چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

با این وسیله دوباره می شنوید


با این وسیله دوباره می شنوید
سمعك یك تقویت‌كنندهٔ صدا است و وظیفهٔ آن تقویت صوت تا ترازی است كه یك فرد با شنوایی آسیب‌دیده بتواند، صدا را بشنود و مهمتر اینكه بتواند به‌طور موثر از سیگنال صوتی استفاده نماید.‏
● تاریخچه ‏
در ابتدای قرن نوزدهم انواع مختلفی از شكلهای بوقهای شنوایی تولید شد ، با استفاده از بوق شنوایی‌ می‌توان به مقدار معنی‌داری تقویت دست یافت.‏
مرحلهٔ دوم در گسترش فن‌آوری سمعك در سالهای ابتدایی قرن بیستم رخ داد. در این مرحله از فن‌آوری تلفن در توسعهٔ سمعك استفاده شد. مشكلات با سمعكهای كربنی در دو زمینه بود ، اولاً اینكه در اثر تشدید بین میكروفن و دریافت‌كننده۲ و ثانیاًدر اثر نویز زیادی كه از میكروفن تولید می‌شد اعوجاج زیادی به وجود می‌آمد.‏
در مرحلهٔ سوم از لامپهای خلا در ساختن سمعكها استفاده شد كه این امر تقویت صوتی بیشتری را نسبت به سمعكهای كربنی مقدور ساخت.
پیشرفت ترانزیستورها فن‌آوری سمعك را وارد مرحلهٔ چهارم كرد.در این مرحله لامپهای خلا با ترانزیستورهای بسیار كوچكتر جایگزین شدند كه این امر باعث شد تا سمعك‌هایی تولید شود كه بتواند بر روی سر قرار داده شود.
امروزه ما در مرحلهٔ پنجم قرار داریم كه در این مرحله ترانزیستورها به صورت مدارهای مجتمع در آمده‌ است و این امر امكان تولید سمعك‌هایی با بیش از ۱۰۰۰۰۰ ترانزیستور را فراهم می‌كند.
در ضمن به همراه تغییرات فن‌آوری سمعك، روشهای پردازش سیگنال نیز تغییر كرده‌ است. تا دههٔ ۱۹۹۰ همهٔ سمعكها به‌صورت تجهیزات آنالوگ بود و در آن زمان بود كه پردازش سیگنال به‌صورت دیجیتال مرسوم شد و در حال حاضر سمعكهایی كه بسیار بیشتر دیجیتال است در دسترس قرار گرفته‌ است.‏
●انواع سمعكها
▪ سمعك جیبی۳ ‏
سمعك جیبی قدیمی‌ترین شكلِ ساختمانی برای یك سمعك الكترونیك است. میكروفن و مدار تقویت‌كننده در داخل یك پوشش قرار دارد كه معمولاً بر روی بدن یا در داخل جیب لباس حمل می‌شود. دریافت‌كننده در داخل گوش قرار می‌گیرد و بوسیلهٔ یك سیم به ‏
واحدِ اصلی۴ متصل می‌شود. یكی از مزایای سمعك جیبی این است كه به علت فاصلهٔ بیشینهٔ بین دریافت‌كننده و میكروفون بیشترین امكان تقویت صوتی را فراهم می‌كند.‏
▪ سمعك عینكی۵ ‏
اولین سمعك عینكی در دههٔ ۱۹۵۰ تولید شد. در سمعك عینكی همهٔ اجزا در داخل دسته‌های قاب عینك قرار داده می‌شود. ورودی میكروفون در قسمت قوس‌دار دستهٔ عینك قرار دارد و دریافت كننده در قسم صاف دستهٔ عینك قرار گرفته است و به وسیلهٔ یك لولهٔ پلاستیكی به حفرهٔ گوش وصل می‌شود. سمعك پشت گوشی(‏BTE۶) امروزه سمعكهای پشت‌گوشی متداولترین سمعكها در اروپا و ‏امریكای شمالی است. دریافت‌كننده، میكروفن و تقویت كننده در داخل جایگاهی قرار می‌گیرد كه در پشت گوش قرار داده می‌شود سپس صدا توسط یك لولهٔ پلاستیكی نرم به كانال گوش فرستاده می‌شود. در ۳۰ سال گذشته انواع مختلفی از سمعكهای پشت گوشی تولید شده‌ است. در اولین تولید این سمعكها دقت زیادی به‌كار گرفته شد تا جایی كه می‌توان میكروفون و دریافت‌كننده را دور از هم قرار داد. علت این امر فیدبك مكانیكی و صوتی بود. در ضمن سمعكهای پشت گوشی با دریافت‌كنندهٔ بیرونی ساخته شد كه در آن اتصال الكتریكی بین دریافت‌كننده و تقویت كننده از بین رفت تا نیازهای مكانیكی برآورده شود.
▪ سمعكهای داخل گوشی(‏ITE۷) ‏
در سمعكهای داخل گوشی همهٔ اجزا در داخل قابی قرار می‌گیرد كه در درون كانال گوش جای داده می‌شود. امروزه دو نوع واحد سمعك داخل گوشی وجود دارد كه از لحاظ ساختمان با هم فرق می‌كند.‏
۱) سمعك داخل گوشی مناسب شده برای فرد۸
۲) تجهیزات مدولار۹
در سمعك داخل گوشی مناسب شده در ابتدا قالبی از گوش فرد گرفته می‌شود و قابی مناسب از روی آن ساخته می‌شود و همه اجزا در داخل این قاب قرار می‌گیرد. دریافت‌كننده در عمیق‌ترین نقطه‌ای از كانال گوش كه ممكن است قرار می‌گیرد در حالیكه میكروفون در بیرون گوش قرار داده می‌شود. تقویت‌كننده، باتری، كنترل صدا و پتانسومترها در داخل قاب كه دارای جای كافی است قرار می‌گیرد.‏
در سمعك داخل گوشی مدولار اجزا مختلف در داخل قابی استاندارد قرار داده می‌شود و سپس به قالبِ گوشِ مناسب برای فرد متصل می‌شود. در این حالت دریافت‌كننده در درونِ قالب گوش قرار داده می‌شود. ‏
از جمله خصوصیات سمعك‌های داخل گوشی اندازهٔ كوچكتر، انعطاف‌پذیری الكتریكی كمتر، كاهش تعداد و اندازهٔ كنترلها و همچنین استفاده از باتریهای كوچكتر است.‏
▪ سمعك داخل كانالی (‏CIC۱۰) ‏
‏ در سال ۱۹۹۳ سمعكهای داخل كانالی به بازار عرضه شد. این سمعكها به‌طور عمیق در داخل كانال گوش قرار می‌گیرد و بخشی كه درون كانال قرار می‌گیرد در بخش استخونی كانال شنوایی به پاین می‌رسد. این سمعك همچنین شامل صفحه‌ای است كه در دهانهٔ كانال گوش قرار می‌گیرد.‏
● اجزای پایهٔ سمعك
اجزای اصلی و پایهٔ سمعك صرفنظر از انواع مختلف آن مشابه است.
یك سمعك شامل اجزاء اصلی زیر است:‏
۱) میكروفون: مبدلِ سیگنال صوتی به سیگنال الكتریكی است،
۲) تقویت‌كننده: سیگنال الكتریكی را تقویت می‌كند،
۳) باتری: توان مورد نیاز برای سمعك را تامین می‌كند،
۴) كنترلهای مربوط به استفاده كننده: تاثیر كارهای سمعك را تغییر می‌دهد. این كنترلها توسط استفاده‌كننده و مركز شنوایی می‌تواند تغییر داده شود و‏
۵) دریافت كننده: مجدداً سیگنال الكتریكی را به سیگنال صوتی تبدیل می‌كند.‏
منبع : مجله مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی


همچنین مشاهده کنید