نگاهی به عوارض منفی الکلیسم

الکل پس از مصرف خوراکی، سریعاً جذب و در تمام آب بدن توزیع می شود. ۹۰ درصد آن در کبد متابولیزه شده و بقیه از طریق ریه، کلیه و پوست دفع می شود.
مصرف الکل منجر به تشکیل استیل آلدئید می شود و منجر به افزایش NADH می شود و آن نیز منجر به افزایش اسیدلاکتیک و اسید اوریک- هیپرلیپیدمی - هیپوگلیسمی و هیپو پروتئینی می شود. خود استیل آلدئید نیز اثرات توکسیک داشته و منجر به مرگ سلول می شود.
مصرف طولانی الکل باعث کمبود پروتئین، منیزیوم، روی، کلیسم، کوچک شدن مغز، ضعف بینایی، کبد چرب، هپاتیت، فشارخون، کم خونی، بالا رفتن چربی خون و کم شدن پلاکت خون می شود. مصرف طولانی مدت و بیش از اندازه الکل یکی از علل عمده بیماری های کبدی در جوامع غربی است.
مقدار و طول مدت مصرف الکل مهمترین عوامل خطرساز در ایجاد بیماری های کبدی ناشی از الکل هستند که مردان بیشتر مستعد ضایعات کبدی حاصل از الکل هستند که مصرف بیش از ۶۰ تا ۸۰ گرم الکل در روز برای مدت چندسال باعث بیماری های کبدی از جمله سیروز کبدی است.
در حالی که خانم ها در معرض خطر بالقوه بالاتری برای ابتلا به بیماری های کبدی با مصرف ۴۰ - ۲۰ گرم الکل در روز هستند.
● علائم مسمومیت با الکل
سطح خون الکل ارتباط مستقیمی با علائم و نشانه های بالینی دارد. با افزایش سطح خونی، گفتار مبهم، عدم تعادل و آهستگی یا نامنظمی حرکات چشم ایجاد می شود.
در سطح خونی بالاتر دپرسیون «CNS» و اختلال عملکرد مخچه دیده می شود که با کاهش تنفس، استفراغ، پرحرفی، خواب آلودگی، رفتار بدون کنترل و در بعضی افراد ممکن است دچار رفتار تهاجمی شدید شود. مصرف طولانی مدت و بیش از اندازه الکل منجر به ضایعات کبدی به سه صورت می شود:
۱) کبد چرب
۲) هپاتیت الکلی
۳) سیروز کبدی کبد چرب اولین و شایع ترین پاسخ کبد به افزایش مصرف الکل است که باعث تجمع چربی در سلول های کبدی، اطراف ورید ها و باعث تغییرات گسترده عملکرد کبد در جهت چرب شدن و درهم ریختن ساختمان سلول های آن توسط چربی ها می شود که ممکن است با ضایعات کبدی پیش رونده همراه باشد.
علامت اصلی هپاتیت الکلی صدمات سلول های کبدی است که با دژنراسیون بالونینگ (Ballooning) نکروز نقطه ای (Spotty) که اغلب در موارد شکوفایی بیماری یافت می شود و پیش زمینه سیروز کبدی است.
● خصوصیات بالینی کبد چرب
بزرگی کبد (هپاتومگالی) اغلب بااحساس ناراحتی در ربع فوقانی راست شکم، دردناک در لمس، حالت تهوع و زردی همراه است و ممکن است بسیاری از بیماران بدون علامت باشند. و در آخر سیروز الکلی حاصل از مصرف طولانی مدت الکل است که با سایر انواع ضایعات کبدی حاصل از الکل شامل کبد چرب الکلی و هپاتیت الکلی همراه است.
سیروز الکلی از دیدگاه تاریخی به آن سیروز لانگ (Laennecصs Cirrhoiss) اطلاق می شود که شایع ترین نوع سیروز است که در امریکای شمالی و بسیاری از بخش های اروپای غربی و امریکای جنوبی یافت می شود که باعث از بین رفتن سلول های کبدی می شود و در بسیاری از موارد علائم بیماری شروع بی سر و صدایی دارد.
به آهستگی طی هفته ها و ماه ها پیشرفت می کند، بی اشتهایی و سوءتغذیه به کاهش وزن و کم شدن توده عضلات اسکلتی فرد منتهی می شود. بیمار ممکن است به راحتی دچار کبودی، احساس ضعف فزاینده و خستگی شود و باعث اختلال سلول کبدی و فشارخون شامل زردی و خونریزی از واریس های معده و مری شود. یافته های شایع دیگر شامل طحال بزرگ است و ممکن است موهای بدن مردها بریزد یا بزرگی سینه ها و آتروفی بیضه ها در آنها مشاهده شود که در خانم ها گاهی نامنظمی عادت ماهیانه مشاهده می شود و نهایتاً اکثر بیماران مبتلا به سیروز الکلی کبدی پیشرفته در کمای کبدی می میرند.
● درمان
سیروز الکلی بیماری خطرناکی است که نیاز به مراقبت های پزشکی طولانی و دقیق دارد. درمان بیماری های کبدی زمینه ای عمدتاً حمایتی است. درمان اختصاصی در جهت کنترل عوارض خاص بیماری از قبیل خونریزی واریس ها، معده و مری و آسیت است.

دکتر کمال قضابانویی

منبع : روزنامه شرق