چالش‌های رگولاتوری برای مدیریت طیف باند وسیع و VoIP

امروزه نقش مدیریت طیف در توسعهٔ باند وسیع، به طور چشمگیری رو به افزایش است؛ به طوری كه انتظار می‌رود اغلب كشورهای در حال توسعه، با به‌كارگیری فناوری‌های BWA ، بتوانند بازار باند وسیع خود را گسترش دهند. بسیاری از رگولاتورها، خواستار صدور مجوزهای اجرایی قابل تغییر و بازارمدار طیف هستند كه می‌تواند شرایط سرمایه‌گذاری روبه‌رشدی را برای عرضهٔ خدمات BWA فراهم كند. همچنین این رگولاتورها قصد دارند از انباشت سرمایه در عرصهٔ طیف، كه منجر به تأخیر روند توسعهٔ عرضهٔ خدمات به مشتریان می‌شود، جلوگیری كنند.
در عین حال كه، تجهیزات BWA كه به پهنای باند بیشتری نیاز دارند در حال گسترش هستند، سایر پیشرفت‌ها نیز، مانند محاسبهٔ توان و قدرت پردازنده‌های تجهیزات رادیویی، موجب شده است تا حیطهٔ طیف، بیش از هر زمان دیگری دستخوش تغییر و تحول شود. الگوهای قدیمی برنامه‌ریزی، تخصیص اعتبار، واگذاری و نظارت و بازبینی طیف،‌ تا حد زیادی نمایانگر محدودیت‌های تكنولوژیكی دورهٔ پیشین است.
امروزه، فناوری‌های جدید رادیویی، رگولاتورها را در به‌كارگیری عملكردهای قدیمی مدیریت طیف، كه ممكن است بلااستفاده و بی‌كاربرد باشند یا اینكه در باند وسیع سیار،‌ كارایی چندانی نداشته باشند،‌ آزاد گذاشته است. پیشرفت‌های تكنولوژیكی مانند Spectrum-hopping، استفاده از آنتن‌های جهت‌دار و تطابق‌پذیر و سایر فناوری‌ها، نویددهندهٔ آن است كه امور مدیریت تداخل طیف از دوش دولت‌ها برداشته شود و به اپراتورها و ترمینال كاربران نهایی منتقل ‌شود؛ چنانكه امكان استفادهٔ بهینه از طیف فركانسی، برای آنها نیز فراهم ‌شود.
واكنش رگولاتورهای طیف به توسعهٔ باند وسیع، با صدور مجوز برای استفادهٔ نامحدود از فناوری‌های موجود آغاز شده است؛ به‌طوری كه با صدور این مجوزها، اپراتورها می‌توانند با توجه به نیاز بازار،‌ به عرضهٔ نامحدود خدمات بپردازند. "بی‌طرفی سرویس و تكنولوژی"، موجب تقویت روندهای كلی تمركززدایی شبكه‌ها شده است.
عدم تمركز شبكه‌های ارتباطی، موجب خواهد شد تا به عنوان مثال، به‌كارگیری فناوری‌های BWA در پاسخ به واقعیت‌های موجود در بازارهای بومی، سریع‌تر انجام شود. به طور كلی در كشورهای در‌حال‌توسعه و به‌ویژه در نواحی دورافتادهٔ این كشورها، موضوع كمبود یا فقدان طیف به وضوح دیده می‌شود؛ با این حال، سیاست‌های مدیریت طیف‌، با واقعیت‌های موجود در این مناطق سازگاری ندارد؛ با وجود این كه میزان كاربرد طیف در این مناطق نسبتاً كم است، اما بهره‌برداری از سیستم‌های سیار در این نواحی، قدرت و گسترهٔ بیشتری را می‌طلبد.
با یك قیاس ساده می‌توان آیندهٔ عرصهٔ سیار باند وسیع را به یك بزرگراه تشبیه كرد. هر كس تا زمانی‌كه از مقررات پیروی كند، می‌تواند در بزرگراه رفت‌وآمد داشته باشد. این مسأله در مورد اپراتورها نیز صادق است؛ یعنی تا زمانی كه اپراتورها از قوانینی كه برای محدود كردن تداخلات مشكل‌ساز وضع شده‌اند، پیروی كنند، موانع ورودی برای صدور مجوز بیشتر به اپراتورها، كاهش خواهد یافت؛ اما در مناطق پرتراكم، اعمال این قوانین باید با شدت عمل بیشتری انجام شود. به هر جهت، ایجاد محدودیت برای ورود به بازار، تا زمانی كه نیازها و تقاضاهای فنی مطرح نباشد، منطقی نیست.
این وضعیت،‌ درست مانند زمانی است كه برای تردد اتومبیل‌ها در هر بزرگراه و در هر منطقه‌ای از كشور، محدودیت ایجاد می‌شود تا از تراكم حجم ترافیك در نقاط تجاری پایتخت، به‌ویژه در ساعات اوج ترافیك، كاسته شود.
● چالش‌های رگولاتوری در برابر توسعهٔ VOIP
بسیاری از اپراتورها،‌ توسعهٔ شبكه‌های مبتنی بر IP را كه همزمان به عرضهٔ Voice و data می‌پردازد آغاز كرده‌اند. به این طریق اپراتورها می‌توانند تنها در یك شبكهٔ واحد كه كاربرد آن در معاملات متعدد،‌ بسیار مقرون به‌صرفه‌تر است،‌ سرمایه‌گذاری كنند. بسیاری از این اپراتورها، عرضهٔ خدمات VOIP را به مشتریان خود آغاز كرده‌اند.
در حال حاضر، تغییر روش‌های عرضهٔ خدمات در سطح بین‌المللی،‌ بسیار گسترده و فراگیر شده است. در فاصلهٔ سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴، عرضهٔ خدمات VOIP در سطح بین‌المللی تا حدود ۳۵درصد افزایش داشت. (نمودار ۱) در سال ۲۰۰۴، بسیاری از اپراتورهای مهم در سراسر دنیا، برای انجام معاملات بین‌المللی خود از VOIP استفاده می‌كردند
گردانندگان بازارهای جدید كه همواره برای اپراتورهای قدیمی شبكهٔ سوئیچینگ عمومی، یك تهدید محسوب می‌شوند نیز به عرضهٔ خدمات VOIP روی آورده‌اند. همچنین، عرضه‌كنندگان خدمات اینترنتی در كافی‌نت‌ها و اخیراً شركت‌های خارجی كه در بازارهای بومی، حضور چندانی نداشته‌اند نیز، به عرضهٔ این خدمات پرداخته‌اند؛ با این حال، تأثیر VOIP بر شرایط بازارهای بومی، كاملاً محسوس بوده است.
روند تأثیرگذاری VOIP بر بازارهای بومی به دو دلیل بوده است:
۱) كاهش هزینه‌های پرداختی تجارت بین‌المللی (زیرا مشتریان به دنبال كمترین قیمت تعرفه‌های بین‌المللی هستند)
۲) كاهش درآمدهای دریافتی ناشی از تجارت بین‌المللی.
اگرچه VOIP، رگولاتورهای كنونی را با چالش‌های فراوانی روبه‌رو كرده است، اما با ایجاد فرصت‌های جدید، توانسته خدمات خود را با قیمت مناسب‌تری در اختیار كاربران نهایی، قرار دهد. از بسیاری جهات، توسعهٔ،VOIP رویكرد متوازنی را پدید آورده است كه بسیاری از رگولاتورها، بعد از آغاز اصلاحات گستردهٔ سازمان تنظیم مقررات، به انجام آن روی آورده‌اند.
در یك طرف این رویكرد، تعهدات WSIS، در قبال فراهم كردن دسترسی ارزان‌قیمت به خدمات ICT وجود دارد و در طرف دیگر آن، تمایل شدید برای حمایت از اپراتورهای غالب، به‌ویژه زمانی كه اپراتورهای غالب كمترین وابستگی را به دولت دارند، مطرح شده است.
در نتیجهٔ این رویكرد، سازمان‌های تنظیم مقررات نسبت به توسعهٔ VOIP واكنش‌های شدیدی نشان داده‌اند كه از جملهٔ می‌توان به ایجاد ممنوعیت و تحریم‌های فوری و وضع قوانین سخت و جدی اشاره كرد. این پرسش كه آیا روند توسعهٔ VOIP ادامه داشته باشد یا این كه جلوی آن گرفته شود یكی از پرسش‌های مهمی است كه در نتیجهٔ توسعه و گسترش VOIP مطرح شده است.
توسعهٔ VOIP حاكی از نقطهٔ عطفی است كه فناوری ارتباطات و اطلاعات به آن دست یافته است. عملكرد سازمان‌های تنظیم مقررات و تجربیات اعمال‌شده در عرصهٔ PSTN كه قوانین شدیدی بر آن حاكم بوده است، اكنون وارد مرحلهٔ جدیدی شده است و در واقع این سازمان‌ها با پدیدهٔ نابسامانی اینترنتی مواجه شده‌اند. اما زمانی كه این دو رویكرد مخالف، به مرحلهٔ اجرا نزدیك می‌شوند، كدام مدل مورد استفاده قرار خواهد گرفت؟

ترجمه: مهدیه قربانی
منبع: گروه علمی طیف

منبع : آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا