جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

نگاهی به تاریخچه، نحوه تاثیر و علائم ناشی از مصرف داروهای اکستازی


نگاهی به تاریخچه، نحوه تاثیر و علائم ناشی از مصرف داروهای اکستازی
پدیده اعتیاد معضلی است که در طول سالیان متمادی در سراسر جهان دیده شده و می شود. دولت ها و حکومت ها به فراخور امکانات و اهداف خود برای حل این معضل قانون های متعددی تصویب و اجرا کرده اند اما به رغم آن همچنان این مساله به عنوان یک مشکل بزرگ در جهان باقی است. علت حل نشدن این مشکل در حقیقت وجود مثلث قدرتمندی است که حتی در خوش بینانه ترین حالت ها امیدی به حل آن نمی رود. اضلاع این مثلث عبارتند از:
۱) تمایل انسان و به ویژه جوانان به فرار از واقعیت های گاه ناخوشایند پیش رو و فراموش کردن آن و فرو رفتن در یک سرخوشی کاذب، حتی اگر کوتاه مدت باشد
۲) سود سرشار و بادآورده ناشی از تجارت این مواد در سطح وسیع برای گروه های قدرتمند مافیایی
۳) تمایل بعضی حکومت ها به خصوص حکومت های خودکامه به مصرف این مواد توسط توده های مردم به ویژه جوا ن ها و بی تفاوت شدن آنان نسبت به اتفاقات سیاسی و اجتماعی و سرنوشت خویش و فرورفتن آنها در خوشی های کاذب در نهایت تبدیل آنان به انسان های منفعل.
با نگاهی دوباره به مثلث فوق و منافعی که هریک از این سه گروه دارند انتظار اینکه در کوتاه مدت شاهد وقوع معجزه یی باشیم خیالی واهی است.
متاسفانه روز به روز بر دامنه این مواد افزوده می شود، به طوری که تا چند سال پیش عمده مواد مصرفی از تریاک یا مشتقات آن نظیر مرفین، هروئین و شیره و چند ماده دیگر بود، اما در شرایط کنونی حتی بدون اقدام به آمارگیری می توان ادعا کرد که مصرف مواد فوق کاهش پیدا کرده یا از رشد چندانی برخوردار نبوده است. به جای آن انواع و اقسام مواد شیمیایی با عوارض بسیار جدی تری به بازار آمده و جوانان نیز به دلیل اینکه مصرف آنها راحت تر است و از طرفی رضایت خاطر بیشتری برای آنان فراهم می کند، از آن استقبال کرده اند.
این رضایت خاطر فقط در زمان مصرف دارو است اما افسردگی متعاقب پایان تأثیر دارو بسیار شدیدتر از داروهای دیگر است چراکه در زمان مصرف، شخص در دنیای بسیار غیرواقعی سیر می کند و بعد از پایان تأثیر دارو و مواجه شدن با واقعیات اطراف، دچار افسردگی بسیار شدید خواهد شد. با عنایت به موارد فوق، افزایش آگاهی مردم و اطلاع از عوارض آنها می تواند بیش از هر قانونی در کنترل و جلوگیری از شیوع آن در جامعه موثر واقع شود. در این مجال کوتاه به معرفی قرص اکستازی و عوارض آن می پردازم با این امید که افزایش آگاهی ها بتواند مانع از دستیابی قدرت های مافیایی و خودکامه به اهداف پلید خود شود.
نام علمی اکستازی methyl dioxy methamphetamine (MDMA) است اما در بازار به بیش از ۱۰۰ نام شهرت دارد؛ از جمله اکس، اکستازی، کبوتر سفید، دیسکو بیسکویت، کبوتر عشق، قرص عشق، hug,xtc,adam، دولفین و... این دارو به صورت قرص عرضه می شود که بیشترین مصرف آن نیز به همین صورت است و میزان ماده موثر در هر قرص بین ۵۰ تا ۱۵۰ میلی گرم است. اما در اشکال دیگر نظیر کپسول هم تولید می شود. مصرف این دارو به صورت خوراکی است. اما دیده شده بعضی مصرف کنندگان بعد از خرد کردن یا آن را استنشاق می کنند یا اینکه شبیه سیگار استعمال می کنند.
● تاریخچه اکستازی
این قرص در سال ۱۹۱۴ برای اولین بار توسط کمپانی داروسازی آلمانیmerck به عنوان داروی کاهنده اشتها به بازار عرضه شد. بعدها در دهه ۱۹۷۱ توجه روانپزشکان به آن جلب شد و از آن برای کمک به بیماران روانی در بیان احساسات خود استفاده کردند.
اما مصرف آن در سال ۱۹۸۶ با روشن شدن نتایج تحقیق روی این دارو که حاکی از ایجاد عوارض جدی مغزی خطرناک در حیوانات آزمایشگاهی بود متوقف شد و تجویز آن به عنوان دارو توسط پزشکان ممنوع اعلام شد. در دهه ۱۹۸۱ به عنوان جزئی از فرهنگ عصیان در بین جوانان انگلیسی شایع شد و در کلوپ ها و پارتی های پرجمعیت شبانه به صورت ارزان در دسترس عموم قرار می گرفت.
لازم به ذکر است که مصرف این قرص بیشتر در بین جوانان ۱۵ تا ۲۵ سال شایع بوده و بعد از این سن مصرف آن به شدت کاهش می یابد. چراکه مصرف آن با پذیرفتن شغل و انجام وظایف ایجاد مشکل می کند. طبیعی است جوانی که از شب تا صبح با حداکثر انرژی به رقص و پایکوبی مشغول بوده است روز بعد کارایی لازم را ندارد. در ابتدا این قرص در کلوپ های رقص شبانه که به اکس پارتی معروف بود، عرضه می شد اما در سال های اخیر مصرف آن از کلوپ ها و پارتی ها به منازل، دبیرستان ها و خوابگاه های دانشجویی نیز سرایت کرده است.
● نحوه تاثیر دارو
اکستازی روی نورون های عصبی مغز که ماده سروتونین عامل ارتباط آنها با یکدیگر است تاثیر می گذارد و با توجه به اینکه سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق، عادت، پرخاشگری، فعالیت های عصبی، خواب، حساسیت به درد و کنترل درجه حرارت بدن دارد مصرف این دارو می تواند روی عملکرد موارد فوق تأثیر گذاشته و به طور موقت ایجاد اختلال می کند.
بعد از خوردن قرص ابتدا شخص احساس گرگرفتگی می کند و به دنبال آن احساس می کند انرژی او افزایش پیدا کرده و همه چیز از قبیل آرامش و سکوت، رنگ ها، صداها، احساسات و... به میزان قابل توجهی مبالغه آمیز می شود. با شروع تاثیر دارو تهوع و افزایش ضربان قلب ایجاد می شود. در مواردی نیز دیده شده مفصل فک سفت و دهان و حلق خشک می شود. لازم به ذکر است که آثار دارو نیم ساعت بعد از مصرف آن ظاهر می شود و تا ۶ ساعت ادامه پیدا می کند.
● علائم مصرف دارو
۱) احساس سرخوشی و نشاط و توهم
۲) افزایش هیجانات
۳) احساس دوست داشتن و عشق
۴) افزایش تمایلات جنسی
۵) احساس آزادی و رها بودن از هر قید و بند
۶) افزایش انرژی به طوری که شخص قادر است در تمام طول شب به رقص و پایکوبی بپردازد.
۷) احساس همدردی و تشخیص احساس طرف مقابل ، این دارو را از بقیه داروهای دیگر متمایز می کند.
● عوارض دارو در کوتاه مدت
۱) افزایش ضربان قلب و فشار خون
۲) گرفتگی عضلات
۳) تهوع
۴) تاری دید
۵) افزایش حرارت بدن به طوری که اگر شخص در زمان مصرف دارو و در طول زمان تأثیر دارو میزان قابل توجهی آب ننوشد دچار کم آبی شدید شده و در نتیجه آسیب شدیدی به کلیه او وارد می شود.
● عوارض دارو در طولانی مدت
▪ عوارض جسمانی
۱) نارسایی ارگان هایی نظیر قلب و کلیه و کبد
۲) عوارض جدی مغزی
۳) مرگ
▪ عوارض روانی
۱) افسردگی طولانی مدت
۲) ایجاد حملات اضطراب
۳) احساس ترس شدید
۴) تمایل به ادامه مصرف دارو
۵) به هم خوردن نظم خواب
مصرف درازمدت این دارو می تواند در قدرت تعقل و تمایز و شناخت و حافظه افراد تاثیر بگذارد. بدیهی است مصرف همزمان این دارو با داروهای دیگر موجب تشدید عوارض فوق می شود. در پاره یی از موارد تولیدکنندگان به جای داروی اصلی از داروهای دیگری مثل متیل دیوکسی آمفتامین یا پارامتیل آمفتامین استفاده می کنند.
این مساله در امریکا و استرالیا موجب مرگ و میر شده است چرا که این دو دارو نسبت به داروهای اصلی اکستازی عوارض شدیدتری دارد. علاوه بر این تولیدکنندگان به منظور ایجاد سرخوشی بیشتر داروهای دیگری نظیر دکسترومتورفان، کافئین یا کوکائین به داروی اصلی اضافه می کنند که می تواند موجب تشدید عوارض مصرف دارو شود. درصورتی که مصرف کنندگان این قرص را با مواد دیگر نظیر حشیش یا ماری جوانا به منظور رسیدن به نتیجه بهتر مصرف کنند، در این صورت عوارض دارو شدیدتر خواهد بود. لازم به یادآوری است که الکل از این مواد مستثنا بوده و مصرف همزمان اکستازی با الکل موجب کاهش تأثیر اکستازی خواهد شد.
● علائم مصرف بیش از حد قرص
درصورتی که از یک قرص بیش از حد مصرف شود می تواند موجب مرگ ناگهانی شود به خصوص اگر با داروهای دیگر همزمان مصرف شود. مصرف آن در یک دوره طولانی ساختمان مغز را تغییر داده و حتی می تواند تولید سروتونین که در احساس خوب داشتن انسان نقش دارد، را متوقف کند.
● علت مرگ ناگهانی بر اثر مصرف قرص
۱) افزایش دمای زیاد بدن و کاهش آب بدن
۲) سکته مغزی
۳) نارسایی قلبی
۴) نارسایی کبد
۵) لخته شدن خون در بدن
در پایان لازم می دانم این نکته را متذکر شوم که تاثیر اکستازی روی بدن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
دکتر علیرضا داودی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید