آیا افزودنی های مخمری بر تولید شیر فایده ای دارند؟

امروز با وجود حاشیه سودهای بسیار كم، یقیناً نمی توانیم به امید تولید یك كیلو گرم شیر بیشتر، از هر ماده ای در جیره ها استفاده كنیم. همه ما می خواهیم فقط از موادی استفاده كنیم كه سودآور باشند.
متأسفانه موارد زیادی وجود دارند كه می توانند بر تولید شیر تأثیر بگذارند، از جمله تغییرات علوفه مصرفی، تغییرات كارگران و تغییرات آب وو هوا. اگر مصرف یك افزودنی خوراكی موجب ۵/۲ كیلو گرم افزایش تولید شیر شود، اثر این افزودنی قطعاً مشخص خواهد بود. اما تشخیص افزایش یك كیلوگرمی در تولید شیر دشوار است.
گاهی تنها راه برای تصمیم گیری درست برای خرید یك ماده افزودنی، درك مسائل بیولوژیكی مرتبط و ارزیابی مطالعات كنترل شده مربوط به آن می باشد.
بیش از یك صد سال است كه افزودنی های مخمری، مورد استفاده دام قرار می گیرد.هر چند در حدود ۵۰۰ گونه مختلف مخمر وجود دارد، ولی معمول ترین آنها كه مورد تغذیه گاو قرار می گیرد،Saccharomyces Cerevisiae می باشد كه به نام مخمر نانوایی نیز شناخته شده است.
مخمر، میكروبی است كه مستقیماً به حیوان تغذیه می شود(DFM) . انجمن خوراك و دارو (FDA)، فراورده های DFM را تحت عنوان «موجودات ریز زنده طبیعی» تعریف می كند. این تعریف شامل باكتری ها و قارچ ها (مانند مخمر و Aspergillus oryzae ) می شود.
بسیاری از مواد تجاری قابل دسترس DFM، حاوی مخمر به اضافه محصولات میكروبی مانند Lactobacillus acidophilus و Bacillus subtilis می باشند. بعضی از محصولات DFM فقط حاوی محصولات باكتریایی هستند. این محصولات باكتریایی اساساً در سطح روده گاو عمل می نمایند، در حالی كه محصولات مخمری بیشتر در سطح شكمبه اثر می كنند.
● مخمرهای زنده در مقایسه با نوع كشت شده...
افزودنی های مخمری به دو صورت وجود دارند. محصولات مخمری زنده، حاوی سلول های مخمر خشك شده اند و ممكن است دارای مقداری از محیطی كه مخمر بر روی آن رشد نموده یا یك ماده حامل مانند پوسته برنج باشند. تراكم سلول های مخمر زنده بر مبنای اصطلاح «واحد های تشكیل دهنده كلونی» یا cfu در هر گرم است. مخمر خشك شده خالص، نباید حاوی كمتر از ۱۵ میلیارد cfu در هر گرم باشد.
سازندگان محصولات مخمر زنده استدلال می كنند كه این سلول ها از نظر متابولیكی فعال هستند و حتی اگر هم واقعاً در محیط شكمبه رشد نكنند، قابلیت بهتری برای رها سازی فراورده های خود دارند.
این فراورده ها توسط میكروب های شكمبه مورد بهره برداری قرار می گیرد.
تولیدات كشت شده مخمری ضرورتاً حاوی سلول های زنده مخمرها نیستند. بنابراین تولید كنندگان آنها هیچ گونه غلظت و تراكمی را بر حسب cfu تبلیغ نمی كنند. محصولات مخمر كشت شده حاوی سلول های مخمر مرده، محیطی كه مخمر بر روی آن كشت داده شده و متابولیت هایی است كه طی مرحله تخمیر توسط سلول های زنده مخمر تولید شده است.
به طور كلی، مقدار بیشتری از مخمرهای كشت داده شده (روزانه ۶۰-۵۰ گرم) در مقایسه با محصولات مخمری زنده (۵/۰ تا ۱ گرم به ازای هر رأس) به گاو تغذیه می شود. افرادی كه مصرف مخمر كشت شده را ترجیح می دهند، بر این باورند كه سلول های مخمر زنده به علت رقابت ناشی از باكتری های موجود در شكمبه، سرعت رشد پایین سلول های مخمری و سرعت نسبتاً بالای عبور مواد از شكمبه، می توانند به خوبی در شكمبه رشد كنند.
هدف استفاده از این محصولات آن است كه افزودنی های مخمری علاوه بر مواد مغذی موجود در خوراك ها و علوفه ها، عوامل دیگری را نیز فراهم كنند. این عوامل برای میكروب های شكمبه مفید هستند. سلول های مخمری موادی مانند ویتامین های B، آنزیم ها، ایزو اسیدها (اسكلت اسیدهای آمینه) و عوامل ناشناخته رشد را تأمین می كنند كه موجب تحریك باكتری های شكمبه، به ویژه باكتری های هضم كننده الیاف می شوند.
● مخمرها می توانند در شكمبه مفید باشند....
مطالعات نشان می دهند كه افزودنی های مخمری ، مقداری اسید مالیك نیز تأمین می كنند كه به طور اختصاصی به رشد باكتری های مصرف كننده اسید لاكتیك كمك می كند، این كمك خوبی است، چرا كه اسید لاكتیك، یك اسید خیلی قوی است كه با مصرف جیره های حاوی كنسانتره زیاد و اسیدوز شكمبه به وجود می آید.
لازم است كه اسید لاكتیك تولید شده مصرف گردد تا PH شكمبه پایدار باقی بماند، به طوری كه میكروب های شكمبه، خصوصاً باكتری های هضم كننده الیاف بتوانند بهتر رشد كنند. همچنین سلول های زنده مخمری می توانند اكسیژن موجود در شكمبه را مصرف كنند و به تحریك رشد باكتری های شكمبه كمك كنند، زیرا باكتری ها در شرایط غیر هوازی بهتر رشد می كنند.
اثرات كلی افزودنی های مخمری در شكمبه عبارتند از بهبود مصرف ماده خشك و الیاف، افزایش سرعت هضم الیاف و پایداری بهتر PH شكمبه.
با این حال نباید توقع داشته باشید كه افزودنی های مخمری در حل مسأله اسیدوز شكمبه و مصرف خوراك معجزه كنند. آنها فقط در این موارد می توانند كمك كننده باشند، ولی نمی توانند جایگزین مدیریت خوب تغذیه باشند.
به لحاظ اثرات تنظیم و تعدیل كنندگی افزودنی های مخمری بر PH شكمبه، این مواد افزودنی به ویژه جهت كاهش نوسانات مصرف خوراك، برای مصرف در دوره انتقال توصیه می شوند. محققین در دانشگاه كالیفرنیا دریافتند گاوهایی كه مخمر كشت شده مصرف نمودند، تا زمان نزدیك تری نسبت به زایمان (۷ روز در مقایسه با ۱۰ روز زایمان)، الگوی طبیعی مصرف خوراك خود را حفظ كردند و در نتیجه پس از زایمان نیز زودتر به الگوی طبیعی مصرف خود بازگشتند (۱۴ روز در مقایسه با ۲۰ روز پس از زایمان).
طی سالیان دراز، مطالعات زیادی روی افزودنی های مخمری انجام گرفته است. محققان دانشگاه دلاور، ۳۲ مطالعه را كه در آنها از افزودنی مخمر استفاده شده بود، مورد بررسی قرار دادند و دریافتند كه ازای هر رأس گاو، تولید شیر روزانه به طور متوسط ۱۳/۱ كیلوگرم افزایش یافته است. بهترین پاسخ به مصرف افزودنی های مخمری در ابتدای دوره شیردهی به دست آمد.
● نتایج تحقیقات متغیرند...
نتایج یك مطالعه در دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۱۹۹۹ نشان داد كه مصرف مخمر زنده به همراه یك فرآورده آنزیمی در مرحله قبل و بعد از زایمان تأثیری بر میزان مصرف خوراك یا تولید شیر گاوها نداشت. محققین به این نتیجه رسیدند كه پیش بینی شرایط لازم برای پاسخ مناسب و دلخواه به مصرف مخمرهای افزودنی زنده دشوار است. در سال ۱۹۹۸ مطالعه مشابهی در دانشگاه راتگرز با مصرف همان محصولات انجام شد. در این مطالعه، مصرف مخمر به همراه آنزیم موجب بهبود مصرف ماده خشك (۱۸/۱ كیلوگرم)، بهبود تولید شیر (۶۲/۳ كیلوگرم) و بهبود هضم ADF (۴/۲ درصد) شد.
با استفاده از مخمر كشت شده، مطالعه دیگری توسط محققان دانشگاه ویسكانسین در ۱۱ گاوداری تجاری (شامل ۵۸۵ رأس گاو شیری) انجام گرفت. متوسط تولید شیر این گاوداری ها در دامنه ۹۹۵۰ تا ۱۱۸۰۰ كیلو گرم به ازاری هر راس بود. تمام این گاوداری ها از یك خوراك كاملاً مخلوط (TMR) برای همه گروه ها استفاده نموده و میانگین روزهای شیردهی آنها برابر ۱۴۰ روز بود. در این مطالعه، ۸ گله پاسخ مثبت در تولید شیر داشتند و به طور متوسط تولید شیر هر راس گاو ۹۰۰ گرم افزایش یافت.
تولید پروتئین شیر با مصرف مخمر كشت شده افزایش یافت (۱۶۴/۱ در مقایسه با ۱۳۷/۱ كیلوگرم). هر چند مقدار چربی شیر از ۶۵/۳ به ۵۵/۳ درصد كاهش یافت، ولی تولید كل چربی هر گاو تغییری نیافت.
استفاده از مخمر كشت شده، ۵ سنت به ازای هر راس گاو هزینه در بر داشت و قیمت شیر به ازای هر ۴۵ كیلوگرم، ۸۲/۱۱ دلار بود. به طور كلی محققان در این مطالعه نتیجه گیری كردند كه مخمر كشت شده روزانه به ازای هر راس گاو ۱۳ سنت سود به همراه داشته است. پاسخ گاوها برای رسیدن به نقطه سر به سر سود و زیان برای مصرف مخمر كشت شده برابر ۲۲۵ گرم تولید شیر بیشتر در روز بود.
در مطالعه آنها، ۷۳ درصد گاوها به نقطه سر به سر سود و زیان رسیدند.با این وجود، چرا ۳ گاوداری از ۱۱ گاوداری تحت مطالعه، پاسخی به مصرف مخمر كشت شده نشان ندادند؟ حال اگر شما از مخمر افزودنی استفاده كنید، آیا ضمانتی هست كه گاوهای شما جزء ۲۷ درصد باقی مانده گاوها نباشند كه پاسخ مثبتی به این افزودنی نشان ندادند؟ این مسأله همیشه در مورد مصرف افزودنی مخمری وجود داشته است.
سازندگان افزودنی Iso Plus كه یك منبع ایزواسیدی برای شكمبه است نیز یك چنین مشكلی داشتند. به همین دلیل این محصول ۱۵ سال پیش در بازار وجود داشت، اما در حال حاضر دیگر وجود ندارد. بعضی از گاوداران این افزودنی را خیلی دوست داشتند و نتایج خوبی گرفتند. اما بعضی دیگر اصلاً نتیجه ای از مصرف آن ندیدند.
به طور كلی، احتمال حصول پاسخ مثبت از مصرف افزودنی های مخمری خیلی زیاد است، به ویژه در اول دوره شیردهی، اگر سایر مسائل گاوداری شما به خوبی تحت مدیریت هستند، افزودنی های مخمری ارزش امتحان را دارند. امیدواریم كه در آینده برای مصرف این فرآورده ها اطلاعات كامل تری برای پیش بینی نتایج كاربرد از سوی سازندگان آنها به دست آوریم.

منبع : نشریه الکترونیک فارم