قوم متافیزیک زده

کتاب جهان هولوگرافیک همان گونه که در زیر عنوان کتاب آمده است، نظریه یی برای توضیح توانایی های فراطبیعی ذهن و اسرار ناشناخته مغز و جسم است. در آغاز کتاب نویسنده ، مایکل تالبوت، برای آنکه هولوگرافیک را بهتر درک کنیم چنین مثال آورده؛ «در فیلم جنگ ستارگان ماجرای سفرهای لوک اسکای واکر زمانی آغاز می شود که از روباتی به نام آرتو دیتو اشعه یی نورانی فرا می تابد و تصویر سه بعدی مینیاتوری کوچک پرنسس لیا را روی زمین منسجم می سازد. لوک مسحور و شگفت زده مجسمه نورانی و شبح گونه یی را می بیند که التماس کنان کسی را به نام اوبی- وان کنوبی به کمک می طلبد. این تصویر یک تصویر هولوگرام است.»
به گفته دانشمندان خود جهان نوعی هولوگرام غول پیکر است، یعنی جهان ما و هرچه در آن است همگی فقط تصاویر شبح وار، یا فرافکنش هایی (projection) از سطح واقعیتی است چنان دور از واقعیت خاص ما، که تقریباً ورای مکان و زمان قرار می گیرد. این نظر دانشمندان شاید بتوان گفت تلاشی است در راستای نظریه مïثïل افلاطون چرا که افلاطون هم بر این باور بود که هرچه در پیرامون ماست، تصویر و سایه یی از آن مïثïل کلی است که در ورای واقعیت پیرامونی قرار دارد و هیچ شناختی نمی توان نسبت به آن کسب کرد و شاید نیز بتوان شیء فی نفسه کانت را با آن مقایسه کرد.
با توجه به نظریه هولوگرافیک جهان نه تنها واقعیت آشنای ما را در بر می گیرد، بلکه می تواند پدیده های حیرت آوری همچون تله پاتی، نیروهای فراطبیعی انسان، وحدت کیهانی، درمان های معجزه آسا و... را نیز توضیح دهد.
نکته دیگری که در مورد جهان هولوگرافیک می توان گفت این است که هر قطعه کوچک و هر ذره آن تمام ویژگی ها و اطلاعات کل را در بر دارد، یعنی تمامی محتوای کل در هر ذره موجود و مستتر است. ایده اصلی جهان هولوگرافیک برای دو تن از متفکران برجسته جهان است، اولی دیوید بوهم فیزیکدان دانشگاه لنئن و هوادار اینشتین و مهمترین فیزیکدان کوانتوم و دیگری کارل پریبرام متخصص فیزیولوژی اعصاب از دانشگاه استنفورد و نویسنده کتاب درسی فیزیولوژی اعصاب به نام زبان های مغز.
نکته قابل توجه این است که هر یک از این دو متفکر به تنهایی و جداگانه و از دو مسیر کاملاً متفاوت به نتیجه رسیدند. به گفته مترجم «برای قوم متافیزیک زده ما که خاطره قومی مان آکنده از صورت های ازلی و مثالی است و چه بخواهیم چه نخواهیم دربند شهرهای خیالی جابلقا و جابلسا و صور معلقیم و عالم مثالی را به جد می گیریم.» این کتاب همان مفاهیم را به زبان مدرن و علمی بیان می کند. کتاب جهان هولوگرافیک نه تنها برای متخصصان فیزیک و فلسفه است بلکه برای عموم مردم نوشته شده است حتی کسانی که از علم ریاضیات اطلاع و آشنایی زیادی ندارند.
داریوش مهرجویی را مردم بیشتر با فیلم های وی می شناسند؛ فیلم هایی از جمله پری، هامون، مهمان مامان، اجاره نشین ها و آخرین آن سنتوری که به دنبال مجوز اکران است. داریوش مهرجویی دارای مدرک کارشناسی فلسفه است و فلسفه جزء دغدغه های اصلی او است و می توان این دغدغه را در فیلم های او مانند هامون و پری دید.
آشنایی مهرجویی با کتاب از طریق داریوش شایگان و خانم گلی ترقی بوده است البته می توان رد پای دوستی مهرجویی و شایگان را در فیلم هامون دید. زمانی که حمید هامون می خواهد کتابی را به نامزدش معرفی کند، کتاب آسیا در برابر غرب داریوش شایگان است.
کتاب جهان هولوگرافیک نخستین تجربه مهرجویی در زمینه ترجمه نیست، پیش از این نیز کتاب هایی همچون «بïعد زیبایی شناختی» هربرت مارکوزه را ترجمه کرده است.

حمید صداقت

منبع : روزنامه اعتماد