چه شد آن تحول؟

بر هیچ فردی پوشیده نیست كه تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاك خویش ارزانی كرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد كه تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد. انسان نیز با پذیرش این مسئولیت، نام خویش را در این گروه و در قالب واژه مقدس «معلم» ثبت كرده است.
فردی كه ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاك حك می كند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد. با این همه دغدغه معلم همیشه این است كه حیات بشر، بر مدار ارزش ها و كرامت انسانی بچرخد و شناخت خدا و مكتب و دین، همت اساسی آدمی باشد و هیچ بیگانه ای را مجال تجاوز به فرهنگ ارزشی دین و میهن فراهم نیاید.
در چنین مداری است كه نقش محتوای فكری و تبیین اخلاقی در محیط های آموزشی به ویژه بسترسازی در دوران قبل از بلوغ- دبستان و راهنمایی- بیش از پیش برجسته می گردد. و از آنجا كه نظام مقدس جمهوری اسلامی با طلوع انقلاب حضرت امام(ره) بخش اعظم این خلاء آموزشی را در كشور حل كرد، انتظارمی رفت با گذشت سال های بحران از آغاز انقلاب این حضور محتوایی و ارزشی هر روز بیش از گذشته نمود بیرونی یابد. با این همه امروز و پس از ۲۸ سال از آغاز انقلاب فرهنگی ایران اسلامی، به واقع هنوز نتوانسته ایم آنچنان كه باید دین خود را به انقلاب و خون شهدا در صدور ارزش های انسانی انقلاب به نسل های جدید و البته خارج از مرزهای كشور، ادا كنیم.
و این سخن گزافه نیست كه اگر بگوییم پرورش در نظام آموزشی كشور، كمتر مورد اهتمام و توجه مسئولان بوده است. در سال های گذشته و از آن جا جو سیاست زدگی حاكم بر كشور، آموزش و پرورش را نیز بی نصیب نگذاشت. انتظار تحولات عمیق و بنیادی در این نظام انسان ساز نبود، اما با روی كار آمدن دولت نهم همگان بویژه دلسوزان نظام و دلسوزان پرورش آینده سازان این انقلاب توقعی به جا و البته خاص از جریان این تحول در آموزش و پرورش داشتند. با این همه و پس از یكسال از دیدار معلمان كشور با رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و گلایه ایشان از بی توجهی به قرآن، در آستانه آن دیدار به یاد ماندنی باید گفت: حركت چشمگیری انجام نشده است و همچنان قرآن در یك مهجوریت غیرقابل توجیه در نظام اسلامی، به سر می برد، سؤال این است كه چه شد آن تحول؟
شاید بیانات رهبر حكیم انقلاب درتاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۵ حسن ختامی برای این یادداشت و توجه جدی مسئولان به دغدغه های رهبری نظام و معلمان دلسوز جامعه باشد، كه بی شك نظام آموزشی كشور ما به دلیل دارا بودن این منبع نامتناهی ارزش ها و فضیلت ها، می تواند تمایز تربیتی نسل های آینده خود را برای نیل به افق روشن ایران اسلامی به جهانیان عرضه كند:
مسئله دیگر، مسئله «قرآن»در آموزش و پرورش است.
قرآن در آموزش و پرورش حقیقتا مهجور واقع شده است. یك وقتی- چند سال قبل از این- یكی از روحانیون محترم ومطلع از بسیاری از مسائل تبلیغی، یك نكته ای را به من گفت و من دقت كردم دیدم درست است و با تجربه های خود من هم كاملا سازگار است. ایشان گفت كه من در كشورهای اسلامی عمدتا عربی با روشنفكرها كه برخورد می كنم، حتی روشنفكرهایی كه اهل دین و دینداری نیستند، می بینم اینها با قرآن آشنایند، روشنفكرهای كشور خودمان را كه نگاه می كنم (غیر از روشنفكران دینی؛ كه حالا یك عده روشنفكران دینی اند؛ كم هم نیستند و بحمدالله بیشتر هم شده اند و با مفاهیم اسلامی و با قرآن آشنایند) بسیاری از آنها ما با قرآن اصلا آشنا نیستند و مفاهیم قرآنی را نمی دانند؛ اما در كشورهای عربی می دانند.
این نكته را آن آقا به من گفت. من دیدم راست می گوید؛ ما با این سیاستمداران، نخبگان سیاسی و نخبگان فرهنگی و روشنفكری كشورهای عرب از سال های متمادی قبل تا امروز ارتباط داشته ایم. این ها دراظهارات و حرف هایشان از آیات قرآن استفاده می كنند؛ مثلا ما در حرف هایمان چطور از شعر سعدی استفاده می كنیم؛ همه مردم «توانا بود هر كه دانا بود» رامی دانند، از اشعار سعدی و حافظ در محاورات خودمان، در سیاست، مسائل گوناگون و اظهارنظرهای روشنفكری استفاده می كنیم؛ آنها از قرآن همین طور استفاده می كنند؛ ولی ما استفاده نمی كنیم.
علت این است كه در دورانی طولانی، قرآن در آموزش و پرورش ما، به خصوص در آن سنین یادگیری مهجور بوده یا اصلا وجود نداشته است. آن قدیم- زمان كودكی ما- یك چیزهای مختصری بود و بعد به تدریج همین طور كمرنگ شد و بالاخره حذف شد. بعد از پیروزی انقلاب، توقع این بود كه یك كار كارستانی انجام بگیرد. كارهایی هم شده است، لیكن جای حضور قرآن در دوره های گوناگون- چه دبستان، چه دبیرستان و چه راهنمایی- واقعا خالی است. باید فكر بشود. نه به شكل تحمیلی، نه به شكل بیزاركننده و دوركننده؛ بلكه به شكل صحیح.
... امروز خوشبختانه حركت قرآنی در كشور خیلی خوب است؛ لیكن در آموزش و پرورش باید نهادینه شود. نقش معلمان، نقش مهمی است. یكی از چیزهایی كه من خیلی خوشحال شدم و دیدم تقریبا تعداد زیادی از دوستان رویش تكیه كردند، مراكز تربیت معلم است. من هم به مسئولان قبلی و مسئولان فعلی راجع به مراكز تربیت معلم سفارش كرده ام؛ خیلی مهم است. ما معلم باسواد، معلم مطلع و معلم كاردان و حرفه ای در كار خود نیاز داریم. نمی شود ما نگاه كنیم هر كسی بیكار بود، بگوییم آقا تو بیا اینجا درس بده، آن هم در رشته هایی كه خیلی اوقات اصلا از آنها اطلاعی ندارند. ما درس دینی مان را در خیلی از مدارس، به كسانی می دهیم كه هیچ مهارت و خبرویتی در این كار ندارند؛ این كه درست نیست.
به هر حال، دوره خوبی است. دولت كار و تلاش خوشبختانه بر سر كار است. اهداف انقلاب و مسائل گوناگون اساسی مورد توجه است. حداكثر استفاده را بایدكرد. همه كسانی كه در مقوله آموزش و پرورش یك دستی و مهارتی دارند، باید در این زمینه همكاری كنند. البته مسئولان محترم باید از این امكانات و توانایی ها استفاده كنند تا بتوان یك بنای مستحكمی برای آموزش و پرورش ساخت و با توجه به تحولی كه امروز كشور دارد و آینده ای كه خودمان برای كشورمان ترسیم كرده ایم، (كه معیارش هم همین چشم انداز بیست ساله است و این سند چشم انداز، بسیار چیز با ارزشی است.) باید آموزش و پرورشمان را تحول بدهیم؛ ما در آموزش و پرورش احتیاج به تحول داریم.

فهیمه غیب الهی از قم

منبع : روزنامه کیهان