پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

حج و عترت


حج و عترت
برای‌ هر قوم‌ و قبیله‌ای‌ شعار خاصّی‌ است‌، و هر كدام‌ با آن‌ شعار شناخته‌ می‌شوند و به‌ آن‌ افتخار می‌نمایند. لباس‌ احرام‌ و تلبیه‌ شعار محرم‌ و كسی‌ است‌ كه‌ قصد زیارت‌ بیت‌ الله الحرام‌ را كرده‌ و هر بیننده‌ای‌ از دور می‌فهمد كه‌ این‌ لباس‌ و شعار برای‌ محرم‌ است‌. حضرت‌ امیرالمؤمنین(ع‌) در این‌ باره‌ می‌فرماید:
جاء جبرئیل‌ (ع‌) الی‌ النبی‌(ص‌) فقال‌ له‌: انّ التلبیهٔ‌ شعار المحرم‌ فارفع‌ صوتك‌ بالتلبیهٔ‌.
جبرئیل‌ خدمت‌ پیامبر گرامی‌ اسلام‌ رسیده‌ و گفت‌ لبیك‌ گفتن‌ نشانه‌ و شعار انسان‌ محرم‌ است‌ پس‌ صدای‌ خود را به‌ لبیك‌ گفتن‌ بلند كن‌.
● تلبیه‌ پاسخ‌ به‌ ندای‌ الهی‌
لبیك‌ گفتن‌ صحبت‌ كردن‌ با خدا و پاسخ‌ دادن‌ به‌ ندای‌ وحی‌ است‌. آنجا كه‌ فرمود: «ولله علی‌ الناس‌ حجّ البیت‌» و یا جای‌ دیگر كه‌ به‌ ابراهیم‌ فرمود: «و أذّن‌ فی‌ النّاس‌ بالحج‌ یأتوك‌ رجالاً و علی‌ كل‌ ضامر یأتین‌ من‌ كل‌ فجّ عمیق‌». لبیك‌ گفتن‌ پاسخ‌ دادن‌ به‌ چنین‌ ندایی‌ است‌. از این‌ رو حج‌ گزار راستین‌ هنگام‌ لبیك‌ گفتن‌ به‌ هراس‌ می‌افتد و بیمناك‌ می‌شود چنانچه‌ در سیرهٔ‌ امام‌ سجاد و امام‌ صادق‌(ع‌) آمده‌ است‌: سفیان‌ بن‌ عیینه‌ گوید: امام‌ سجاد به‌ حج‌ رفت‌، چون‌ احرام‌ بست‌ و بر مركب‌ خود سوار شد رنگش‌ زرد شده‌ و به‌ لرزه‌ افتاد و نتوانست‌ لبیك‌ بگوید، كسی‌ گفت‌: آیا لبیك‌ نمی‌گویی‌؟ حضرت‌ در پاسخ‌ فرمود: «اخشی‌ ان‌ یقول‌ لی‌: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌، فلما لبّی‌ خرّ مغشیاً علیه‌ و سقط‌ عن‌ راحلته‌»، می‌ترسم‌ خداوند در جواب‌ من‌ بگوید: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌، چون‌ لبیك‌ گفت‌ بیهوش‌ شده‌ و از مركب‌ خود افتاد و همواره‌ به‌ این‌ حالت‌ بود تا حج‌ خود را پایان‌ برد.
و مالك‌ بن‌ انس‌ نیز گوید: سالی‌ با امام‌ صادق‌ (ع‌) به‌ حج‌ رفتم‌. هنگام‌ احرام‌ چون‌ بر مركبش‌ سوار شد هر چه‌ می‌خواست‌ لبیك‌ بگوید صدایش‌ می‌شكست‌ و نزدیك‌ بود از مركبش‌ بیفتد.
عرض‌ كردم‌: یابن‌ رسول‌ الله! ناچار باید لبیك‌ بگویی‌، فرمود: یا ابن‌ عامر! كیف‌ أجسر آن‌ اقول‌: لبیك‌ الّلهم‌ لبیك‌، و أخشی‌ ان‌ یقول‌ عزّوجلّ لی‌: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌.
ای‌ پسر عامر! (كنیهٔ‌ مالك‌ بن‌ انس‌ است‌) چگونه‌ جرأت‌ كنم‌ و لبیك‌ اللهم‌ لبیك‌ بگویم‌ در حالی‌ كه‌ می‌ترسم‌ خدای‌ متعال‌ به‌ من‌ بگوید: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌.
این‌ دو مورد، نمونه‌ای‌ از ائمهٔ‌ معصومین‌(ع‌) است‌ كه‌ چنین‌ از ترس‌ خدای‌ متعال‌ موقع‌ گفتن‌ لبیك‌ بر خود می‌لرزیدند.
اما انسانهای‌ غیر معصوم‌ كه‌ خود را شیعه‌ و پیرو ائمه‌ می‌دانند باید توجه‌ بیشتری‌ به‌ این‌ مطلب‌ داشته‌ باشند كه‌ مبادا در مقابل‌ لبیك‌ گفتن‌ دست‌ ردّ بر سینهٔ‌ آنها زده‌ شود، یكی‌ از مواردی‌ كه‌ باعث‌ رد شدن‌ صدای‌ لبیك‌ است‌ مال‌ حرام‌ است‌ چنانچه‌ امام‌ صادق‌ (ع‌) می‌فرماید:
اذا اكتسب‌ الرجل‌ مالاً من‌ غیر حلّه‌، ثمّ حجّ و لبّی‌، نودی‌: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌، و ان‌ كان‌ من‌ حلّه‌ فلبّی‌ نودی‌: لبیك‌و سعدیك‌.
زمانی‌ كه‌ انسان‌ مالی‌ را از غیر حلال‌ بدست‌ آورد و لبیك‌ گوید (یعنی‌ با آن‌ مال‌ حرام‌ به‌ حج‌ برود) از جانب‌ خدای‌ متعال‌ صدا می‌آید: لا لبیك‌ و لا سعدیك‌، و چنانچه‌ درآمد انسان‌ و پول‌ حج‌ او از راه‌ حلال‌ باشد و لبیك‌ بگوید جواب‌ می‌آید: لبیك‌ و سعدیك‌.
● ثواب‌ تلبیه‌
لبیك‌ گفتن‌ باعث‌ طهارت‌ جسم‌ و جان‌ محرم‌ از گناهان‌ است‌ همانگونه‌ كه‌ به‌ زبان‌ تمرین‌ پاكی‌ است‌ به‌ جان‌ نیز باعث‌ پاكیزگی‌ است‌ و باید در بقیّهٔ‌ عمر خود مواظب‌ كارها و اعمال‌ خود باشد چرا كه‌ با گفتن‌ تلبیه‌ از گناهان‌ پاكیزه‌ گشته‌ است‌.
پیامبر گرامی‌ (ص‌) می‌فرماید: من‌ أضحی‌ یوماً ملبّیاً حتی‌ تغرب‌ الشمس‌ غربت‌ بذنوبه‌، فعاد كما ولدتّه‌ امّه‌. «هر كس‌ در حال‌ لبیك‌ گفتن‌ ظهر را به‌ غروب‌ برساند گناهانش‌ از او غروب‌ می‌كند و مثل‌ روزی‌ كه‌ از مادر متولّد شده‌ می‌گردد.
و در جای‌ دیگر امام‌ باقر (ع‌) می‌فرماید: من‌ لبّی‌ فی‌ احرامه‌ سبعین‌ مرّهٔ‌ ایماناً و احتساباً، اشهد الله له‌ الف‌ الف‌ ملك‌ ببرائهٔ‌ من‌ النار و برائهٔ‌ من‌ النفاق‌. هر كس‌ كه‌ در احرامش‌ از روی‌ ایمان‌ و امید به‌ پاداش‌ الهی‌ هفتاد بار لبیك‌ گوید، خداوند هزار هزار فرشته‌ را شاهد می‌گیرد كه‌ او را از دوزخ‌ و نفاق‌ رهایی‌ داده‌ است‌.
پژوهشکده باقر العلوم(ع)
منبع : ماهنامه صفا


همچنین مشاهده کنید