با کودکمان همه زیر یک سقف

بی تردید زندگی برای هیچ كس حتی كودك چند ساله شما همواره بر وفق مراد نیست. كودكتان باید این موضوع را با تمام وجودش تجربه كند. او باید بفهمد كه همیشه در زندگی چیزهایی هست كه او آن ها را دوست ندارد و هرگز آن ها را نمی خواسته، اما به هر حال روی داده است و كاری هم نمی شود كرد. او باید بداند كه غم ها و مشكلات همیشه هستند اما نباید خیلی آن ها را جدی گرفت فقط باید اصل آن موضوعات را پذیرفت.
به عنوان والدین، شما باید به گونه ای رفتار كنید كه كودك یاد بگیرد چگونه این غم ها و مشكلات گاه زودگذر را از خاطر ببرد و به موقع موارد خوشایند را جایگزین آن كند. نخستین اصل مهم در تربیت كودك، به شمار آوردن احساسات اوست. اجازه دهید صحبت كند و با او همدردی كنید. همواره پیشنهادهایی برای فراموش كردن غصه هایش به او ارایه دهید. در نوشتار زیر به برخی از این پیشنهادها اشاره می شود.
▪ صبح را با شادی آغاز كنید:
هر روز صبح می تواند شروع خوبی برای شما و كودكتان باشد. در برنامه های او چیزهایی بگنجانید كه می دانید او را خوشحال می كند. نگران نباشید حتما لازم نیست فلان عروسك یا ماشین گران قیمت را برای كودك بخرید تا او را شاد كنید و این شادی می تواند همراه شدن با او هنگام بازی كردن، مرتب كردن وسایل خانه با یكدیگر یا رفتن به پارك نزدیك محل سكونتتان باشد.
▪ قدرشناسی را به كودك یاد بدهید:
تهیه كردن هر چه كودك می خواهد او را خوشبخت و راضی نخواهد كرد. مطمئن باشید تنها نتیجه این عمل به بار آمدن كودكی زیاده خواه است. به او بیاموزید كه برای چیزهایی كه دارد سپاسگزار باشد. به كودكتان بفهمانید كه برای آن چه دارد، ارزش قایل شود و حسرت آن چه را كه ندارد، نخورد.
▪ كسب مهارت های نوین:
فراموش نكنید، لذتی كه در آموختن هست، در هیچ كار دیگری نیست. وقتی كودك می آموزد چگونه یك بسته را كادو كند به چنان غروری و لذتی دست می یابد كه وصف ناشدنی است. كودكان دوست دارند كارهایی را كه اغلب بزرگترها قادر به انجامش هستند انجام دهند و ا ز این كه می بینند نسبت به همسالان خود امتیازی دارند، لذت می برند. شما هم می توانید این حس را با آموزش مهارت های نوین در كودك تقویت كنید.
▪ وقتی كودكتان بی حوصله است:
كودكان باید یاد بگیرند بتوانند خودشان به تنهایی بازی كنند. هرگز نكوشید كودك بی حوصله را همیشه خودتان سرگرم كنید. از او بپرسید وقتی حوصله اش سر می رود دوست دارد چه كارهایی انجام بدهد. فهرستی از این كارها را تهیه كرده و بكوشید گاهی خلوت كودك را نیز پر كنید و با او در بازی هایش همراه شوید.
▪ آموزش رفتار مناسب به كودك:
كودكان اغلب دو دسته هستند؛ كودكانی كه مستقلند و بر نفس خود تسلط دارند و كودكانی كه مرتب نیاز دارند رفتارشان اصلاح شود یا نكاتی به آنها تذكر داده شود. در واقع این خود ما هستیم كه با رفتارمان تعیین می كنیم كه كودك چگونه باشد، بنابراین بكوشیم آنها را با احساس استقلال و مسوولیت بار بیاوریم. نشان دادن رفتاری درست و معقول در برابر اشتباهات كودكان نه تنها آنها را سرخورده نمی كند بلكه به آنها اجازه خطر كردن و پذیرفتن اشتباهات را نیز خواهد داد.
▪ برای كودكتان وقت بگذارید:
آیا تا به حال شده است كه در روز چند ساعت از وقت خود را به كودكتان اختصاص دهید؟ حتما پاسخ بسیاری از شما مثبت است اما دقیقا فكر كنید و ببینید آخرین باری كه با كودكتان بازی كرده اید كی بود یا آخرین باری كه برای او كتاب داستان خواندید یا در كنار او برنامه مورد علاقه اش را تماشا كردید و به حرف هایش با علاقه گوش كردید و ...
البته ممكن است طی روز ساعاتی وجود داشته باشد كه اعضای خانواده در كنار هم جمع شوند اما این به معنای در كنار هم بودن نیست، چون اگر دقت كنیم، هر كدام در گوشه ای مشغول به كاری هستند و فقط در زیر یك سقف به سر می برند.
مثلا مادر كودك را به حمام می برد، اما مرتب به او گوشزد می كند كه همه كارهایش مانده است و او فرصت آب بازی ندارد. شب ها پدر برای فرزندش داستان می گوید، اما در مقابل اصرار كودك به گفتن داستانی دیگر بهانه كارهای عقب مانده اش را می آورد و برق اتاق را زود خاموش می كند. آیا شده شما برای چند لحظه این كارهای عقب مانده را فراموش و سعی كنید لحظاتی را با كودكتان بگذرانید و به حرف هایش گوش كنید؟ مطمئن باشید ایجاد سازگاری های بسیار كوچك، اما مهم در رفتار شما با كودكتان می تواند پیشرفت های بسیاری را در زندگی خانوادگی تان ایجاد كند. شما می توانید با عمل به موارد زیر تغییرات بزرگی را در رفتار خود با كودكتان احساس كنید.
▪ كودكتان را همواره تحسین كنید:
پسر شما در زمین بازی به دوستش اجازه می دهد تا چند لحظه سوار دوچرخه اش شود. دختر شما یك كارت تبریك قشنگ برایتان درست می كند. سعی كنید همیشه هنگامی كه چنین كارهای قشنگی را از فرزندتان می بینید، او را تشویق كنید. متاسفانه اغلب ما در تكاپوی زندگی روزمره، رفتارهای صحیح بچه ها را نادیده می گیریم، در حالی كه این رفتار شاید بی اهمیت و پیش پا افتاده امروز كودكان، پایه های رفتارهای درست انسانی آن ها در فردا خواهد بود و این شما هستید كه باید این رفتارها را تقویت كنید.
▪ هنگام عصبانیت بحث نكنید:
حتما برای شما هم پیش آمده است كه از متقاعد كردن یك كودك چهار ساله عصبانی، خسته و ناامید شده اید و هر چه به او می گویید خوردن بیسكویت قبل از شام كار درستی نیست به گوش او فرو نمی رود و حرف های شما اصلا برای او در آن شرایط قابل درك نیست. بحث كردن با كودكی كه در حالت طبیعی قرار ندارد، كاملا بی فایده است و به جای متقاعد كردن او اوضاع خراب تر می شود.
این كار شما سبب می شود كه او احساس حقارت و شما نیز احساس اتلاف وقت و ناتوانی كنید. سعی كنید در این موقع، موقعیت را تغییر دهید؛ اگر در یك مكان عمومی هستید به جای خلوت تری بروید. اصل قضیه، پرت كردن حواس كودك است. اگر می توانید حواس او را پرت كنید و اگر نه سعی كنید خود به كار دیگری مشغول شوید.
▪ برقراری ارتباط عاطفی با كودكان:
بكوشید با كودكتان رابطه عاطفی و دوستانه ای برقرار كنید. او را در آغوش بكشید، موهایش را نوازش كنید و یا دستهایش را در دستانتان بگیرید. همین كارهای ساده و محبت آمیز كمك بزرگی است، بدین ترتیب شما بدون اینكه حرفی به كودك بزنید به او می فهمانید كه چقدر دوستش دارید. ما اغلب فكر می كنیم تنها با بیان احساساتمان می توانیم آن را به دیگران منتقل كنیم، اما اغلب این نكته مهم را نادیده می گیریم كه كلمات در مقایسه با عمل بسیار كم اهمیت است، آنچه مهم است عمل و رفتار شماست.
▪ نگران نباشید:
متاسفانه اغلب والدین نگران آینده فرزندان خود هستند و بر این گمانند كه بهترین پدر و مادرها، آن هایی هستند كه همیشه نگرانند. كودك شما برای صبحانه فقط شیركاكائو می خورد و شما نگرانید كه نكند در آینده او آدم بدغذایی شود و خوب رشد نكند، فرزندتان در بازی های خود با دوستانش معمولا می خواهد به دیگران دستور دهد و شما نگرانید كه نكند در آینده هیچ دوستی برای او باقی نماند. شما می توانید طرز تفكر خود را عوض كنید. ما هر چه نتایج منفی كاری را در نظر بگیریم، آن كارها بیشتر برایمان اتفاق می افتند.
وقتی شما نگران عادات غذایی كودكتان هستید، مسلما طوری واكنش نشان می دهید كه كودك لج می كند و حتی غذای مورد علاقه اش را هم نمی خورد و تنش ایجاد می كند و وقتی شما فكر می كنید ممكن است فرزندتان در آینده تنها بماند، او هنگام بازی با دوستانش بیشتر احساس ریاست می كند و فقط خواست خودش را در نظر می گیرد، در نتیجه كسی با او بازی نمی كند و تنها می ماند.
به جای فكر كردن به چیزهای بد به چیزهای مثبت و خوب فكر كنید و بگذارید كه زمان، مسایل را حل كند. شاید فرزند شما قبل از رفتن به مدرسه با اصرار می خواهد كه لباس های رنگارنگی را كه خودش انتخاب كرده، بپوشد و همیشه شما بر سر این موضوع با او بحث می كنید و در نتیجه او دیر به مدرسه می رسد، اما به جای جر و بحث، آیا بهتر نیست كه به خودتان بگویید ممكن است لباس فرزندتان مناسب به نظر نرسد، اما او می خواهد یاد بگیرد كه خودش تصمیم بگیرد و این مساله ارزش بسیار مهمی دارد. مهم نیست كه لباس های او مناسب نیست و یا كمی دیر به مدرسه می رسد.
▪ شما پدر و مادرید می توانید اشتباه كنید:
هر كودك جدا از آن كه متفاوت و منحصر به فرد است مشكلات خاص خودش را نیز دارد. همه بچه ها اشتباه می كنند و این كاملا طبیعی است. وقتی پدر و مادر از فرزندشان انتظار كامل بودن دارند، این فرزندان احساس ناشایستگی می كنند و خود را از رسیدن به موقعیتی كه پدر و مادرشان انتظار دارند ناتوان می بینند.
پدر و مادر باید پیوسته معیارهای خود را با توجه به توانمندی های فرزندانشان مورد تجدید نظر قرار دهند. توانایی های كودكان در سنین مختلف تغییر می كند. هر كودك توانایی های خاص خود را دارد. ممكن است كودك شما در زمینه ای ضعیف باشد و به همین دلیل باید در این زمینه به خصوص به او كمك كنید. كودكان هرگز نباید این پیام را دریافت كنند كه چون مرتكب اشتباه شده اند، بد و مقصر هستند. وقتی به فرزندانمان پیام منفی مخابره می كنیم از آنها موجوداتی ضعیف و ناتوان می سازیم و به آن ها احساس بی ارزش بودن می دهیم. بدین ترتیب آنها اعتماد به نفس شان را از دست می دهند و انگیزه ای برای رسیدن به موفقیت های بعدی نیز نخواهند داشت.

علی نظردوست

منبع : روزنامه جوان