توصیه‌هایی برای بهداشت پوست

شوینده های محتوی الکل در مقایسه با صابون های ضدباکتری اثربخش ترند، اما استفاده از صابون ساده و آب را نباید کنار گذاشت.
دست های ما پر از میکروب اند. سال هاست بزرگترها زیان های دست های کثیف و نشسته را به کودکان گوشزد می کنند. بیش از یک قرن پیش پزشکان پیشگامی مانند هولمز، زمل وایز و لیستر نشان دادند که دستان پزشکان سبب آلودگی و عفونی شدن بیماران می شده و عده بسیاری را بیمار می کردند. به تازگی دانشمندان دریافته اند که حتی روی دستان بسیار تمیز نیز ارگانیسم هایی یافت می شوند.
به طور طبیعی میکروب های زنده ای روی پوست و حتی داخل بینی وجود دارند که در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد منجر به عفونت های بیماری زا نمی شوند، مگر آنکه باکتری از طریق زخم یا جراحت داخل پوست شود. باکتری جدیدی به نام استافیلوکوک طلایی مقاوم به متی سیلین به طور روزافزونی در حال شیوع است که در آن باکتری نه تنها در برابر آنتی بیوتیک متی سیلین بلکه نسبت به بسیاری از آنتی بیوتیک های دیگر نیز مقاومت می کند.
زمانی عفونت های Mrsa تنها در بیمارستان شایع بود و حال در مدارس، زندان ها و بین تیم های ورزشی به چشم می خورد. باکتری کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile) در مدفوع یافت می شود و نوعی میکروب بیمارستانی است که در هنگام تماس با سطح یا چیز آلوده روی دست ها می نشیند و فرد ناخواسته موقع تماس دست ها با دهان خود را آلوده می کند. دست های ما میزبان بسیار خوبی برای باکتری ها هستند تا ویروس ها.
آنفلوآنزا از طریق ذرات بسیار ریز و ویروس های معلق در هوا بر اثر سرفه یا عطسه منتقل می شود، اما دست های ما هر تعداد از این ذرات ریز را می توانند از هر سطحی بردارند و رابط مهمی در چرخه انتقال محسوب می شوند. شستن دست ها یکی از مهم ترین عوامل جلوگیری از آنفلوآنزا است و مسوولان بهداشت به این امر اهمیت بسیار می دهند.
به ویژه آنکه اکنون ترس و نگرانی از شیوع آنفلوآنزای پرندگان نیز وجود دارد. افراد معمولاً مدعی اند که همیشه دست هایشان را می شویند. در یک همه پرسی ۹۰ درصد افراد مورد سوال پاسخ دادند که بعد از استفاده از دستشویی عمومی دست هایشان را می شویند. اما در بررسی که در انجمن میکروبیولوژی امریکا انجام شد، مشخص شد که تنها ۷۵ درصد مردها و ۹۰ درصد زن ها پس از قرار گرفتن در مکان های عمومی دست هایشان را می شویند. حتی در تحقیقی معلوم شد که ۸۸ درصد پزشکان زن بعد از معاینه بیمار دستان خود را می شویند در حالی که این میزان حدود ۵۴ درصد در میان پزشکان مرد است.
دست ها قرار نیست ضدعفونی شده باشند به گفته دانشمندان وجود مقداری باکتری روی پوست کاملاً طبیعی است. شستن همیشگی دست ها حتی با صابون ملایم می تواند به پوست آسیب رساند و زخم ها را بدتر کند و منجر به شکاف هایی شود که در نهایت مرکز تجمع مناسبی برای جذب باکتری بیشتری هستند. پوست آسیب دیده و خشک به راحتی باعث پراکندن میکروب ها می شود.
چه زمانی باید دست ها را شست؟ در واقع زمان معینی وجود ندارد و این به فعالیت های ما بستگی دارد. در موقعیت هایی مانند استفاده از دستشویی قبل از غذا یا در هنگام آماده کردن غذا بعد از ملاقات فرد بیمار مخصوصاً اگر مبتلا به عفونت تنفسی یا عفونت معده و روده باشد، شستن دست ها بسیار الزامی است.
درست است که محصولات جدید توجه مصرف کننده را به خود جلب می کنند، اما استفاده از صابون های ساده قدیمی و آب همچنان روشی مناسب برای شستن دست هاست. بررسی ها نشان می دهد که حتی شستن دست ها در مدت بسیار کوتاه مثلاً ۱۵ ثانیه می تواند تا ۹۰ درصد تعداد باکتری ها را کاهش دهد و اگر ۱۵ ثانیه دیگر هم به آن اضافه کنیم نزدیک به ۹/۹۹ درصد باکتری ها را از بین برده ایم.
توصیه می شود دست ها را با آب سرد یا ولرم بشویید زیرا آب داغ به پوست آسیب می رساند. آب و صابون میکروب ها را نمی کشد بلکه آنها را از دست های تان دور می کند. آب روان نیز به خوبی می تواند میکروب ها را از دست خارج کند. اما آب و صابون مواد ناخواسته دیگری را نیز علاوه بر میکروب از پوست می زداید. در واقع اگر کثیفی دست هایتان به حدی است که قابل مشاهده باشد و با آنها غذا بخورید، باز هم آب و صابون موثرتر از شوینده های الکلی است زیرا پروتئین و چربی های موجود در غذا قدرت میکروب کشی الکل را کاهش می دهند.
حتی افرادی که به خوبی از شستن دست ها آگاهند، بعد از این کار به اشتباه دست ها را کاملاً خشک نمی کنند. دست های مرطوب آسان تر از دست های خشک می توانند میکروب ها را پراکنده کنند. ۲۰ ثانیه وقت لازم است که دست ها را با دستمال کاغذی یا حوله خشک کرد و با دست خشک کن ۳۰ تا ۴۵ ثانیه زمان کافی است.
● صابون ضدباکتری
حدود نیمی از صابون ها افزودنی ضدباکتری دارند. بسیاری از صابون های جدید مارک دار به شکل مایع در بازار عرضه می شوند، اما می توانید از صابون ساده مایع نیز استفاده کنید.
ماده تشکیل دهنده فعال در بیشتر صابون های ضدباکتری ترکیب شیمیایی به نام تریکلوسان است که به میزان ۲/۰ درصد در تهیه صابون به کار می رود و نمی تواند مقدار چندان زیادی باکتری را از بین ببرد.
در بزرگترین تحقیق از ۲۴۰ نفر از خانوارهای ساکن منهتن نیویورک خواسته شد تا در بررسی واقعی شستن دست شرکت کنند. به طور تصادفی نیمی از آنها از صابون محتوی ۲/۰ درصد تریکلوسان و نیمی هم از صابون ساده استفاده کردند.
بعد از یک سال دستان شرکت کنندگان را در برابر مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری ها آزمایش کردند نتیجه این گونه بود که هیچ تفاوت چشمگیری از نظر آماری بین مصرف کنندگان صابون های ساده و ضدباکتری وجود نداشت.
محققان چندین توجیه احتمالی برای یافته هایشان آوردند. به هر جهت این پرونده بسته نمی شود و دستاوردها با پژوهش آزمایشگاهی تناقضی ندارد.حتی اگر هم مقاومت آنتی بیوتیکی مساله اصلی نبود، باز هم این بررسی جای شگفت دارد، اگر صابون های ضدباکتری در دسترس مصرف کنندگان قدرت بهداشتی و پاک کنندگی بیشتر داشته باشد.
در خانوارهای ساکن منهتن یک سال شست وشو با صابون ضدباکتری میزان باکتری روی دست را در مقایسه با نتایج مصرف صابون ساده کمتر نکرد و مصرف کنندگان صابون آنتی باکتری علائم شبیه سرماخوردگی را از خود نشان ندادند و این چندان جای تعجب نیست زیرا سرماخوردگی ها بر اثر ویروس و نه با کتری ایجاد می شود. نتیجه این بررسی به خوبی به ما گوشزد می کند که صابون های ضدباکتری آنقدر هم که مردم انتظار دارند، میکروب کش های قابلی نیستند.
● چهار توصیه مهم
۱) از ساییدن زیاد ظرف ها خودداری کنید. زیرا تداوم این کار سبب شکاف و بریدگی های کوچکی می شود که محل مناسبی برای رشد میکروب های بیماری زا است.
۲) همیشه ناخن هایتان را کوتاه نگه دارید.
۳) از لوسیون های دست یا کرم های نرم کننده به ویژه موقع سرما استفاده کنید.
۴) کمی موقع شستن و خشک کردن دست هایتان صبور باشید.
شوینده Purell یکی از مارک های معروف بازار است و باعث شده هنگام خرید، شما توجه چندانی به مارک هایی که معروف نیستند و در قفسه ها مانده اند، نداشته باشید. مزیت اصلی پاک کننده های الکلی این است که به آب و حوله نیازی نیست و همه جا قابل استفاده اند. قدرت از بین برندگی الکل به دلیل قابلیت آن نسبت به تغییر شکل دادن پروتئین های مهم حیاتی باکتری ها و ویروس ها است.
در ایالات متحده، شوینده های الکلی دست تا ۶۲درصد حاوی الکل اند. الکل به خودی خود دست ها را به طور کامل خشک می کند. بنابراین حالت دهنده های پوستی متنوعی به آن اضافه می شود. الکل نقش خارق العاده ای در از بین بردن باکتری ها و حتی برخی ویروس ها دارد.
دکتر دانکان مک دونالد جراح در گلاسکو اسکاتلند است که در مورد بهداشت دست مطالعات بسیاری انجام داده است و عقیده دارد از آنجا که الکل همه چیز را نمی تواند از بین ببرد از جمله هاگ های باکتریایی، برخی تک سلولی ها و ویروس های پوشش نیافته، نباید آن را به عنوان پاک کننده در بیمارستان و درمانگاه ها مصرف کرد.
بیمارستان هایی که او در آنها کار کرده است از آب و صابون استفاده می کنند و به منظور موثر واقع بودن پاک کننده های محتوی الکل، بهتر است آنها را به تمام سطح دست، پشت، جلو و بین انگشتان بمالیم.
● شش گام به سوی دست های کاملاً تمیز
۱) پاک کننده ها را روی دستان تان پخش کنید.
۲) پشت و میان انگشتان تان را تمیز کنید.
۳) نوک انگشت هایتان را تمیز کنید.
۴) ناخن هایتان را تمیز کنید.
۵) شست ها را تمیز کنید.
۶) بین انگشتان تان را تمیز کنید.
پس به یاد داشته باشیم که محصولات شوینده حاوی الکل به طور کامل میکروب ها را از بین نمی برند و بهتر است از همان روش قدیمی آب و صابون برای شستن دست ها استفاده کنیم.

منبع : روزنامه شرق