پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

فناوری VOIP همچنان بی رقیب


فناوری VOIP همچنان بی رقیب
در زمان هایی نه چندان دور یك تماس تلفنی با خارج از كشور یك تماس غیرمتعارف به شمار می آمد كه می توانست در ازای هر دقیقه تماس صدها تومان روی دست صاحب تلفن بگذارد. اما امروزه تكنولوژی به جایی رسیده كه می توان از همین تهران با هر دقیقه ۵۰ تومان با هزاران كیلومتر دورتر ارتباط برقرار كرد. این مهم به جز گسترش و نفوذ اینترنت در سراسر جهان امكان پذیر نشده و این شبكه ارتباطی كه كارت های آن را حالا می توان از نزدیك ترین خواربارفروشی محل نیز تهیه كرد عملاً امكانات پهناوری را برای نزدیك تر كردن انسان ها به یكدیگر ایجاد كرده است.
● یك فرزند جنگی
مزیت تلفن اینترنتی یكی از ده ها مزیت جانبی اینترنت است. این شبكه ارتباطی كه در واقع یك فرزند جنگی به حساب می آید حاصل یك پروژه نظامی محسوب می شود، حالا ده ها كاربرد در كنار آن ظهور كرده و به قابلیت های آن اضافه شده است. در واقع تبادل صدا روی این شبكه ایده نخستین تلفن اینترنتی است. با توجه به ارسال بسته های متعدد اطلاعاتی روی اینترنت ایجاد كردن فضایی برای ارسال بسته های حاوی صوت می توانست نخستین جرقه شكل گیری تلفن اینترنتی به حساب بیاید.
ارسال پیام های صوتی توسط پست الكترونیك در واقع نخستین قدم ها در این زمینه بود و حالا تا اتصال مسنجرها به شبكه های تلفن عادی امتداد یافته است. تلفن اینترنتی هر چند در ابتدای توسعه خود به شكلی آماتورگونه و غیركاربردی به نظر می آمد كه به هیچ رو آمادگی رقابت با تلفن ها و مكالمات عادی را نداشت اما امروزه به رقیب اصلی تلفن های عادی و شبكه های PSTN تبدیل شده است.
حالا بسیاری از دولت ها كه انحصار مخابراتی را در دست خود دارند ضربه های عظیمی را بابت رویكرد مردم به تلفن عادی تحمل كرده اند و حجم زیادی از درآمدهای آنان كاسته شده است. مزیت اصلی تلفن اینترنتی در مقایسه با تلفن های عادی قیمت بسیار پایین آنهاست. با توجه به اینكه مكالمات در عرصه تلفن اینترنتی از شبكه های مخابراتی عبور نمی كند و یا حداقل استفاده را از این شبكه ها دارد، قیمت تمام شده برای این دسته از تلفن ها بسیار پایین است.
از سوی دیگر با توجه به رشد سریع تكنولوژی در عرصه اینترنت و ایجاد فضای رقابتی برای شركت های موجود در این عرصه عملاً قیمت های آن طی چند سال اخیر به سرعت كاهش یافته است.
تلفن اینترنتی معمولاً به مكالمه ای گفته می شود كه از طریق دستگاه كامپیوتر با یك تلفن معمولی انجام گیرد. چنین مكالمه ای به دلیل استفاده بخشی از فضای درخواست مكالمه از امكانات مخابراتی شامل هزینه ها شارژ می شود.
با این حال نوع تلفن اینترنتی كامپیوتر به كامپیوتر ( كه هم اكنون توسط برخی مسنجرها مثل یاهو و AOL امكان پذیر است) عملاً از این شبكه ها استفاده نمی كند و كاربران می توانند به طور مجانی ساعت ها با یكدیگر به گفت وگو بپردازند. مهمترین كمبود در این زمینه كیفیت پایین مكالماتی است كه از طریق اینترنت صورت می گیرد. با توجه به شكل بسته ارسال و دریافت اطلاعات كامپیوتری در هنگام یك مكالمه كه نیاز به حضور و تداوم یك مكالمه است برخی بسته ها دیرتر به مقصد می رسند و یا در میانه راه گم می شوند.
به این ترتیب بخشی از فضای مكالمه عملاً غیرقابل شنیدن است و یا با تاخیر و كیفیت نامناسب صورت می گیرد. اما به نظر می رسد به تدریج با افزایش سرعت ارتباط اینترنتی در جهان این نقص نیز در حال رفع شدن باشد. ضمن این كه هم اكنون برخی شركت های اینترنتی با همین امكانات و سرعت موجود نیز فضایی را فراهم آورده اند كه كیفیت یك مكالمه اینترنتی با كیفیت یك مكالمه عادی چندان تفاوتی نداشته باشد.
امروزه در بسیاری از كشورهای جهان می توان مغازه ها و فروشگاه هایی را مشاهده كرد كه امكان ارتباط صوتی اینترنتی را برای مشتریان خود فراهم می آورند و این در واقع ایجاد یك شغل جدید نیز هست. بیشتر این دفاتر بدون دخالت دولت و به طور خودجوش و براساس نیاز جامعه به ارتباطی ارزان تر ایجاد شده است. با این حال هنوز بسیاری از كشورهای جهان با بهانه كاهش درآمدهای مخابراتی خود با ایجاد و فعالیت چنین دفاتری مخالفت می كنند و یا در زمینه فعالیت آنان مشكلات متعددی قرار می دهند.
هر چند بهانه بسیاری از دولت ها در این زمینه افزایش درآمد مخابرات و در نهایت كمك به كشور و مردم است اما در واقع آنان با تكنولوژی مبارزه می كنند كه خود مردم به خاطر ارزان بودن آن را انتخاب كرده اند. با توجه به مزیت های تلفن اینترنتی بسیاری از تلاش های دولت ها برای مبارزه با این پدیده با شكست مواجه شده است و حتی چندین شركت مخابرات دولتی عملاً به ورشكستگی رسیدند.
با این حال بسیاری از كشورهای جهان با درك فضای مخابراتی آینده عملاً به جای مبارزه در این عرصه راه استفاده از این پدیده را در پیش گرفتند. موضوع تكنولوژی انتقال صدا از طریق اینترنت یا VOIP امروزه در بسیاری از طرح های توسعه ای در كشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از شركت های مخابراتی حتی سیستم های خود را برپایه VOIP پایه ریزی كرده اند.
● نگران از كاهش درآمد
در ایران به دلیل وجود سیستم مخابرات دولتی از یك سو و بی توجهی نسبت به گسترش اینترنت در آغاز كار موضوع تلفن اینترنتی خیلی زود در میان جامعه جای خود را باز كرد. چند سال قبل و به دنبال ایجاد كافی نت های متعدد در سطح شهرها این مراكز عملاً جای مراكز مخابراتی را گرفت كه صرفاً به كار تماس های تلفنی شهروندان می آمد. كافی نت ها با بهره گیری از تكنولوژی تلفن اینترنتی این امكان را برای مردم فراهم می كردند كه به ارزان ترین شكل ممكن با خارج از كشور ارتباط برقرار كنند.
هر چند مقامات مخابراتی نارضایتی خود را از وجود چنین مراكزی پنهان نمی كردند اما موضوع برخورد با این پدیده زمانی جدی شد كه مقامات مخابراتی متوجه شدند تلفن اینترنتی بخش عمده درآمدهای مخابراتی ایران را كاهش داده است. این موضوع ضرورت وجود قانونگذاری در این عرصه را ایجاد كرد و با توجه به اینكه حتی در زمینه اینترنت نیز در كشور قانون مدونی وجود نداشت عملاً تلفن اینترنتی بدون نظارت و یا كمك دولتی رشد كرد و بسیاری از شركت های خدمات دهنده اینترنت به دلیل بازار پرمنفعت به این سمت روی آوردند. پس از دوره قانونگذاری اینترنتی در ایران كه از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شروع و با ایجاد مراكز قانونگذاری در وزارت ICT ( سازمان تنظیم مقررات) ادامه یافت، بحث نظارت بر تلفن اینترنتی با عنوان قانونمند شدن این عرصه پیگیری شد.
در نخستین اقدام بحث تلفن های خارج به داخل ( ترمینیشن) به عنوان یك خط قرمز مطرح شد. مقامات مخابراتی معتقد بودند با توجه به اینكه بخش عمده درآمدهای مخابراتی آنان حاصل مكالمات خارج به داخل تلفن های عادی است ورود اینترنت به این بحث عملاً به درآمدهای مخابرات ضربه سنگینی وارد می سازد. در این زمینه حتی پای بحث های امنیتی نیز به ماجرا باز شد و سرانجام مقرر شد كه در زمینه ترمینیشن هیچ گونه مجوزی به شركت های ایرانی داده نشود. همزمان با گروهی از شركت هایی كه از مدت ها قبل به كار ترمینیشن روی آورده بودند برخورد شد.
این دسته از شركت ها با عقد قرارداد با شركت های تلفن اینترنتی در كشورهای دیگر به افراد دیگر كشورها و یا هموطنان خارج از كشور اجازه می دادند كه از طریق شركت های اینترنتی داخلی به یك تماس تلفنی اینترنتی دست یابند. مخابرات با طرح این موضوع كه این شركت ها در نقطه پایانی و برای اتصال نهایی خود از شبكه مخابرات كشور استفاده می كنند تا اندازه ای جلوی این دسته از شركت ها را گرفت. از سوی دیگر با ارائه مجوزهایی به برخی از شركت های اینترنتی این امكان برای این دسته از شركت ها فراهم شد كه در زمینه ارائه كارت های تلفن اینترنتی و خدماتی از این دست به فعالیت بپردازند.
باز كردن فضای تلفن اینترنتی ( ارائه مجوز به شركت های اینترنتی) و به نوعی قانونمند كردن این فضا ( حداقل در مورد تلفن های داخل به خارج) باعث شد كه رقابت در این عرصه به كاهش قیمت و تا اندازه ای به افزایش كیفیت در این عرصه منجر شود. هم اكنون كاربران ایرانی با تعداد نسبتاً قابل توجهی كارت های تلفن اینترنتی مواجه هستند كه با قیمت نسبتاً معقول امكان تماس آنها را با كشورهای خارجی فراهم می كند. با این همه در اواخر كار مسئولان قبلی وزارت ICT موضوع تصویب آ یین نامه جدیدی برای ارائه خدمات تلفن اینترنتی كه عملاً دایره انحصاری این سرویس را تنگ تر می كرد باعث شد تا موجی از اعتراضات بخش خصوصی به سمت مخابرات سرازیر شود.
سرانجام این آیین نامه به دلیل این اعتراضات تا اندازه ای مسكوت ماند تا در دوره جدید ریاست جمهوری و انتخاب مسئولان جدید مخابراتی تصمیمات دیگری برای آن گرفته شود. از سوی دیگر با وجود محدودیت های اعمال شده بر مكالمات اینترنتی خارج به داخل بسیاری از مردم شاهد چنین مكالماتی بودند و این شائبه به وجود آمد كه محدود كردن شركت های تلفن اینترنتی عملاً به فعالیت آزادانه گروهی دیگر منجر شده و محدودیت ها در این زمینه به طور یكسان صورت نگرفته است.
● اعلام جنگ
در زمانی كه شركت های ایرانی با مسئولان بر سر داشتن مجوز و چگونگی سرویس دهی چانه می زدند برخی شركت های اینترنتی مشغول توسعه فعالیت های تلفن اینترنتی بودند. شركت اینترنتی اسكایپ كه حالا به عنوان یك غول تلفن اینترنتی حتی بزرگان عرصه اینترنت را نیز تهدید می كند در مدت زمان كوتاهی توانسته بیش از ۶۰ میلیون كاربر اینترنتی را به سمت خود جلب كند. این شركت با ارائه یك نرم افزار ساده برای مكالمه به كاربران این امكان را می دهد كه از طریق اینترنت با یكدیگر گفت وگو كنند.
چنین امكانی پیش از این نیز در مسنجر یاهو وجود داشت، اما اسكایپ با تكامل آن عملاً نرم افزاری كاربرپسندتر به بازار ارائه كرد. در كنار این اسكایپ این امكان را برای كاربرانش فراهم كرد كه با مبلغ اندكی با تلفن های عادی نیز مكالمه برقرار كنند. این شركت طی یك سال اخیر به چنان رشدی در این زمینه دست یافته كه همگان معتقدند در آینده سلطان بی چون و چرای تلفن اینترنتی جهان خواهد شد.
شركت های رقیب اسكایپ مثل یاهو نیز بیكار ننشسته اند. در تازه ترین اقدام یاهو اقدام به ارتقای نرم افزار مسنجر خود كرده تا بتواند بر مسنجر اسكایپ پیشی بگیرد. یاهو همچنین قیمت خدمات مكالمه با تلفن های عادی خود را نیز كاهش داده تا در این زمینه بتواند بر مزیت های اسكایپ فایق آید. این همه در حالی است كه یاهو پیش از این نیز برخی سرویس های دیگر را به امكانات مسنجر خود افزوده بود كه از جمله آن می توان به اتصال مسنجر به تلفن همراه در چند كشور جهان اشاره كرد.
در این میان كاری كه اسكایپ انجام می دهد، حتی برخی شركت های تولیدكننده گوشی موبایل را نیز هراسان كرده است. این شركت ها از این هراس دارند كه اسكایپ با چنین رشدی بتواند به زودی تلفن های همراهی را ارائه دهد كه از طریق شبكه VOIP كار می كنند. به این ترتیب با توجه به مزیت های چنین تلفن همراهی به نظر می رسد عملاً دایره ورشكستگی شركت های مخابراتی به شركت های سازنده تلفن همراه نیز كشیده شود.
هم اكنون برای كاربران ایرانی ( كه داخل كشور زندگی می كنند) استفاده از اسكایپ و یا یاهو برای یك اتصال تلفن اینترنتی ( در مقایسه با كارت های اینترنتی) چندان مقرون به صرفه نیست و خصوصاً با توجه به اینكه این شركت ها از سیستم پرداخت اعتباری بهره می برند كه در ایران به دلیل فقدان كارت اعتباری قابل انجام نیست عملاً نمی توان امیدوار بود كه در كوتاه مدت چنین نرم افزارهایی مورد استقبال قرار گیرند. اما با توجه به رشد رقابت در این عرصه و كاهش چشمگیر قیمت ها شاید دور نباشد كه حتی كاربران ایرانی نیز به سمت این دسته از شركت ها هجوم ببرند. یاهو اخیراً اعلام كرده است كه در سرویس جدید تلفن اینترنتی خود هزینه مكالمه با تلفن عادی بین یك تا دو سنت در دقیقه است.
چنین كاهش قیمتی در تلفن اینترنتی می تواند یك اعلام جنگ بر سر تلفن اینترنتی باشد و بسیاری از معادلات در این عرصه را به هم بزند.
تلفن اینترنتی به عنوان یك تكنولوژی جدید روز به روز در حال رشد است و به نظر می رسد دایره تغییرات و تاثیرات این تكنولوژی بر بسیاری از كشورها از جمله كشور ما قابل تعمیم باشد. رشد تكنولوژی در این عرصه آنقدر سریع است كه شاید طولی نكشد كه تلفن های عادی به دلیل هزینه های سنگین نگهداری شبكه، راهی جز موزه ها نداشته باشند.
منبع : سایت آمل تک


همچنین مشاهده کنید