جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


سخاورز


سخاورز
تصویر كردن ناب مكاشفات درون، گاه چنان دور و دست نیافتنی مینماید كه سالها طول میكشد تا هنرمندی بتواند با اسب رام نشدنی رویا، چشم اندازهای دامنه های وسیع جلوه های شور و حالات درونی خویش را، در دشت خیال نظاره گر شود و آنها را آنگونه كه میبیند به شعر، موسیقی،‌ نقاشی و مجسمه سازی و . . بیان سازد.
بازنمایی جهان به گونه ای كه هنرمند به چشم خویش میبیندش، دست كم واكنشی است علیه قراردادهای متعارف اجتماعی كه او را محصور ساخته اند، و قصدش ساختن جهانی آرمانی است. اما كنار نهادن قراردادهای اجتماعی همواره توفانی از خشم و استهزا برپا كرده است، ولی چه باك، كه بر آمد خرد سترگ هنرمندانه، هیچ ربطی به بی دقتی ندارد؛ تلاشی است سنجیده در كشف هماهنگی های بدیع در ناهمخوانی های روزمره گی.
مقاومت ها در برابر این نوع نگرش همواره كار هنر را سخت كرده است. طرحی نو درافكندن و جهان پیرامونی را به گونه ای دیگر دیدن، از قدرت تخیل و ابتكار بهره میگیرد و از آن كسانی است كه جسورانه به تجربه ی اندیشه ی خود میپردازند و تردیدی به خود راه نمیدهند.
در این نوشتار سعی بر آن است تا نیمه ی دیگر پنهان هنرمندی كه بدون شك احتیاج به معرفی ندارد، بازنمایانده شود. او در جستجوی شیوه ی دیگری برای بیان خود از كاریكاتور، به نقاشی و پیكره سازی روی میآورد. این ضرورت تغییر از آنجا ناشی میشد كه او میخواست همچون نویسنده ای كه مینویسد، قلم مو را بر بوم بگذارد و الهامات درونی خود را نقش بر آن سازد، و برای رسیدن به آرمان تكامل هنریش از هیچ تلاش و زحمتی فروگذار نكند.
سخاورز را میگویم . . . كه تا قبل از انقلاب طرحهایش در هفته نامه ی توفیق و بعدترها روزنامه ی اطلاعات به چاپ میرسید. جماعت روزنامه خوان آن روزگاران به خوبی با نام وی و كارهایش آشناست، او را به یاد دارد و با وی زیسته است، و امروز نسل جوان دانشگاهی در رشته های نقاشی و روزنامه نگاری ایران پایان نامه ی تحصیلاتی خود را بر مبنای طرحهای وی ارائه میدهد، كه نیاز به بررسی جداگانه دارد. در جستجو و یافتن بیان تازه تری برای ابراز شخصیت هنری، سخاورز به سوی نقاشی و پیكرتراشی روی میآورد و حد اعلای كوشش خود را در این راه میگذارد تا هنر ناب اندیشه های خود را با این دو شیوه ی هنری عرضه سازد.
و این نیمه ی دیگر پنهان اوست كه حاصل ۲۵ سال مهاجرت سخاورز به خارج‌ از ایران است، و مستقیم ترین نتیجه ی مهاجرت وی، پی گیری مدام و بی وقفه ی او در زمینه ی نقاشی و پیكرتراشی در طول سالهای گذشته باعث شد كه آثارش در معروفترین و معتبرترین گالریها و موزه ها به نمایش گذاشته شود.
تابلوهایش استادی او را در تصویرگری فرمها و شفافیت سنجیده تركیبات نشان میدهد. خط مرزهای مشخص تراش پیكرهای كار شده، با قصد بازنمایی واقعیت در حد بالای مهارت و ریزه كاری انجام شده است.
آثار هنری دوره ی مهاجرت سخاورز را میتوان به طبیعت وحش، منظره، و پیكرتراشی تقسیم بندی كرد، كه در هر بخش تعداد قابل ملاحظه ای كار آفریده شده است.
● طبیعت وحش.
تابلوی Waiting for the Dark رنگ و روغن Cougar شیر كوهی گویی تكه ی كوچكی از جهان واقع به نحوی ماهرانه روی بوم ثبت شده است، شیر كوهی بر روی درخت لمیده و در انتظار طعمه ایست كه قرار است شكار شود. استفاده از تاثیرات نور، سایه پردازیها، زیبایی خیره كننده ای به تصویر بخشیده است.
تابلوی "Morning Rain" باران صبحگاهی، رنگ و روغن، پرنده ی كاردینال.
طبیعتی كه به وسیله ی هنرمند‌ در اثرش بازتابنده میشود؛ انعكاس روح هنرمند، گرایشها و احساسات درونی اوست. سخاورز دقت فوق العاده ای در بازنمایی رنگها و فرمها به عمل آورده است و همین تركیبات بدیع است كه تابلو را به اثری فراموش نشدنی تبدیل میكند.
● منظره
تابلوی "October Melody" رنگ و روغن
تصویر منظره آلاچیقی را در باغ نشان میدهد. همانطور كه از نام تابلو معلوم است ماه اكتبر میباشد. پشت زمینه طرح، سایه روشن درختان درهم تنیده، رنگ چمن های سبز تیره و برگ زرد درختان، و آفتاب بی رمق ماه اكتبر ــ كنتراست زیبایی ایجاد شده است.
تابلوی "Nocturnal رنگ و روغن، تابلوی شبانه
تابلو غروب بركه را نشان میدهد با گلهای نیلوفر آبی. نقاش بیننده را وا میدارد كه با نگاهی تازه، زیبایی آرام بركه را نظاره كند، و دریابد كه نقاش هنگام تصویر كردن نور و سایه های درختان اطراف بركه چه احساسی داشته است.
تابلوی "California Sunshine" رنگ روغن، آفتاب كالیفرنیا
نقاش نور را به خوبی در این تصویر به كار برده است و حس آفتاب جاندار است. سبزی گیاهان با تصویر پلكان كنتراست رنگی گرمی ایجاد كرده است.
● "پیكره ها"
"Indian portrait"
در پیكره سر سرخپوست، اكسپرسیونی با بیانی قوی خود را مینماید. صورت استخوانی سرخپوست به نظر فوق العاده جاندار و طبیعی جلوه میكند. سخاورز در برابر دیدگاه تماشاگر غمها و رنج او را با همه ی باریك نگری كه توانسته نشان داده است. آنچه كه در هنر نقاشی اهمیت دارد شبیه سازی نیست، بلكه بیان احساسات از راه گزینش درست خطوط و رنگهاست.
در كارهای سخاورز چیزی كه بیشترین اهمیت را دارد آن است كه آثار او بر مبنای گزینش ویژه ی موضوع انجام شده است. یعنی مضمونهای كار شده بر روی تابلوها و یا پیكره ها همگی خاص او بوده اند و با دقت و وسواس انتخاب شده اند.
كشیدن تابلو و یا ساختن پیكره به هدف جلب نظر خریداران آثار هنری و یا منتقدان امری طبیعی و مأنوس مینماید و برای موفقیت در یك نمایشگاه عمومی ضروری است، اما همیشه این دشواری وجود دارد ‌كه اگر آثار كسی بیشتر متفكرانه باشد و آثار ساده تر را تحت الشعاع خود قرار دهند، بین آنهایی كه جذب هنر عمومی میشوند و گروهی كه خواهان هنر پرمایه تری هستند، فاصله ای ایجاد شود، و سخاورز توانسته است در آفرینش آثار خود، پرنده ی خیال را به گونه ای به پرواز درآورد، بی آنكه خوشایند این و آن بوده و یا بازار گرمی كرده باشد.
شوق تصویر كردن زندگی واقعی در آثار وی، با هر نقشی كه توانسته احساس او را به نمایش بگذارد و شفافیت جهان رویایی اش را نشان دهد ‌كشیده شده است. همانند "gustave Courbet" گوستاو كوربه (۱۸۱۹ــ۱۸۷۷) هنرمند نقاشی كه نمایشگاه خصوصی خود را در پاریس در سال ۱۸۵۵ باز گشود و آن را رئالیسم كوربه نام گذارد‌. رئالیسم او انقلابی تازه در هنر را بشارت میداد. كوربه میخواست هیچ معلمی غیر از طبیعت نداشته باشد. منش و خط مشی او تا حدی شبیه "Michelangelo da Varavaggio" میكل آنجلو كاراواجو بود. به فكر زیبایی نبود بلكه حقیقت را میخواست." (۱)
سخاورز نیز به دنبال حقیقت زندگی است. ارزش صمیمیت آثار او كه بر بازنمایی طبیعت پای میفشرد و آن را چه در تابلوهایش و یا در پیكره ها به نمایش میگذارد جز اینكه محصول رابطه ی او با طبیعت باشد از اعتراض او بر ضد قراردادهای پذیرفته شده ی روزگارش حكایت دارد.
رویكرد او به رئالیسم و ظرافت باور نكردنی دید او، آنچنان آرامش و متانتی در تابلوها به وجود میآورد‌كه تماشاگر خود را عنصری از طبیعت نقاشی شده حس میكند. هر آفرینش هنری نتیجه ی برنامه ریزی دقیق و آگاهانه ای نیست، بلكه هنرمند از دیده ها و شنیده ها و خوانده هایش تاثیر میپذیرد و دامنه ی انتخابش گسترده تر میشود.
آثار او نتیجه ی ساعتهای بی شمار مطالعه و پژوهش در مكانهای مختلف و ویژه است كه از این روی كار وی را از دیگر نقاشان متمایز میسازد.
سفر به قطب شمال، رشته كوههای راكی، جنگل انبوه پر باران پاسیفیك ریم و پارك ملی یلو استون و . . . همه و همه او را آماده ساخت تا اندوخته های خود را همراه با تجربه و حساسیتهای فردی خویش درهم آمیزد و به آفرینش موضوعات انتخابی بپردازد.
او كار هنری خود را به عنوان روزنامه نگار و كاریكاتوریستی كه دید سیاسی دارد آغاز نمود و جایزه ی بهترین را در بخش نقاش كاریكاتوریست سیاسی، تصاحب كرد.
و امروز یكی از طرحهای سخاورز كه مربوط به طبیعت وحش است از بین تمامی آثار دیگر هنرمندان برگزیده شده است و به عنوان تمبر در كانادا به چاپ رسیده است.
پانویس
۱ــ تاریخ هنر E.H.Gombrich ترجمه علی رامین، ص ۴۹۹
منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی رادیو ندا


همچنین مشاهده کنید