ربطی به زگیل دارد؟ اصلا علت زگیل چیست؟ درمان می‌شود یا خیر؟ آیا مسری است؟ بیایید با هم جواب این سوال‌ها را بگیریم.
زگیل یك نوع تومور یا غده خوش‌خیم پوستی است كه بر اثر آلودگی به ویروس ایجاد می‌شود. اسم این ویروس، ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV‌ است. در زگیل معمولی و زگیل كف پا كه بسیاری از افراد به ویژه در فصل تابستان و استخر به آن مبتلا می‌شوند، تعداد ویروس زیاد است و در زگیل‌های كوندیلوما اكومیناتا كه نوعی زگیل تناسلی است، تعداد ویروس‌ها كمتر است.
● عوارض
شاید این سوال مطرح شود كه زگیل، البته به جز خارش، عارضه چندانی ندارد، چه اهمیتی دارد كه بخواهیم درباره‌اش بدانیم یا آن را درمان كنیم؟ متاسفانه انواع گوناگونی از ویروس‌ها، سرطان‌زا هستند. به طور مثال رابطه زیادی میان آلودگی به ویروس عامل زگیل نوع ۱۶ و ۱۸ و سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان، آلت تناسلی مردان و ناحیه مقعد و راست روده یا آنوركتال وجود دارد. برخی مطالعات نشان می‌دهد كه در ۹۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم، ویروس وجود داشته است. هیچ فردی به زگیل‌های دور ناخن اهمیتی نمی‌دهد چون اصولا ناخن به جز جنبه زیبایی برای ما، اهمیتی ندارد. در حالی كه ارتباط قوی میان ابتلا به زگیل‌های دور ناخن و بروز سرطان سلول‌های سنگفرشی یا SCC در پوست وجود دارد.
● افراد در معرض خطر
واقعا چه كسانی به زگیل مبتلا می‌شوند؟ دیده شده است كه در بیماران مبتلا به زگیل، ضعف ایمنی وجود دارد. به همین علت، مصرف داروهایی كه ایمنی را ضعیف می‌كند یا نقص ایمنی به هر علتی، ابتلا به لنفوم و لوسمی لنفوسیتی مزمن یا بیماری هوچكین كه همگی نوعی سرطان سلول‌های مختلف خونی است، بیشتر موجب ابتلا به زگیل می‌شود. در بیماران آلوده به ویروس نقص ایمنی انسان یعنی HIV هم احتمال ابتلا به زگیل و هم تعداد ضایعات، بیشتر است. ۹۲ درصد بیمارانی كه پیوند كلیه شده‌اند، در مدت پنج سال پس از عمل جراحی، به زگیل مبتلا می‌شوند.
● در چه سنی؟
زگیل در هر سنی ممكن است به وجود آید اما بیشترین سن ابتلا به آن، ۱۲ تا ۱۶ سالگی است. بروز زگیل جدید در كودكانی كه از قبل دچار زگیل بودند، سه برابر شایع‌تر از بروز آن در كودكان دیگر است. اگر زگیل‌های تناسلی یا مقعدی در كودك به وجود آید، باید مشخص شود كه طفل مورد سوءاستفاده قرار گرفته است یا خیر؟ البته حتما دلیلی بر سوءاستفاده جنسی از كودك نیست چون در بسیاری موارد از مادر به كودك انتقال می‌یابد یا به صورت خود تلقیحی به هنگام خارش ناحیه تناسلی و مقعدی و تماس دست آلوده خود كودك با این نواحی، موجب انتقال ویروس عامل زگیل و بروز این عارضه می‌شود.
● از آغاز تا پایان
در یك فرد سالم، وجود خراش یا یك زخم میكروسكوپی در پوست، سبب ورود ویروس و به وجود آمدن عفونت پنهان یا آشكار می‌شود. پس از ورود ویروس به بدن تا بروز نشانه‌های ویروس، حداقل یك و حداكثر ۱۲ ماه و به طور متوسط ۲ تا ۳ ماه طول می‌كشد. این ویروس حتی با تماس غیرمستقیم به طور مثال از راه سطوح استخر شنا منتقل می‌شود.
● آنچه شما می‌بینید
بیشتر زگیل‌ها هنگامی ایجاد نشانه می‌كنند كه به علت اندازه یا شكل، ناخوشایند می‌شوند. زگیل دردناك نیست اما به طور مثال در كوندیلو، آكومیناتا كه زگیل تناسلی است، به علت‌های مكانیكی، در زگیل اطراف ناخن به علت ایجاد شكاف در ناخن یا در زگیل كف پا در راه رفتن، درد ایجاد می‌شود.
ـ زگیل معمولی، كوچك در حد سوزن، به رنگ پوست است كه طی هفته‌ها و ماه‌ها درشت‌تر و تیره‌تر می‌شود و بیشتر روی دست كودكان به وجود می‌آید.
ـ زگیل‌های نخی شكل كه نازك، باریك، نرم و انگشتی شكل هستند و بیشتر روی صورت و گردن وجود دارند.
ـ زگیل مسطح یا صاف كه به رنگ پوست یا برنزه روی صورت، گردن، دست‌ها و پشت ساعد و در نوجوانان بیشتر است.
ـ زگیل كف دست و پا دردناك است البته اگر آن را فشار دهید. این زگیل‌ها سفت، برجسته یا صاف است.
ـ زگیل تناسلی شامل ضایعاتی است كه در مناطق گرم و مرطوب رشد می‌كند، دوسوم زنان و یك سوم مردان مبتلا به زگیل تناسلی به سایر عفونت‌های تناسلی نیز دچارند كه باید تشخیص داده و درمان شوند. این زگیل به ویژه در ناحیه واژن، سر آلت مردانه و نواحی اطراف مقعد به وجود می‌آید.
● راه چاره چیست؟
یادمان باشد كه درمان زگیل‌ها باید با روش‌های ایمن انجام گیرد و نباید خطری برای بیمار داشته باشد و نباید جای زخم‌ یا اسكار بر جای گذارد.
۷۰ تا ۸۰ درصد از بیمارانی كه زگیل دست دارند، با كرایوتراپی با نیتروژن مایع در مدت ۱۲ هفته یا ۳ ماه درمان می‌شوند. درمان در منزل با استفاده از محلول اسید سالیسلیك و اسید لاكتیك است كه اثری مشابه اثر استفاده از نیتروژن مایع دارد. به طور كلی، بهترین روش درمان زگیل، كرایوتراپی است كه در آن ویروس و سلول‌های حاوی ویروس نابود می‌شوند.
برای درمان زگیل كف پا خوب است بدانید كه بهترین حالت این است كه درمان نكنیم چون اگر دردناك نیست و رشد سریعی ندارد یا كوچك است، عوارض درمان بیش از منافع آن است. اما در صورت نیاز به درمان، بهترین و موثرترین روش كه آسیب به پوست نمی‌رساند و تهاجمی نیست، استفاده از درمان كراتولیتیك است كه پیشتر گفته شد.
به یاد داشته باشید كه درمان زگیل اطفال نباید تهاجمی باشد و استفاده از مواد كراتولیتیك و اسید، مفید و بدون درد است. در زنان مبتلا به زگیل تناسلی باید پاپ اسمیر و حتی كولپوسكوپی انجام گیرد. درمان با مواد كراتولیتیك، نیتروژن مایع یا كانتاریدین، از نظر زیبایی، بهترین نتیجه را دارد اما اسیدها و كوتر برقی، جای زخم زیادی برجا می‌گذارند. مردان سیگاری با ترك سیگار احتمال بهبود بیشتری دارند چون سیگاركشیدن به هر مقدار موجب افزایش احتمال بروز زگیل می‌شود.‌
● نكته
اگر پزشك‌تان برای شما درمان موسوم به كراتولیتیك داد یعنی محلولی شامل اسید سالیسیلیك و لاكتیك و كولودیون برای شما تجویز كرد، به این صورت از آن استفاده كنید:
ـ ناحیه دارای زگیل را با آب و صابون بشویید.
ـ سطح زگیل را به آرامی به كمك سنباده یا سنگ پا بسابید.
ـ با استفاده از چوب كبریت نوك‌ تیز، محلول را به زگیل بزنید. البته قبل از آن، اطراف زگیل را كه پوست سالم دارد، با كرم زینك اكساید یا لاك ناخن به عنوان محافظ بپوشانید تا محلول به آن قسمت برخورد نكند.
ـ فرصت بدهید تا خشك شود.
ـ در ظرف محتوی محلول را محكم ببندید.
ـ اگر ناحیه زگیل قرمز یا دردناك شود، درمان را قطع كنید تا این حالت برطر ف شود. پس از فروكش‌كردن این عارضه، درمان را دوباره شروع كنید، این بار با یك محلول رقیق‌تر. با پزشك خود در هر حالتی مشورت كنید.

منبع : روزنامه سلامت