جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


همه چیز درباره دلتای نیجر


همه چیز درباره دلتای نیجر
نیجریه، بزرگ ترین تولیدکننده نفت در آفریقا، همه روزه درگیر ناآرامی هایی است که تولید و صادرات نفت آن را تهدید می کند و دنیای مدرن و تشنه به انرژی امروز را دچار نگرانی کرده است.
روزنامه «لو فیگارو» چاپ پاریس، در گزارشی به تشریح وضعیت منطقه نفتی «دلتای نیجر» در جنوب نیجریه پرداخت و نوشت: مردان مسلح، سوار بر قایق های موتوری پرقدرت به تاسیسات نفتی نزدیک می شوند و هر کارگر خارجی را که می بینند می دزدند و به سرعت فرار می کنند.
این داستانی است که هر چند روز در دلتای نیجر اتفاق می افتد و حتی محافظان ارتشی نیجریه هم نتوانسته اند مانع از این روند تشنج زا برای بازارهای جهانی شوند.
عملیات مهاجمان هر بار با سرعت و دقت و در چارچوب سناریویی یکسان صورت می گیرد. ظرف شش ماه بیش از ۶۰ کارگر خارجی صنعت نفت نیجریه در دلتای نیجر به گروگان گرفته شده اند.
فقر، جرم و جنایت و فساد، فضایی است که از سال ها قبل بر جنوب نیجریه حکمفرما شده است، اما از سال گذشته درگیری ها و حمله های پیاپی به تاسیسات نفتی این منطقه و سرقت از خطوط لوله نفت به دست گروه های جدایی طلب به شدت افزایش یافته است؛ به طوری که این کشور ششمین صادرکننده نفت در جهان، سال گذشته به دلیل کاهش تولید نفت به میزان یک چهارم درآمد خود به عبارت دیگر، حدود ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از دست داد. آشکارترین تاثیر این ناآرامی ها را می توان بر قیمت جهانی نفت مشاهده کرد. برخی ناظران در سناریویی فاجعه آمیز پیش بینی کرده اند که صنعت نفت دلتای نیجر تا یک یا دو سال آینده به طور کامل از کار خواهد افتاد.
● دلتای نیجر کجاست؟
دلتای نیجر واقع در جنوب شرق نیجریه، منطقه ای مرطوب است که وسیع ترین جنگل همیشه سبز قاره آفریقا را در خود جای داده و دارای منابع طبیعی بسیار غنی برای فعالیت های کشاورزی و شیلات است.
ذخایر غنی نفت دلتای نیجر از چهل سال قبل محور توجه دولت نیجریه قرار گرفته است، زیرا ۹۵ درصد از درآمدهای صادراتی این کشور و ۸۰ درصد از کل درآمدهای آن از نفت دلتای نیجر تامین می شود؛ با این حال، مردم این منطقه همچنان در فقری مفرط به سر می برند.
● درگیری ها در دلتای نیجر از چه زمان آغاز شد؟
لوران فورشار، پژوهشگر «مرکز مطالعات آفریقای سیاه» در شهر بوردو فرانسه گفت: از ده سال قبل درگیری های دلتای نیجر آغاز شده است.
مبارزات تا سال ۱۹۹۲ صلح آمیز و آرام بودند، اما در سال ۱۹۹۳ با ماجرای «کن سارو ویوا» همه چیز تغییر کرد. وی یک فعال بوم شناس و سخنگوی «جنبش احیای خلق اوگونی» (موسوپ) بود. تا آن زمان تمام مبارزات با شرکت های نفتی خارجی و درخواست از آنان برای پرداخت غرامت های زیست محیطی به مردم بومی دلتای نیجر، از سوی جنبش «موسوپ» صورت می گرفت تا این که کن سارو ویوا در پایان دادگاهی دروغین به اتهام تحریک مردم به جنایت، به همراه هشت تن از دیگر رهبران «موسوپ» به دار آویخته شد.
در پی این ماجرا، جنبش جنبه افراطی به خود گرفت و پس از آن که تظاهرات مخالفان به نتیجه ای نرسید، جوانان سلاح به دست گرفتند.
سازمان غیردولتی «گروه بحران بین الملل» مهم ترین ریشه های آشوب ها در دلتای نیجر را خشونت، توسعه نیافتگی، آسیب دیدگی های زیست محیطی و ناتوانی در برقراری نهادهای معتبر در سطح فدرال و محلی عنوان کرد.
این سازمان همچنین کندی روند اصلاحات در دلتای نیجر، بی کاری، مشکلات برق رسانی و آب رسانی و ناکافی بودن مدارس و مراکز بهداشتی و درمانی در بسیاری از بخش های دلتای نیجر را دیگر عوامل سرخوردگی مردم و تحریک گروه های شورشی و مبارز در این منطقه می داند.
● شورشیان چه کسانی هستند و چه می خواهند؟
در میان تمام گروه های جدایی طلب نیجریه، «جنبش رهایی بخش دلتای نیجر» که در سال ۲۰۰۶ تشکیل شد، با اقدام های خود نشان داده است که بهتر از دیگر گروه ها سازماندهی و مسلح شده است. افراد شورشی و حتی مبارزان، افرادی هستند که به دلیل محرومیت های شدید و بهره نبردن از سودهای ناشی از اقتصاد نفتی کشورشان، سرخورده شده و به مبارزه دست زده اند.
در تئوری، شورشیان خواستار تقسیم سودهای نفتی در میان مردم هستند. به طور دقیق تر، آنها می خواهند که دولت نیجریه به جای ۱۳ درصد سهم کنونی خود که از شرکت های نفتی خارجی می گیرد، ۵۰ درصد از سود آنها را به خود اختصاص دهد.
اما در عمل، گاهی تناقض هایی مشاهده می شود. برای مثال، اختلاف های درون گروهی مخالفان برای تحت کنترل داشتن خطوط لوله نفت؛ به همین دلیل برخی تحلیلگران معتقدند اقدام های شورشیان برای ثروت اندوزی آنها است، اما به این کار رنگ و لعابی ایدئولوژیک می دهند و ادعا می کنند که برای تقسیم عادلانه تر ثروت های ملی در میان مردم کشور مبارزه می کنند.
«جنبش رهایی بخش دلتای نیجر» همچنین خواستار دریافت مبلغ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به عنوان غرامت آسیب های شدیدی است که صنعت نفت به محیط زیست وارد کرده است.
دلتای نیجر هم اکنون یکی از آلوده ترین مناطق کره زمین است. وجود نزدیک به ۷ هزار کیلومتر خط لوله در این منطقه و خرابکاری هایی که در آنها صورت می گیرد و موجب ریخته شدن نفت در آب رودخانه های جاری در میان جنگل می شود، آب و آبزیان رودخانه ها و دریا را آلوده و غیر قابل مصرف کرده است.
همچنین بیشترین میزان گازهای گلخانه ای در جهان در دلتای نیجر تولید می شود. همه ساله ۳۵ میلیون تن گاز کربنیک در این منطقه هوا را آلوده می کند.
● هزینه مبارزات این افراد از کجا تامین می شود؟
تحلیلگران معتقدند با اینکه تعداد مبارزان دلتای نیجر زیاد نیست (هزار و ۱۵۰۰ نفر)، اما از خارج از کشور کمک های بسیاری دریافت می کنند و به سلاح های گوناگون کاملا مسلح هستند؛ از تیربار گرفته تا قایق های موتوری تندرو که با آنها به راحتی می توانند به سکوهای نفتی حمله کنند.
این افراد بخشی از پول های مورد نیاز خود را از فروش نفتی به دست می آورند که به طور غیرقانونی از خط لوله ها بر می دارند.
طبق گزارش «گروه بحران بین الملل» بخش دیگری از پول را شرکت های نفتی در ازای «مراقبت» و محافظت از زیرساخت های خود به مخالفان پرداخت می کنند.
در این میان، شورشیانی نیز هستند که در برابر آزاد کردن گروگان های خارجی، از شرکت های نفتی باج می گیرند. البته «جنبش رهایی بخش دلتای نیجر» تا کنون هیچ پولی درخواست نکرده است و سعی دارد نیروهای خود را از شورشیان متمایز کند.
به هر حال، باج گیری شیوه ای نتیجه بخش برای گروگان گیر ها است و همیشه به نتیجه مطلوب آنها منتهی می شود، زیرا هیچ شرکتی نمی تواند به خود اجازه دهد که با به خطر انداختن جان نیروهایش، با گروگانگیرها زورآزمایی کند.
منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا


همچنین مشاهده کنید