غذاهای کمکی بعد از ۶ ماهگی

به گفته پزشكان باید شیرخواران را در ۶ماه اول بطور انحصاری با شیر مادر تغذیه كنید و غذاهای كمكی را از پایان ۶ماهگی (۱۸۰ روزگی) همراه با تداوم تغذیه با شیر مادر شروع نمایید. به تغذیه مكرر و برحسب تقاضای شیرخوار با شیرمادر تا ۲سالگی یا بیشتر ادامه دهید.
با استفاده از اصول مراقبت روانی، اجتماعی به «تغذیه مؤثر» شیرخواران بپردازید. بویژه روشهای زیر:
▪ شیرخواران را خودتان مستقیماً تغذیه نمائید و كودكان بزرگتر را وقتی كه خودشان غذا می خورند، كمك كنید و نسبت به نشانه های سیری و گرسنگی آنها حساس باشید.
▪ شیرخواران را به آرامی و صبورانه تغذیه كنید و آنها را برای خوردن تشویق كنید اما مجبورشان نكنید.
▪ اگر كودكان از خوردن بسیاری از غذاها امتناع می كنند، غذاهایی با تركیبات مختلف، طعم ها و قوام مختلف و روشهای متفاوت را برای تشویق آنها تجربه كنید.
▪ آشفتگی را در طول غذا دادن به كودك به حداقل برسانید، اگر كودك به سهولت علاقه خود را به غذا از دست می دهد.
▪ به یاد داشته باشید كه زمان غذاخوردن فرصتی برای آموختن و ابراز محبت است. در طول غذا دادن به كودك با او صحبت كنید و تماس چشم با چشم با او داشته باشید.
تهیه و ذخیره سالم غذاهای كمكی.
در هنگام تهیه و تدارك غذا بهداشت را رعایت كنید. از جمله:
▪ شستن دستهای كودك و مراقبت كننده از او قبل از تهیه و خوردن غذا
▪ ذخیره كردن غذاها بطور سالم و صرف غذاها بلافاصله پس از تهیه
▪ استفاده از ظروف تمیز برای تهیه و تدارك غذا
▪ استفاده از فنجان ها و كاسه های تمیز برای غذا دادن به كودك
▪ پرهیز از استفاده از بطری كه تمیز كردن آن مشكل است.
● مقدار غذاهای كمكی مورد نیاز.
غذاهای كمكی را از پایان ۶ماهگی با مقادیر كم شروع كنید و همزمان با رشد كودك، مقدار غذا را افزایش دهید و تغذیه او با شیر مادر را بطور مكرر ادامه دهید. انرژی دریافتی مورد نیاز از غذاهای كمكی برای شیرخوارانی كه دریافت «متوسط» شیر مادر دارند در كشورهای در حال توسعه تقریباً ۲۰۰كیلو كالری در روز برای سنین ۸-۶ ماهگی، ۳۰۰كیلو كالری در روز برای سنین ۱۱-۹ ماهگی و ۵۵۰كیلو كالری روزانه برای كودكان ۲۳-۱۲ ماه است. این مقادیر در كشورهای توسعه یافته قدری متفاوت است (۱۳۰، ۳۱۰ و ۵۸۰ كیلو كالری روزانه به ترتیب برای سنین ۸-۶ماه، ۱۱-۹ و ۲۳-۱۲ ماه است) چون دریافت متوسط شیر مادر برای آنها متفاوت می باشد.
● قوام غذاها
همانطور كه كودك بزرگتر می شود، مطابق با نیازها و توانایی های او قوام و تنوع غذاهای كمكی را افزایش دهید. شیرخواران در شروع تغذیه تكمیلی می توانند غذاهای پوره شده، نرم شده و نیمه جامد را بخورند. تا ۸ماهگی اكثر شیرخواران خودشان به تنهایی قادر به خوردن غذاهای تكه شده با دست هستند. تا ۱۲ماهگی اكثر كودكان می توانند غذاهایی مشابه سایر افراد خانواده بخورند (اما به یادداشته باشید كه آنها نیاز به غذاهای غنی از مواد مغذی دارند كه در بخش هشتم شرح داده می شود) از غذاهایی كه خطر ایجاد خفگی دارند بپرهیزید (مثل دانه كامل یا تكه شده مغزها، دانه كامل انگور، هویج خام...»
● تعداد دفعات غذا و دانسیته انرژی
دفعات غذا دادن به كودكان را همانطور كه بزرگتر می شوند، افزایش دهید. تعداد دفعات مطلوب بستگی به تراكم انرژی غذاهای محلی و مقادیر معمول مصرف شده در هر وعده دارد. برای یك شیرخوار متوسط سالم كه شیرمادر می خورد، غذاهای كمكی باید ۳-۲ بار در روز در ۸-۶ماهگی و ۴-۳ بار روزانه در ۱۱-۹ ماهگی و ۲۴-۱۲ ماهگی همراه با میان وعده ها (مثل یك تكه میوه یا نان با پنیر یا مغزها (بصورت پودر شده...) برای ۲-۱- بار در روز به كودك داده شود. منظور از میان وعده، غذاهایی است كه بین وعده های معمول غذا به كودك داده می شود كه باید تهیه آن راحت و آسان باشد. اگر تراكم انرژی غذا یا مقدار غذای هر وعده كم است، یا كودك با شیر مادر تغذیه نمی شود، تعداد دفعات بیشتری غذا مورد نیاز است.
● محتویات مواد مغذی غذاهای كمكی
برای اطمینان یافتن از تأمین كافی مواد مغذی، شیرخواران را با انواع مختلف غذاها تغذیه كنید. رژیم های غذایی گیاهی نیازهای مواد مغذی در این سن را برآورد نمی كنند مگر اینكه مكمل مواد مغذی یا محصولات غذایی غنی شده به شیرخوار داده شود. (به بخش۹ مراجعه كنید). میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامینAباید روزانه خورده شوند. رژیم غذایی حاوی چربی كافی برای كودك فراهم كنید (به جدول۳ نگاه كنید) از دادن آشامیدنی های محتوی مواد مغذی كم مثل چای، قهوه و نوشیدنی های شیرین بپرهیزید. آب میوه نیز باید به مقدار محدود به شیرخوار داده شود تا جانشین غذاهایی كه مواد مغذی بیشتری دارند، نشود.
مصرف غذاهای كمكی غنی شده یا مكمل ویتامین و مواد معدنی برای شیرخواران مورد نیاز است. در برخی جمعیت ها، مادران شیرده نیز ممكن است نیاز به مكمل ویتامین ها و مواد معدنی و یا غذاهای غنی شده برای حفظ سلامت خودشان و اطمینان یافتن از غلظت برخی مواد مغذی (بویژه ویتامین ها) در شیرشان داشته باشند. مصرف چنین محصولاتی ممكن است قبل از بارداری و در دوران بارداری نیز مزایایی داشته باشد.
● تغذیه در طول بیماریها و پس از آن
در طول بیماریها دریافت مایعات شیرخوار را افزایش دهید شامل دفعات بیشتر تغذیه با شیرمادر، و نیز كودك را به خوردن غذاهای نرم، متنوع، اشتهاآور و مطلوب تشویق كنید. پس از بیماریها، غذا را به دفعات بیشتر از معمول به شیرخوار بدهید و او را برای خوردن بیشتر تشویق كنید.

منبع : روزنامه کیهان