رهایی از بوی بد دهان

گر چه جایگاه اصلی بوی بد دهان دقیقاً‌ در زیر بینی است اما خیلی افراد مبتلا از وجود آن اظهار بی اطلاعی می كنند. داشتن نفس بدبو ( Halitosis ) یك عارض‍ه نا خوشایند است كه تاثیر مستقیمی بر روابط اجتماعی و شغلی افراد داشته و در اغلب موارد اطلاع از آن با شرمندگی همراه است.
عدم رعایت بهداشت مناسب دهان، بعضی از غذاهای خاص، استفاده از دخانیات و نوشابه های الكی و مصرف برخی از داروها در ایجاد بوی دهان نقش اصلی را دارند. در پاره ای از موارد نادر،‌ این عارضه ممكن است علت سیستمی نیز داشته باشد.
در بین عوامل ذكر شده مهمترین نقش در ایجاد بوی بد دهان بر عهدۀ حفرۀ دهان و به خصوص سطح پشتی زبان است. پرزهای زبان محل مناسبی است برای تجمع میكرو ارگانیسم ها و باقیماندۀ ذرات غذایی كه اغلب به بهداشت آن كمتر توجه می شود. مسواك زدن مختصر سطح پشتی زبان حتی می تواند باعث كاهش ۷۰ % در بوی بد دهان گردد.
عدم رعایت بهداشت و باقیماندن ذرات غذایی در بین دندانها و اطراف لثه،‌ علاوه بر تاثیر مستقیم در ایجاد بوی ناخوشایند، باعث پوسیدگی در دندانها و یا تشكیل آبسه و عفونت ها می گردند كه نتیجۀ آن تشدید شرایط نامطبوع در دهان است. وجود دندانهایی كه پر كردگی های قدیمی آنها دچار ترك و یا شكستگی در لبه ها شده اند و در زیر آنها عود پوسیدگی وجود دارد،‌ باید حتماً‌ مورد توجه قرار گیرند. همچنین بیماری های پریودنتال كه با خون روی و التهاب گسترده در لثه ها همراه هستند در ایجاد نفس بدبو نقش اساسی دارند.
مصرف بعضی از غذاها كه حاوی پیاز یا سیر می باشد،‌ باعث تشدید این عارضه می شود. این مواد پس از جذب و ورود به گردش خون به ریه ها منتقل شده و تا ساعتها آثار خود را در هنگام عمل بازدم نشان می دهند. مصرف بعضی از دهان شویه ها در این مورد ممكن است كمك كننده باشد.
خشكی دهان ( Xerostomia ) یكی دیگر دیگر از عوامل اصلی در ایجاد بوی بد دهان می باشد. در شرایط عادی جریان بزاق می تواند باعث حذف بعضی از عوامل و اجزای موثر در بوی بد دهان گردد. كاهش یا قطع جریان بزاق باعث تشدید عوامل موثر در این عارضه می گردد،‌همچنین موجب افزایش میزان پوسیدگی های دندانی می شود كه به نوبۀ خود در ایجاد بوی بد دهان نقش قابل توجهی دارند.
مصرف بعضی از داروها،‌ایجاد اختلال در عملكرد غدد بزاقی، رادیو تراپی های گسترده و تنفس همیشگی دهانی، از عوامل ایجاد خشكی دهان و بوی بد ناشی از آن می باشد.
در صورتی كه علت بوی بد دهان با بررسی و درمان های دندانپزشكی برطرف نگردد،‌باید علت های سیستمی را جستجو كرد. از مهمترین عوامل سیستمی می توان، عفونت های موضعی در بینی، ‌لوزه ها و ریه، سینوزیت مزمن، برنشیت، دیابت، بیماری های سیستم گوارشی و اختلال در عملكرد كلیه و كبد را نام برد.
● توصیه به مبتلایان
▪ اولین قدم در برطرف كردن بوی بد دهان داشتن بهداشت مناسب دهانی است كه استفاده مرتب از مسواك و نخ دندان و البته،‌با روش صحیح آن و همچنین مسواك نمودن قسمت پشتی زبان بسیار موثر خواهد بود.
▪ ملاقات های دوره ای با دندانپزشك را فراموش نكنید. مراحل اولیۀ بیماری های لثه، پوسیدگی های مخفی دندانی،‌ پر كردگی هایی كه باید تعویض شوند و پوسیدگی هایی كه عود مجدد پیدا كرده اند توسط دندانپزشك قابل تشخیص است.
▪ اگر از دندان های مصنوعی متحرك استفاده می كنید، بعد از هر وعد غذایی و قبل از خواب، آنها را در آورده و كاملاً شستشو دهید. استفاده از محلو های ضد عفونی كننده در بعضی از موارد ضروری خواهد بود.
▪ استفاده از دخانیات و نوشابه های الكلی را قطع كرده یا مصرف آنها را به حداقل كاهش دهید.
▪ اگر دچار خشكی همیشگی در دهان هستید با دندانپزشكان مشورت كنید. مصرف آدامس های بدون قند و استفاده از مایعات جایگزین بزاق بسیار سودمند خواهند بود.
▪ بعضی از دهان شویه ها در برطرف كردن بوی بد دهان موثرند. فقط در صورت مشورت با دندانپزشكان از آنها استفاده نمایید.
▪ از دندانپزشكتان بخواهید نحوۀ صحیح استفاده از مسواك و نخ دندان را برایتان تشریح نمایید. استفاده غیر صحیح كمك چندانی به بهداشت دهان و به خصوص برطرف كردن بوی بد دهان نمی كند.

منبع : وب سایت رسمی دکتر ابراهیم رزم پا