رموز موفقیت معلم در امر آموزش شناخت استعدادها ظرفیت ها و روحیات شاگردان

تعلیم و تربیت یكی از پایه های اساسی در جوامع انسانی به شمار می آید كه نقش آن در پیشرفت و تكامل انسان ها و جامعه بركسی پوشیده نیست. اساس تعلیم و تربیت بر معلم، دانش آموز، متون آموزشی و محیط استوار است. بدون شك مهمترین و پرمسئولیت ترین اركان تعلیم و تربیت معلم است كه بر جایگاه پیامبران تكیه زده است. درخصوص این ركن اساسی نیز از زاویه های گوناگون می توان نگاه كرد.
در نوشتار حاضر، ما به یكی از جهات مهم تكیه می كنیم و به بررسی رموز و اسرار موفقیت معلم در امر آموزش می پردازیم.
الف) شناخت استعداد و ظرفیت پذیرش شاگردان
یكی از خصوصیات معلم در آموزش دروس شناخت استعدادها، ظرفیت ها و روحیات شاگردان است، به این معنی كه انتظار آنها از متعلمین فراتر از استعدادشان نیست، به عبارت دیگر به تفاوت های فردی شاگردان توجه كافی دارند.
سطح درك و اندیشه و ظرفیت شاگردان را از راههای گوناگون به دست می آورند، گاهی كلاس ها را با آزمون های قبل از ورود دسته بندی می كنند و گاهی معلمان با طرح سؤالاتی، سطح شاگردان و كلاس را بدست می آورند.
ب) تبیین حدود و ثغور موضوع تدریس
معلم می بایست مطلبی را كه قصد تدریس دارد، دقیقا مشخص كرده و حدود آن را از پیش تعیین كند و از پراكنده گویی و تداخل موضوعات و حاشیه پردازی بی ثمر خودداری نماید، به عبارت دیگر داشتن طرح درس دقیق لازم و ضروری است.
ج) تشویق بجا و مناسب
بهترین روش برای پیشرفت دانش آموزان احساس شخصیت در اوست. تشویق در دانش آموز روحیه ای زنده به وجود می آورد و اساس تشویق باید بر پایه پیشرفت باشد؛ نه نمره خوب. تشویق را می توان به صورتهای مختلف انجام داد:
۱) گفتاری: خوب است، عالیه، فوق العاده است.
۲) غیرگفتاری: لبخند، تكان دادن سر و چشم به علامت موافقت، نگاه دوستانه.
۳) اصواتی: صحیح، آهان.
۴) جایزه موثرترین نوع تشویق، دادن جایزه به دانش آموزان خوب و منظم و كوشاست.
د) شكوفایی استعداد
شكوفاكردن استعدادهای دانش آموزان یكی از رموز موفقیت معلم است كه باید راه هایی برای شكوفایی پیدا كنند. یكی از بهترین روش های شكوفاكردن استعدادها توجه به افكار و نظرات دانش آموزان است، زیرا هنگامی كه آنها دریابند كه نظرات آنان مورد تجزیه، تحلیل وتوجه قرار می گیرد تلاش خواهند كرد خود را آماده سازند تا در ارائه نظرات خود كمتر مرتكب اشتباه شوند و این عامل موجب توجه بیشتر آنان به درس نیز می شود. راه دیگر پرورش استعداد پاسخ صحیح، دقیق، همراه با عطوفت به پرسش های دانش آموزان است.
هـ) رعایت مساوات دربرخورد با شاگردان
معلم در بین شاگردان باید مساوات را رعایت نماید، زیرا تبعیض بی دلیل بین دانش آموزان سبب سرخوردگی بعضی از آنان می شود.
البته معلم باید به شاگردانی كه از فضایل ممتازی برخوردارند و درتحصیل جد و جهد می كنند، احترام خاصی قائل شود تا دیگران نیز برای رسیدن به آن منزلت تلاش كنند.
و) آراستگی ظاهری
مربی باید با لباس آراسته و مرتب در كلاس حاضر شود و از جهت ظاهری نیز الگویی برای شاگردان خود باشد.
ز) مراقبت از رفتار خود
گفتار و رفتار مربی باید هماهنگ باشد و اگر شاگردان را به انجام كارهایی دعوت می كند، خود از انجام آن دریغ نورزد، زیرا نقش پذیری شاگرد از معلم بسیار زیاد است.
ح) تلاش و كوشش
مربی باید فردی سخت كوش و پرتلاش بوده و از بذل مساعی در امر تعلیم و تربیت به دیگران دریغ نورزد و در امر تعلیم صبور و پرحوصله باشد.
ط) استفاده از وسائل كمك آموزشی
استفاده از وسائل كمك آموزشی، مانند ویدئو پروژكتور و كمك گرفتن از نرم افزارهای كامپیوتری در آموزش دروس و كاربردی كردن آموزش ها در یادگیری دانش آموزان بسیار موثر خواهدبود.

وجیهه شهلایی

منبع : روزنامه کیهان