پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


قوری قلعه غار شگفتی و زیبایی


قوری قلعه غار شگفتی و زیبایی
كردها در سرزمین اعجاز و تاریخ و تمدن زیست دارند و اورامانات از آن مناطقی است كه در آن واژه های شگفتی زیبایی و تاریخ را می توان احساس و به معنای كامل درك كرد.
یكی از مكان هایی كه اعجاز الهی و شگفتی طبیعت را در مقابل دیدگان آدمی تجسم می كند، غار «قوری قلعه» است كه در فاصله ۸۷ كیلومتری كرمانشاه و در ۲۵ كیلومتری نرسیده به شهر پاوه قرار دارد. قرار گرفتن روستایی به همین نام در كنار غار، اساس وجه تسمیه آن است كه آن هم گفته می شود، شكل جوی حاكم بر روستا شبیه قوری است.
عده ای نیز بر این عقیده اند گور قلعه ای (گورگبرها) كه غیر مسلمان ها در آنجا دفن شده اند، وجود دارد. به باوری دیگر «قوری قلعه» به قلعه ای گلی اتلاق می شود كه روی تپه ای مشرف به این روستا كه در دوران یزگرد سوم بنا شد قرار دارد و نهایتا عده ای كه كمتر احتمال صحت آن می رود معتقدند تركی به معنای قلعه خشك است.
به هر حال قوری قلعه را با نام هایی چون گوركه بغژ بنیا غار بی انتها، دره مردانیا دره غارها و ... می شناسند و امروزه فقط آن را قوری قلعه می خوانند. مكانی است زیبا و خوش آب و هوا كه چشمه ای زیبا از داخل آن می جوشد و كشاورزی و مردمان قوری قلعه را سیراب می كند. این غار كه قدمت آن به دوران ترشیاری نسبت داده می شود (دوره سوم زمین شناسی یا سنوزوئیك) كه تقریبا دو میلیون سال پیش از پایان آن می گذرد.
اگر چه مردمان این سرزمین ابتدا به ساكن از وجود چنین غاری اطلاع داشته اند اما به علت نبود امكانات نتوانستند جز تا عمق محدودی پیش بروند. تا اینكه در سال های ،۱۳۶۳ ،۱۳۵۵ ۱۳۴۵ و ۱۳۳۶ توسط غارنوردان آمریكایی، انگلیسی و فرانسوی مورد بازدید قرار گرفت. این گروه ها نیز فقط تا عمق ۵۵ متری بیشتر موفق نشده اند به داخل آن بروند، اما در سال ،۱۳۶۸ اكیپ غارنوردان كرمانشاه در ۱۱ مرحله و ۲۶ ساعت كاوش، تا عمق ۳۱۴۰ متری پیش رفت.قوری قلعه در منطقه ای كوهستانی قرار گرفته كه بلندترین نقطه آن ۲۴۷۰ متر و پست ترین نقطه آن ۱۴۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
منطقه قوری قلعه جغرافیایی معتدل و معمولا ۲۵۲ تا ۳۰۵ روز در سال دمای بالای صفر درجه دارد و بیشترین میزان بارندگی در اسفند ماه است. غار قوری قلعه بیشتر به یك تونل شبیه است. دمای داخل غار از هفت تا ۱۱ درجه تخمین زده می شود و در تمام فصول ثابت است. آب زلال داخل غار حدودا منفی ده (۱۰-) درجه و هوا نیز دارای رطوبتی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است. با گشاد كردن حفره ورودی غار با انفجار و نیز اقدامات آماده سازی در حال حاضر حدود ۵۰۰ متر كه شامل تالارهای مریم و كوهان شتر می باشد، قابل بازدید است.
چنین نام هایی هر كدام دلایل خاص خود را دارد. در داخل غار و در این بخش ها می توان به صورت طبیعی و بدون دخالت انسان آثاری چون حضرت مریم، فردوسی، امیركبیر، بابانوئل، شیرسنگی، ماهی، ماركبری، قارچ، برج پیزا، نیم رخ شیر، فیل، قلب، گل كلم، بستنی، كشتی، گردن غاز، آبشار، لاك پشت، نام
حضرت محمد (ص) و نیز ماكت شهر پاوه را مشاهده كرد. تالار عروس نیز در ۱۵۰۰ متری غار قرار دارد. در این غار تالار كوچكی به نام برزخ كه در فاصله دو قسمت غار قرار دارد را می توان مشاهده كرد. به نوشته راهنمای غار قوری قلعه سنگ بزرگی در مقابل در ورودی تالار مریم قرار داشته كه برداشتن آن از نظر ریالی ۱۵ میلیون ریال هزینه در برداشته كه این كار توسط یكی از جوانان روستا و به وسیله پتك و دیلم بدون دریافت هزینه ای برداشته شده، از این رو «اسماعیل باویسیرا » فرهاد قوری قلعه می گویند.
آب این غار كه عمق آن ۱/۵ تا دو متر در برخی مكان ها حداكثر به ۳ متر می رسد - به اعتقاد بومیان قوری قلعه - از منطقه ای به نام نوركه در ارتفاع بلند قرار دارد و در اثر آفتاب برف هایش ذوب می شود، سرچشمه می گیرد. آثار به دست آمده در این غار كه هم اكنون در اماكن خاصی نگهداری می شود، قابل تامل و مطالعه است.
اشیای مجموعه [مكشوف] نقوش بسیار زیبا و بدیعی پدیدار شده و دو اثر از این اشیا نیز دارای كتیبه احتمالا (پهلوی - ساسانی) و دو ظرف نیز دارای لایه زراندود هستند. اشیای نقره ای مكشوفه از غار قوری قلعه شامل ظروفی بیضی شكل و مدور منقوش پرندگان در حال شكار و طرح مشهود و اسطوره ای شیر در یك نقش تزئیناتی اسلیمی و گل های لوتوس برجسته است. اما علاوه بر این آثاری چون كاسه، ظروف فلزی، جمجمه مربوط به ۸۰۰ سال پیش، سكه و... مربوط به دوران یزدگرد سوم كشف گردیده و نیز در حال حاضر خفاش هاتنها موجود زنده این غار هستند.
در كتاب شگفتی های باستانی ایران پیرامون این موضوع آمده است: هم اكنون تنها مهمان غار، گونه كمیابی از خفاش های نامدار به [نام] گوشی موشی می باشد. این كتاب پیرامون غار یاد شده چنین می نویسد: در میان جنگل های بلوط شمال شهر جوانرود، یكی از بزرگترین غارهای آبی آسیا در روستای قورقلعه جای دارد كه به گفته بومیان تا خاك عراق می رسد.
هنوز انتهای غار آشكار نشده و غارنوردان تا ۱۲ كیلومتر راه های پرپیچ و خم و فرعی را نقشه برداری كرده اند [مسافت یاد شده ۱۳ كیلومتر است] هشت هزار سال پیش از آنكه گروه های غارنوردی، كاوش خود را آغاز كنند، غار قوری قلعه میزبان انسان های پیشدادی (پیش از تاریخ) بود كه اینك جمجمه و سفالینه های ایشان به یادگار مانده است ... ستون (راهرو) اصلی غار تا ۳۱۴۰ متر كاوش شده و برخی كاوشگران بر این باورند، بسی بیشتر است.
تالارهای زیبا با رنگ های گوناگون و آبشارهایی از قندیل ها، آدمی را به دنیایی رویایی فرو می برد. در تالار عروس و تالار بلور می توان زیبایی های بیشتر دید. میله های خودكار آویز، پرده گوش های موزیكال كه با نوازش آنها صدای موسیقی برمی خیزد و قندیل های شفاف آویزان كه روشن شدن یك لامپ را با چند برابر منعكس می كند، زیبایی خاص و نادری را در مقابل دیدگان آدمی قرار می دهد.
در تالار بلور كه عمق حوضچه آن به ۱۲ متر می رسد و در زمستان پر آب است گوشه ای دیگر از این زیبایی نمایان می شود. در قسمت هایی از غار می توان »قایق تفریحیراه انداخت و ارزش گردشگری آن را بیشتر نمود. به گفته یكی از راهنمایان غار قوری قلعه، ۲۵ عدد چتر واژگون به زیبایی هر چه تمام در تالار عروس قرار دارند. احتمال دارد انتهای غار به كامیاران و یا حتی ... برسد. اما نمی توان به این گمانه زنی ها معتقد بود.
بعد از ۱۳ كیلومتر كه آخرین نقطه كشف شده غار است، گفته می شود یك سنگ بزرگی مانع می شود كه در صورت برداشتن آن (كه البته زمان و هزینه می طلبد) شاید گوشه های دیگری از اعجاز الهی در این نقطه محروم و زیبا بیرون بیفتد.
اما در حال حاضر اقدام به توسعه آن ممكن است آب شرب روستا را به خطر بیاندازد كه هم اكنون نیز ساكنان قوری قلعه بعضا اعتراض هایی دارند. اما ادامه فاز دوم كه ۲۶۰۰ متر می باشد، آماده كردن آن برای بازدید كمی مشكل به نظر می رسد. ظاهرا قرار است با استفاده از تونل شیشه ای و با عبور از برزخ مسافران به آن سوی فاز اول پا نهند و زیبایی های قندیل های شفاف و زیبا را ببینند.
منبع : روزنامه ابرار


همچنین مشاهده کنید