شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا


تحریف آشکار تاریخ در فیلم ضد ایرانی ۳۰۰


تحریف آشکار تاریخ در فیلم ضد ایرانی ۳۰۰
فیلم«۳۰۰» داستان سیصد یونانی است كه با یك میلیون سرباز سپاه هخامنشی می جنگند و در آخر كشته می شوند. در این فیلم كه هیچ یك از صحنه های آن بر اساس مستندات واقعه ای ساخته نشده اشت، چهره ای كریه از ایرانیان نشان داده می شود.
پس از نمایش عمومی فیلم ۳۰۰ در بیش از سه هزار سینمای آمریكای شمالی و سینماهای چند كشورد دیگر، موجی از اعتراض ها علیه تحریف آشكار تاریخ در این فیلم ضد ایرانی، آغاز شد.
این فیلم كه محصول كمپانی هالیوودی «برادران وارنر» است بر اساس كتابی از فرانك میلر ساخته شده است. این فیلم اولین اقتباس سینمایی از آثار میلر نیست و بیش از این سری فیلم های «روبوكاپ» در دهه ۱۹۸۰ و فیلم شهر گناه از (رابرت وودریگر) مشهور ترین اقتباس ها محسوب می شوند.
آغاز ناگهانی این پروژه در سال گذشته شكل گرفت و پس از نگارش عجولانه فیلمنامه، ابتدا دو ماه زمان برای مرحله پیش تولید فیلم و مهیا كردن لباس‌ها و سلاح‌های سیاهی لشكرها و بازیگران فیلم در نظر گرفته شد ولی این مدت زمان عملاً به ۴۵ روز تقلیل پیدا كرد و به منظور جلوگیری از اتلاف وقت از سكانس‌های سربازان فیلم‌های الكساندرو تروآ برای این فیلم استفاده شد!
و فیلمبرداری نیز فقط ۶۰ روز به طول انجامید! فیلم در ابتدا برای اكران در زمان نامعلومی در تابستان ۲۰۰۷ در نظر گرفته شده بود ولی بنابه دلایلی كه اكنون كاملاً مشخص شده، اكران آن به مارس موكول شد تا بتواند در مهیا كردن اذهان عمومی جهان برای پذیرش چهره‌ای خصمانه از ایران و ایرانیان مورد استفاده قرار گیرد.
ذكاوت حرفه‌ای میلر در خلق قهرمانان پوشالی، منجر به این شده كه ایرانیان در كتاب‌های او یك قوم بی‌فرهنگ باشند كه حتی فاقد لباس‌های متحدالشكل هستند و عمده آنها تنها با یك تكه پارچه و یك نیزه برابر لشكر یك میلیون نفری!! خشایارشاه حاضر شده‌اند.
چهره خشایار شاه نیز در این كتاب از نكات قابل توجه است و میلر به عمد كوچكترین توجهی به اسناد مصور در تخت‌جمشید و سایر مكان‌های باستانی ایران نداشته و خشایار شاه ایرانی را تا حد رئیس یك قبیله آفریقایی با پوستی سیاه و حلقه‌هایی طلایی در گوش و بینی خوار و ذلیل كرده است كه علیرغم در اختیار داشتن سپاه یك میلیون نفری (به زعم میلر) لئونیداس را به چادر شخصی‌اش دعوت می‌كند و سعی می‌كند او را با پول تطمیع كند چرا كه از مبارزه با لشكر سیصد نفری او واهمه دارد!
ویكتور دیویس هانسون تاریخ نگار یونانی كه در اكران ویژه این فیلم از پوشش سربازان ایرانی و اسپارتی شگفت‌زده شده بود، از اسنایدر دلیل این قضیه را سؤال كرد ولی اسنایدر به راحتی در پاسخ او گفت: تماشاگران به قدری تحت تأثیر فضای فیلم قرار می‌گیرند كه به پوشش و ظاهر قهرمانان فیلم اهمیتی نمی‌دهند و البته پوشش آنها كاملاً مطابق كتاب میلر بوده است!
در كنار رسانه‌های آمریكایی، رویكرد منتقدان و تحلیلگران اروپایی نسبت به این فیلم قابل توجه است. چند هفته قبل در جریان اكران فیلم در جشنواره فیلم برلین، زك اسنایدر با یك سؤال غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو شد: آیا جرج بوش لئونیداس است یا خشاریارشاه؟
این مهم‌ترین سؤال كنفرانس مطبوعاتی این فیلم پس از اكران بود، اكرانی كه نیمی از حاضران سالن سینما به نشانه اعتراض به داستان غیرقابل قبول آن، سالن نمایش فیلم را ترك كردند. نیمی دیگر نیز آن را دفاع نمادین اسپارتی‌ها از تمدن غربی در برابر بربریت ایرانی و تبلیغی برای موضع اخیر آمریكا در قبال ایران دانستند.
اما این سؤال مهم دو پاسخ داشت عده‌ای معتقد بودند كه بوش خشایارشاه است چرا كه قصد دارد كاری را كه پدرش ناتمام گذاشته بود كامل كند و لشكری عظیم را راهی كشور كوچكی كرده كه توسط عده‌ای ستیزه‌جوی پارتیزان مراقبت می‌شود. برخی دیگر نیز تأكید داشتند كه بوش لئونیداسی است كه قصد دارد به هر قیمت از آزادی دفاع كند حتی اگر ناچار به حمله به ایران باشد.
ولی اسنایدر سعی می‌كرد تا در پاسخ به این سؤال، پاسخی محكمه پسند را ارائه كند و ادعا می‌كرد در زمان ساخت این فیلم هرگز در اندیشه طرفداری از سیاست‌های جاری كاخ سفید نبوده و بوش را نمی‌تواند در جایگاه هیچ‌كدام از این دو شخصیت تاریخی ببیند.
اما اسنایدر هر چقدر در پاسخ دادن به این سؤال زیركی به خرج داد، نتوانست پاسخی در خور سؤال بعدی داشته باشد؛ جالب نیست كه فیلم شما به این سرعت و در این برهه زمانی آماده اكران شد؟ تنها توجیه این اتفاق حمایت مالی دولت آمریكاست!
به نوشته همشهری آنلاین میرجلال‌الدین كزازی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره این اطلاعات تاریخی می‌گوید: «آن‌چه در این فیلم نشان داده شده است، بی هیچ گمان، بی‌پایه است. نه‌تنها در این جنگ كه در هر نبرد دیگری كه در میانه ایران و یونان درگرفته، همواره در منابع یونانی، با گزافه و دروغ و افسانه‌بافی درآمیخته است چراكه ایران همیشه در آن روزگاران مایه رشك یونانیان بوده است و یكی از راه‌هایی كه مردم یونان و به‌ویژه تاریخ‌نگاران یونانی یافته‌اند برای این‌كه رشك خود را فرونشانند و كین و دشمنی خود را با ایرانیان آرام سازند، بر بافتن دروغ‌های شگفت‌انگیز و خنده‌آور است.»
اشاره كزازی كه خود یكی از پژوهشگران تاریخ و ادبیات باستانی است، به «هرودت» تاریخ‌نگار است كه مبنای اصلی فیلم ۳۰۰ بوده است.
كزازی درباره شیوه تاریخ‌نویسی هرودت یونانی می‌گوید: «نوشته‌های هرودت كه یونانیان او را پدر تاریخ می‌دانند، به‌هیچ‌روی ارزش تاریخی ندارد، مگر در نماهای درشت. در نماهای خرد و ریز، در نوشته‌های او چیزی جز مشتی دروغ و یاوه مواجه نیستیم.»
كزازی درباره جزئیاتی نظیر چهره خشایارشا و نحوه پوشش ایرانیان دوران هخامنشی می‌گوید: «چهره خشایارشا، چهره‌ای ناشناخته نیست. آن‌را می‌توانیم در سنگ‌نگاره‌های ایرانی و نقش‌هایی كه بر سكه‌ها و دیگر ابزارهای به‌جا مانده از آن زمان است ببینیم.
شهریاران هخامنشی، كمابیش چهره‌ای یكسان داشته‌اند با گیسوی بلند چین در چین از دو سو و ریش بلند و پرشكن كه از ویژگی‌های هخامنشی است.»این استاد دانشگاه، جامه‌های هخامنشی را نیز این‌گونه توصیف می‌كند: «جامه‌های ابریشمی گرانبها كه سراسر تن را می‌پوشانده و گاهی شلوارهای ابریشم چین در چین. این نكته‌ای نیست كه پوشیده مانده باشد و بتوان آن‌را وارونه جلوه داد.»
اما یكی دیگر از نكات اغراق‌آمیز در فیلم ۳۰۰، تعداد بسیار سپاه ایران در مقابل شمار اندك اسپارتی‌هاست. در نوشته هرودت، تعداد ایرانی‌ها در نبرد اسپارت، ۱۲۰ هزار و در فیلم ۳۰۰، یك میلیون تن آمده است.
كزازی در این‌باره می‌گوید: «چگونه است كه یونانیان آنچنان از سپاه ایران در بیم و هراس بوده‌اند كه هر زمان می‌خواسته‌اند از دورترین جای یاد كنند می‌گفتند جایی كه نیزه سپاهی پارسی به آن می‌رسد و ایرانیان برای نبرد با ۳۰۰ یونانی، یك میلیون یا حتی ۱۲۰ هزار سپاهی گسیل می‌كند؟ اگر ایرانیان مردمانی آغازینه [بدوی] و بی‌فرهنگ بوده‌اند یا ۱۲۰ هزار ایرانی نمی‌توانسته‌اند به‌سادگی ۳۰۰ یونانی را درهم بشكنند، چگونه این زبانزد در آنجا مرسوم بوده است؟»
كزازی تأكید می‌كند كه نكات مورد اشاره‌اش از منابع و مآخذ بی‌دروغ تاریخی است و بیش از آن‌كه به تاریخ‌های آمیخته به تحریف استناد كند، براساس هنجارها و رسم و رسوم جامعه یونان و منابع كاملا دقیق تاریخی، سخن گفته است.
منبع : مجله خانواده سبز


همچنین مشاهده کنید