پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

تعریف M-government و معرفی سرویس های مختلف آن


تعریف M-government و معرفی سرویس های مختلف آن
M-Governmet یا دولت سیار را می توان بعنوان یکی از زیر مجموعه های E-Government یا دولت الکترونیک تعریف نمود.در این تعریف می توان دولت سیار را ابزاری برای بهره وری عمومی شهروندان از خدمات دولتی بدون محدودیت زمانی و مکانی نامید. در سال های اخیر راه های جدیدی برای ارائه خدمات دولتی به شهروندان به وجود آمده است که بسیار راحت تر و کم هزینه تراز راه های مرسوم می باشند . مجموعه این راهکارهای نوین که باعث ارائه خدمات مطلوب تردولت به شهروندان می شود،دولت سیار یا M-Government نامیده می شود.
که هدف آن ارتقای ارائه خدمات بینتمامی اجزا و نهادهای جامعه، اعم از شهروندان، بخش تجاری و ادارات دولتیمی باشد. در این مقاله برآنیم تا با معرفی مفهوم M-Government یا دولت سیار به معرفی سرویس های مختلف کاربردی دولت سیار و چالش های پیاده سازی آن بپردازیم.
● مزیت سرویس های مختلف کاربردی M-Government
با توجه به پیشرفت روز افزون استفاده از سرویس های دولت سیار و گسترش و مقبولیت سرویس های ارائه شده در این حوزه می توان پیش بینی کرد که در طی سال های آتی دولت سیار مفهوم دولت الکترونیک را به کلی دگرگون ساخته و بعنوان جانشین یا یک تعریف نوین از مفهوم دولت الکترونیک مطرح شود.
M-Government به منظور ایجاد خدمات به شهروندان در حوزه های مختلف از شیوه های سرویس دهی مبتنی بر دولت الکترونیک به کار گرفته می شود.در یک تعریف کلی می توان مهمترین مزیت بکار گیری سرویس های گوناگون M-Government را ایجاد خدمات برای بهبود شیوه های ارتباطی دولت با شهروندان (G۲C) و شهروندان با دولت (C۲G) تعریف نمود ، که در ادامه به شرح و توضیح آن می پردازیم.
▪ ایجاد خدمات برای بهبود شیوه های ارتباطی دولت با شهروندان (G۲C) و شهروندان با دولت (C۲G)
در جوامع امروزی که به سرعت در حال پیشرفت می باشند ، شهروندان بدون داشتن اطلاعات کافی در زمینه های گوناگون قادر به اتخاذ تصمیم درست در رویارویی با امور روزمره ی خود نمی باشد ، بنابراین ارائه اطلاعات به شهروندان از طرف دولت یک فعالیت بی اهمیت نبوده بلکه از اساسی ترین وظایف دولت در رابطه با مردم می باشد.امروزه شهروندان برای انجام تمامی فعالیت های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و... نیازمند داشتن آگاهی و اطلاعات مورد نیاز در هر زمینه هستند بنابراین نقش دولت در زمینه ی اطلاع رسانی به شهروندان بسیار مهم می باشد .
از سوی دیگر دولت نیازمند همکاری و حمایت مردم خود می باشد و بدون حمایت همه جانبه ی مردم هرگز نمی توان انتظارشکل گیری یک دولت قدرتمند در ارائه خدمات را داشت.بنابراین برای بهینه سازی خدمات باید شیو های ارتباطی دولت و شهروندان را بهبود بخشید که این امر با استفاده از خدمات دولت سیار امکان پذیر است.در ادامه به معرفی سرویس های ارائه شده در این زمینه می پردازیم.
● خدمات M-Government برای شهروندان
با توجه به توسعه روز افزون استفاده از تکنولوژی تلفن همراه و همگانی شدن آن در بین اکثر شهروندان ، مهمترین و پرکاربردترین شیوه در استفاده ار خدمات دولت سیار را می توان استفاده از سرویس پیام کوتاه تلفن همراه در ارائه سرویس های خدماتی نامید .که شامل چندین سرویس خدماتی مختلف می باشد که به معرفی آن ها می پردازیم.
▪ امکان انجام امور شخصی مانند پرداخت قبوض و تمدید گذرنامه
در کشورهای پیشرفته یکی از سرویس های دولت سیار تخصیص شناسه به کابران برای انجام امور شخصی آنان از سوی دولت نظیر تمدید گذرنامه ،پرداخت انواع قبوض و... می باشد.در این روش اطلاعات شخصی هر فرد به صورت کاملا محرمانه و با امنیت بالا در سیستم دولت سایر ثبت شده و یک کد امنیتی با استفاده از موبایل و پیام کوتاه به وی فرستاده می شود که در مواقع استفاده از این سرویس امکان چگونگی تصمیم گیری و انجام نقل وانتقال هزینه ها با استفاده از کد امنیتی ویژه و تائید کاربر صورت می گیرد.
▪ تهیه بلیط حمل و نقل با استفاده از سرویس پیام کوتاه
در این شیوه کاربر یک پیام کوتاه برای مرکز صدور بلیط می فرستد و مرکز صدور بلیط نیز پس از کسر مبلغ بلیط از حساب الکترونیک یا کارت اعتباری کاربر برای وی یک شماره سریال ارسال می کند.کاربر نیز با ارائه شماره سریال ارسال شده به متصدی مربوطه می تواند از وسیله ی نقلیه استفاده کند.بعنوان مثال در کشور آلمان ۴۰% رزرو بلیط های مسافرتی از طریق موبایل پیش فروش می شود.
▪ موبایل پارک (استفاده از سرویس پیام کوتاه برای پرداخت هزینه ی پارک اتومبیل)
اتومبیل هایی که از این سرویس استفاده می کنند باید برچسب های مخصوصی را به شیشه ی اتومبیل خود بچسبانند.دلیل این امر آن است که کنترل کنندگان ویژه می توانند با ارسال بارکد مخصوص این برچسب ها به سیستم کنترل مرکزی ثبت آن ها را در سیستم چک کرده و از اعتبار کاربران آگاه شوند.
برای استفاده از این سرویس مشتری در آغاز پارک کردن، یکیک پیام کوتاه که شامل شماره سریال حساب اتومبیل خود وکد محل پارک می باشد برای مرکزارسال می کند و هنگام پایان یافتن زمان پارک و ترک محل پارکینگ ، مشترک پیام پایان زمان استفاده را به مرکز ارسال کرده و سیستم کنترل مرکزی براساس زمان پارک و محل پارکهزینه مربوطه را به صورت‌حساب تلفن همراه مشتری اضافه می‌کند.به عنوان مثال در سال ۲۰۰۲ حدود ۴۰% از هزینه ی پارکینگ در شهر تالین کشور استونی از این طریق پرداخت شده است.
▪ سرویس M-Teacher
هدف این سرویس که در کشورهای پیشرفته اجرا می شود ایجاد ارتباط بیشتر و بهتر بین خانه و مدرسه است. برای استفاده از این سرویس والدین فرم مخصوصی را پر می کنند تا با استفاده از سرویس پیام کوتاه تلفن هماره وضعیت آموزشی-تربیتی دانش آموزان به طور مرتب برای آنان ارسال شود.در این سرویس مواردی چون نمرات دانش آموز،کارنامه ی درسی ، غیبت‌ها، پیشرفت‌ها و افت تحصیلی دانش‌آموز، اطلاعیه برگزاری اردوها ومراسم‌ فوق برنامه ودرخواست مراجعه حضوری و... با استفاده از SMS برای والدین ارسال می‌شوند.
▪ تجارت سیار یا M-Commerce
مفهوم تجارت سیار عبارتست از خرید و فروش کالا با استفاده از وسایل بی سیم مانند موبایل یا PDA(Personal Data Assistant) . با توجه به رشد فزاینده فناوری های اطلاعاتی استفاده از این نوع تجارت به شدت مرسوم شده و درصد زیادی از حجم تجارت های روزمره در جهان را به خود اختصاص داده است.
استفاده از سرویس پیام کوتاه در این تجارت سیار به این صورت است که ابتدا کاربر نزد سرویس دهنده که می تواند بانک یا یک موسسه ی اعتباری باشد ، اعتباری به صورت حساب بانکی یا کارت های اعتباری ایجاد می کند و فروشگاه ها و مراکز خریدی که مایل به ارائه سرویس خرید از طریق تلفن همراه می باشند نیز نزد همان سرویس‌دهنده حساب باز می‌کنند، سرویس دهنده نیز یک کد برای کاربر و فروشگاه مربوطه ارسال می کند که یه عنوان شناسه ی آن ها محسوب می شود.
هنگام خرید،مشتری یک پیام کوتاه که حاوی شناسه ی کاربری،شناسه ی فروشگاه و مبلغ مورد نظر می باشد را به مرکزسرویس دهنده ارسال می کند،و سرویس‌دهنده باتوجه به اعتبار شخص، صحت خرید را بررسی و مبلغ را به حساب صاحب فروشگاه اضافهمی‌کند و یکپیام کوتاه مبنی بر موفقیت یا عدم موفقیت انجام تراکنشبرای صاحب فروشگاهارسال می کند و با تائید صحت خرید، خرید انجام می شود.
کشورهای زیادی در بخش تجارت سیار سرمایه گذاری کرده اند.از جمله این کشورها می توان به آلمان ، ایتالیا ، ژاپن ، کره جنوبی ، سنگاپور ، ایالات متحده ، فیلیپین و چین اشاره کرد.در کشور آلمان ۲۵% مشترکین تلفن همراه خرید های خود را به صورت بی سیم و با استفاده از موبایل انجام می دهند.
▪ رای گیری و نظر سنجی
استفاده از سیستم های نظر سنجی و رای گیری الکترونیکی و ترویج آن در جامعه از جمله مباحثی است که حتی در کشورهای پیشرفته نیز بدان توجه کافی نمی شود.تنها نمونه های کوچکی از استفاده از سرویس پیام کوتاه در نظر سنجی ها در کشورهای مختلف دیده می شود که آنها نیز اکثرا در نظر سنجی برنامه های مختلف تلویزیونی بکار برده می شوند.تنها نمونه ای که می توان برای این عنوان ذکر کرد کشور انگلستان است که توانسته است با استفاده از شیوه های مختلف بی سیم میزان مشارکت مردم را در نظر سنجی ها به میزان ۶۲% افزایش دهد.
● چالش های بکارگیری سرویس های M-Governmet یا دولت سیار در جوامع
وجود شکاف دیجیتالی مهمترین مسئله در استفاده از خدمات دولت سیار در جوامع مختلف می باشد.همانطور که مشخص می باشد در یک جامعه همه ی شهروندان امکان دسترسی به موبایل را دارا نمی باشند و بسیاری از شهروندان نیز با توجه به رویکرد سنتی خود از بکارگیری سیستم های نوین مبتنی بر M-Government با توجه به پیچیدگی و نوین بودن این خدمات سرباز می زنند بنابراین اگر دولت خدماتی را فقط با استفاده از این سرویس ها ارائه دهد گروهی از مردم امکان استفاده از آن خدمات را نخواهند داشت.
بنابراین برای ارائه خدمات دولت سیار در هر جامعه ای نکته ای که بسیار حائز اهمیت می باشد ایجاد بستر سازی مناسب در جامعه و آموزش صحیح و اصولی شهروندان برای استفاده از این خدمات می باشد.
● نتیجه گیری
سرویس های ارائه شده توسط دولت سیار موجب ارائه خدمات بهتر، پر سرعت تر و با محدودیت کمتر به شهروندان می شود.با بستر سازی مناسب می توان زمینه ی استفاده بهتر و بیشتر از این خدمات را در جامعه به وجود آورد.استفاده از فناوری های بی سیم در جوامع با توجه به کم هزینه و پر سرعت بودن این تکنولوژی و رشد روز افزون آن یکی از بهترین راه حل ها برای ارائه بهتر خدمات به شهروندان می باشد.ارائه این خدمات با تکیه بر سرویسی چون SMS برای آغاز خوب می باشد اما باید به این نکته توجه نمود که توقع شهروندان از دولت و ارائه خدمات بهتر روز به روز افزایش می یابد بنابراین برای ارائه خدمات بهتر بایدبه سمت استفاده از تکنولوژی های جدیدتر با سرعت بیشتر و محدودیت کمتر گام برداشت.
نویسنده:
رضا امیدملایری دانشجوی کارشناسی فناوری اطلاعات-دانشگاه صنعتی شاهرود
منبع : سایت همکلاسی


همچنین مشاهده کنید