برای ظرف شستن دو دستکش لا‌زم است

حتما بارها برایتان اتفاق افتاده است كه ساعت مچی‌تان موجب قرمزی و خارش روی مچ دست‌تان شده است یا كمربندتان روی پوست شكم‌تان جای قرمزی گذاشته و موجب خارش شدید شده است و یا اینكه چند عدد ظرف شسته‌اید و حالا‌ دست‌تان می‌خارد و ملتهب شده است. این چه بیماری است و چه عوارضی دارد؟ چگونه پیشگیری می‌شود؟ دكتر پرویز طوسی شما را با این موضوع آشنا می‌كند.
● ‌‌درماتیت یعنی چه؟
‌‌ به حالت قرمزی و خارش پوست اگزما یا درماتیت می‌گوییم یعنی هرگونه التهاب پوست. درماتیت‌ها انواع گوناگونی دارند كه به صورت یكسان با شدت متفاوت از یك خارش ساده تا خارش شدید همراه با ترشحات و چرمی شدن پوست همراه است.
● چند جور درماتیت داریم؟
‌ اگر بخواهیم درماتیت یا اگزماهای پوست را براساس علت به‌وجود آمدنش بررسی كنیم بسیار گوناگون هستند. یك نوع آنها به علت تحریك پوست با مواد تحریك‌كننده مثل شوینده‌ها و مواد شیمیایی اتفاق می‌افتند. نوع دیگر به دلیل آلرژی است یعنی شما به نیكل موجود در بدلیجات حساسیت دارید یا به فلان ماده موجود در جنس لباس یا كفش یا حتی گیاهان خاص حساسیت دارید و اگر به این مواد دست بزنید یا آنها را به پوست‌تان نزدیك كنید به‌خصوص اگر عرق كردن هم به این قضیه اضافه شود، اگزما ایجاد می‌كند.
نوع سوم اگزما ارثی است یعنی شما به صورت ژنتیكی به دلایل خاصی كه خیلی هم مشختص نیست از دوران نوزادی به اگزما مبتلا می‌شوید. این حالت اغلب اتوپیك نام دارد و در كشاله ران، زیر بغل و دست‌ها اتفاق می‌افتد. این حالت گاهی خود به خود قبل از سن بلوغ خوب می‌شود و گاهی هم تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و از همه مهم‌تر اگر شما كه این زمینه ارثی را دارید با مواد محرك مثل انواع شوینده‌ها و مواد شیمیایی و... در تماس قرار بگیرید، پوست‌تان به سرعت واكنش می‌دهد.
یك نوع درماتیت دیگر هم داریم به نام سبورییك كه بعد از بلوغ و در بزرگسالی پیدا می‌شود و به‌صورت شوره سر، اگزما در زیر بغل و كشاله ران پدیدار می‌شود و در حدود پنج درصد افراد شایع است. این افراد باید حتما با مراجعه به پزشك از شامپوهای طبی استفاه كنند و كرم‌های مخصوص دریافت كنند تا خوب شوند.
● چه كار كنیم تا به این مشكل دچار نشویم؟
‌ من به همه كسانی كه با مواد محرك در تماس‌اند، به‌خصوص خانم‌های خانه‌داری كه عادت دارند مرتب از شوینده‌هایی مثل پودر، وایتكس و غیره استفاده كنند، توصیه می‌كنم حتما از دستكش استفاده كنند و در صورت امكان یك دستكش نخی زیر و سپس دستكش پلاستیكی را در روی آن بپوشند. كارگران شاغل در كارخانه‌های مواد شیمیایی هم باید از آن ماده حساسیت‌زا دوری كنند و از دستكش استفاده كنند. همه ما روزی چند بار دست‌هایمان را می‌شوییم. اگر عادت كنیم، به‌خصوص افرادی كه پوست‌شان خشك است و پوست پوست می‌شود، از مرطوب‌كننده‌هایی چون وازلین و اوسرین بعد از شستشو استفاده كنند، به مشكلات جدی درماتیت دچار نمی‌شویم. این نكات را هم برای شما كه پوست‌تان سالم است می‌گویم و هم برای كسانی كه دچار اگزما شده‌اند.
بهترین راه درمان مناسب، جلوگیری از تماس مجدد با ماده محرك و رعایت دستورات پزشك است: اگر شما كه دچار اگزما شدید به پزشك مراجعه كنید و از داروها و كرم‌های تجویزشده استفاده كنید اما اگر این نكات مهم را رعایت نكنید، نه تنها طول درمان‌تان طولانی می‌شود بلكه مشكل شما جدی‌تر خواهد شد. اگر شما خودتان متوجه هستید كه به كدام نوع ماده حساسیت‌ دارید بهتر است از آن استفاده نكنید و با رعایت نكات ذكر شده از بروز مشكل به صورت دوباره جلوگیری كنید.
● كی باید به پزشك مراجعه كنیم؟
‌ اگر خارش و التهاب و قرمزی پوست شما ادامه‌دار شده و شما را اذیت می‌كند، برای تعیین مرحله بیماری‌تان (فاز حاد: دانه‌های خارش‌دار پوست كه سرم، خون و ترشحات دارد. فاز تحت حاد كه این دانه‌ها یا تاول‌ها را نمی‌بینیم و فاز مزمن كه پوست ضخیم و كلفت شده و بسیار خارش‌دار است) باید حتما به پزشك مراجعه كنید. وقتی علت مشكل شناسایی شد و تشخیص دادیم شما در كدام فاز هستید برحسب نوع درماتیت و به‌طور منحصر به فرد درمان شروع می‌شود. برای تشخیص ما گاهی از پچ‌های پوستی استفاده می‌كنیم كه نوارهایی از مواد شیمیایی مختلف‌اند و پشت فرد می‌چسبانیم و دو سه روز بعد با بررسی آنها متوجه می‌شویم شما به چه حساسیت دارید.
● اگزما واگیر ندارد؟
این التهاب‌های پوستی برعكس تصور عوام، سرایت نمی‌كند. مثلا اگر شما از دستكش یك فرد مبتلا به اگزما استفاده كنید، به آن مبتلا نمی‌شوید. برخی عوامل مثل استرس، می‌تواند باعث تشدید حالت خارش و التهاب اگزما شود. همان‌طور كه اغلب بیماری‌ها با استرس تشدید می‌شوند، اگزما هم مستثنا نیست. دومین عاملی كه در بعضی افراد دیده می‌شود تابش نور خورشید است، به‌خصوص در بعضی از انواع اگزما یا درماتیت‌های آلرژیك، اگر پوست با نور خورشید تماس یابد حالت خارش‌ شدید و تورم پیدا می‌كند.
ـ‌ افرادی كه با مواد تحریك‌كننده پوستی در تماس‌اند، دقت كنند از پوست‌‌شان محافظت به عمل آورند.
ـ بعضی اوقات عطرهای خاص یا نوع لباس‌هایی خاص وقتی با عرق بدن در تماس باشند، ایجاد لك و تاول و اگزما می‌كنند. توجه داشته باشید آنها را شناسایی كرده و از آنها دوری كنید.
ـ از كرم‌های مرطوب‌كننده (وازلین و اوسرین) می‌توانید برای نوزادان و شیرخواران در محل‌های خشكی‌زده استفاده كنید اما هرگز در صورت مشاهده قرمزی و تورم از كرم‌های حاوی كورتن برای نوزادان استفاده نكنید زیرا جذب شده و عوارض بدی به جای می‌گذارد

الهه رضائیان

منبع : روزنامه سلامت