بلر و کابوس جنگ عراق

بالاخره جانشین تونی بلر رسما كار را به عنوان نخست وزیر انگلیس آغاز كرد اما بلر، این هم پیمان قوی و ثابت قدم آمریكا به رغم تمام تلاش هایی كه انجام داد هرگز نتوانست بار سنگین اشتباهات جنگ عراق را كاهش دهد یا حتی كمرنگ تر كند.
یك روزنامه اماراتی با ارایه یك گزارش خبری در زمینه كناره گیری بلر از حكومت با تیتری تحت عنوان «بلر رفت و ننگش برای همیشه باقی ماند» می نویسد: «بلر هرگز به این اعتراف یعنی اشتباه نسبت به مشاركت انگلیس در جنگ عراق و اعتراف به خطا بودن این جنگ تن نداد اما سایه سنگین این اشتباه بزرگ هرگز بلر را ترك نكرد و سنگینی این سایه همیشه بر فراز بلر احساس می شد.
همه آرا و نظرسنجی های انجام شده نشان می دهد كه اكثریت مردم انگلیس هرگز بلر را به خاطر اشتباهی كه در جنگ عراق مرتكب شد، نخواهند بخشید. امروز بلر درصدد دفاع از تمامی تصمیمات اتخاذ شده در عهد نخست وزیری اش است. وی در گفت وگو با شبكه بی بی سی می گوید: «اصل مهم برای یك نخست وزیر آن است كه به آن چه كه فكر می كند درست است دست زند.
سپس تاریخ است كه می تواند حكم نهایی اش را درباره عملكرد این نخست وزیر صادر كند. من اعتراف می كنم كه در ده سال گذشته در شرایط خاصی قرار گرفتم، شرایطی كه من مجبور بودم تصمیمات بسیار بسیار سختی را اتخاذ كنم.من ادعا نمی كنم كه تمامی این تصمیمات اتخاذ شده درست و به جا بودند.»
در ادامه این گزارش تحلیلی آمده است: «دومینیك ساندبروك، یك استاد تاریخ در انگلیس با انتشار مقاله ای در هفته نامه آبزرور در پاسخ به این دفاعیه بلر می نویسد: «همانطور كه ریچارد نیكسون، رییس جمهور اسبق آمریكا هرگز نتوانست بر رسوایی واترگیت سرپوش گذارد و این ننگ تا به امروز در تاریخ سیاسی این فرد ثبت شده است بلر نیز هرگز نخواهد توانست رسوایی عراق را سرپوش گذارد و از سایه سنگین این ننگ رهایی یابد.»
ویكتور بولتمر توماس، مدیر اسبق موسسه پژوهشی و تحقیقات استراتژیك تاتم هاوس نیز در این باره می گوید: «تصمیم حمله به عراق تصمیم بسیار اشتباهی بود و می توان از آن به عنوان اشتباهی وحشتناك یاد كرد، اشتباهی كه نتایج منفی آن به مدت سال های طولانی بر چهره سیاسی انگلیس تاثیر خواهد گذاشت.»
این روزنامه در ادامه می آورد: «ساندر كتوالا، دبیركل انجمن سیاسی چپ های انگلیس معروف به «فابیان سوسایتی» درباره كناره گیری بلر می گوید: «سایه سنگین جنگ عراق كه یك تصمیم صرفا اشتباه بوده است خود را بر فراز نتایج بدست آمده از پایان این جنگ افكنده است.پل ویلیامز، یك نویسنده مطرح انگلیسی كه اخیرا كتابی در زمینه سیاست خارجه انگلیس در عهد حزب كارگر از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ نوشته است با انتشار مقاله ای درباره كناره گیری نخست وزیر انگلیس می نویسد: «آن طور كه پیداست بلر در موضوع ایجاد تقارب میان قدرت نظامی و قدرت سیاست خارجه یك نظام لیبرال امروزی بسیار تأمل كرده است.
ویلیامز در ادامه می آورد: «دخالت نظامی انگلیس در كوزوو وسیرالئون در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ ، تعهد نظامی انگلیس به تیمور شرقی در سال ۱۹۹۹ و حملات هوایی مشترك انگلیس و آمریكا به عراق در سال ۱۹۹۸ همگی اثبات كننده این واقعیت است.»در این گزارش همچنین آمده است: «حادثه ۱۱ سپتامبر این یقین را در درون بلر ایجاد كرد كه مبارزه با تروریسم كه از آن به عنوان شر و وبای جدید یاد می كرد، ضروری است.
همچنین حادثه ۱۱ سپتامبر این اعتقاد درونی بلر را یعنی «دخالت در بحران دیگران برای حل بحران اصلی لازم است» را تقویت و تحكیم بخشید. بلر پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر بر این عقیده بود كه برای حمایت از آزادی و دموكراسی باید در برابر اصولگرایی و شورش ایستادگی و مقاومت كرد. پیش از آغاز جنگ عراق بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باور بودند كه بلر می تواند تاثیر مثبتی بر بوش در زمینه متوقف ساختن بحران عراق داشته باشد.
در واقع این تحلیلگران معتقد بودند همان طوری كه بلر توانست حمایت بین المللی برای جنگ علیه طالبان را فراهم سازد می تواند یك بار دیگر از این نفوذ بین المللی خود به سود بسیج حمایت های بین المللی از سیاست خارجه بوش استفاده كند اما این اتفاق هرگز رخ نداد.» این تحلیل در پایان آورده است: «جنگ عراق هر چند توانست در زمینه محقق ساختن كنار گذاشته شدن نظام سابق عراق یعنی دولت صدام موفقیت آمیز باشد اما منحنی رو به پایینی را طی كرد. منحنی كه هیچ كس نمی دانست به كجا و به چه نتایجی منتهی می شود.
این منحنی تاكنون مسیر پر هرج و مرج و پر از تنش در عراق را برای انگلیس رقم زده است به طوری كه تا به حال ده ها سرباز انگلیسی در عراق كشته شده اند وآنگهی تا به امروز هدف اصلی از آغاز این جنگ یعنی كشف سلاح های كشتار جمعی در عراق انجام نگرفته است. همچنین حوادث سال ۲۰۰۵ در لندن نشان داد كه مشاركت انگلیس در جنگ عراق نه تنها تاثیر در كاهش فعالیت های تروریستی در جهان نگذاشته است بلكه میزان تهدیدهای تروریستی در انگلیس را افزایش داد و بالاخره حمایت بی چون و چرای دولت بلر از جنگ اخیر اسراییل در سال ۲۰۰۶ علیه لبنان و تاكید و تایید و حمایت از موضع سیاسی آمریكا نسبت به این جنگ چهره این دولت را در جامعه جهانی و منطقه به عنوان یك دولت كاملا وابسته به آمریكا و تابع بی چون و چرای تصمیمات كاخ سفید به تصویر كشید.
به هر حال بلر حرف تازه ای برای گفتن در مراسم كناره گیری اش نداشت اما این فرد مطمئنا برای همیشه از سایه هولناك جنگ عراق در هراس خواهد بود و كابوس این اشتباه آرامش و خواب شیرین بلر را خواهد گرفت.»از سوی دیگر در همین رابطه روزنامه یو اس ای تودی نوشته است: بلر كه در سال ۱۹۹۴به قدرت رسید، بیشتر به عنوان یك سیاستمدار سرآمد كه نیاز مردم را درك می كند تلقی و حتی گاهی با بیل كلینتون مقایسه می شد.
یواس ای تودی نوشته است : پس از مرگ شاهزاده دیانا و لغزش خاندان سلطنتی، بلر او را شاهزاده مردم خواند و باعث تقویت شهرت خود گشت، فردی كه بریتانیای نوین را درك می كرد و می توانست با حزب كارگر جدید خود مسایل را پیش ببرد.البته از یك سو سقوط بلر مساله چندان غیر معمولی نیست زیرا حتی وینستون چرچیل هم پس از پیروز كردن انگلیس در جنگ جهانی دوم از قدرت كنار گذاشته شد. این بار نیز جنگ ناموفق عراق باعث سقوط بلر و جورج بوش رییس جمهوری آمریكا شده است. در انگلیس جنگ عراق باعث شده است تا مردم بلر را یك رهبر از خود متشكر بدانند كه آمادگی داشت به نظر افكار عمومی بی توجهی كند.
● گروه چهارجانبه صلح خاورمیانه و فرستاده ویژه آن
همان چالشی كه دیگر فرستاده ها و روسای جمهوری آمریكا، از جمله كلینتون، از آن اجتناب كرده اند.جنبش حماس پیش از این بلر را بخاطر نقش وی در جنگ عراق گزینه ای بد خوانده است. در عین حال انگلیس و دیگر كشورهای اروپایی به صورت سنتی در مقایسه با آمریكایی ها، با فلسطینیان دارای روابط استوارتری بوده اند.بجز پیشرفت نسبتا معجزه آسا جهت رسیدن به پیشرفت در خاورمیانه، درسی كه بلر در ۱۰سال گذشته آموخته است (درسی كه شامل حال روسای جمهوری آمریكا نیز می شود) این است كه حتی داشتن تجربه سهمگین سیاسی می تواند توسط رهبرانی انجام شود كه فكر می كنند می توانند مدتها بدون حمایت مردمی كه آنها را انتخاب كرده اند، به فعالیت ادامه دهند.
این درحالی است كه بلر از بسیاری جهات باعث بهبود بریتانیا شده است.او بر افزایش كامیابی و نوین گرایی نظارت داشته و تلاش زیادی را در مورد مسایلی همچون گرم شدن زمین و كاهش فقر و لزوم جلوگیری از قتل عام انجام داده است.
در مورد عراق نیز بلر نخست كار صحیح را انجام داد و دولت بوش را مجبور كرد كه ابتدا از شورای امنیت مجوز حمله به عراق را دریافت كند ولی در پایان بوش بدون مجوز سازمان ملل و بدون انتظار برای تكمیل بازرسی های سازمان ملل وارد جنگ شد و بلر نیز تصمیم گرفت در هر صورت از آمریكا حمایت كند.پیروزی چرچیل بر فاشیسم او را از چشمان تاریخ رها كرد ولی در حال حاضر بسیار بعید است كه وقایع عراق به همین صورت باعث ترمیم میراث لكه دار شده بلر شود.»

منبع : روزنامه ابرار