وداع شیراک با قدرت

رسانه های صوتی و تصویری فرانسه خبر خداحافظی سیاسی مردی را تكرار می كنند كه ۱۲سال است سكان سیاست فرانسه را در دست دارد و در كوران حوادث داخلی و بین المللی، آخرین حرف را در این كشور اروپایی زده است.
«ژاك شیراك» رییس جمهوری فرانسه در یك نطق تلویزیونی بی میلی خود را به نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری امسال فرانسه اعلام داشت و با این سخن خود بر همه زمزمه هایی كه ورود احتمالی او را به سومین دور از انتخابات ریاست جمهوری خبر می داد، پایان داد. صحنه سیاسی فرانسه در هفته های پیش با مواضعی از سوی یاران شیراك روبه رو بود كه می شد پیش بینی كرد كه او و اطرافیانش در كنار «نیكلا ساركوزی» رییس حزب حاكم فرانسه «یو.ام.پ» می ایستند.
البته از چند هفته پیش و از زمانی كه خانم «میشل آلیو ماری» وزیر دفاع فرانسه اعلام كرد كه حاضر است پشت سر ساركوزی بایستد و در محل برگزاری میتینگ های انتخاباتی با این نامزد جسور راست ها اعلام وفاداری كرد، می شد فهمید كه شیراك به پایان راه رسیده است. شیراك اخیرا در نشست انرژی اروپا دربلژیك نیز تلویحا ازاین كناره گیری خود خبر داده واعلام كرده بود كه برای آخرین بار در زمان ریاست اش در جمعی این چنین و در این سطح سخن می گوید.
شیراك در نطق های تلویزیونی خود به صراحت اعتراف كرد كه تلاش هایش در مورد تصویب قانون اساسی اروپا در فرانسه به شكست انجامیده و موفق نشد آنچه را كه آرزو داشت به تصویب مردم فرانسه برساند.
وی اذعان كرد كه ایده اروپا برای مردم فرانسه بطور كامل روشن نبوده و مردم فرانسه به روشنی نمی دانستند به چه رای می دهند، علاوه بر اینكه مردم فرانسه به گفته او همیشه نوعی پیوند عمیق و دیرین با كشور خویش، میراث فرهنگی و ریشه های تاریخی آن داشته اند. شیراك در آخرین سفررسمی خود در ۲۵مارس به برلین رفت و در نشست پیمان رم شركت كرد. برخی صاحبنظران احتمال می دهند، شیراك پس از نطق خود، در حركت بعدی حمایت خود را از ساركوزی اعلام و برای راست ها مسیر پس از خود را روشن خواهد كرد.
اطرافیان ساركوزی با تحسین نطق شیراك، خرسندی خود را در نهایت از این كنارگیری رسمی وی اعلام داشتند. «فرانسوا بایرو» رییس حزب راست میانه فرانسه بیش از همه تاكنون به تحسین و تمجید از شیراك پرداخته و از شجاعت و خدمات او به فرانسه و مردم آن سخن گفته است.به گزارش ایرنا بایرو عملكرد شیراك را در سیاست خارجی تحسین كرد و گفت: او نماینده شایسته ای برای فرانسه در عرصه خارجی بوده است.
وی به جنگ آمریكا علیه عراق اشاره كرد و ایستادگی شیراك را در برابر جنگ طلبی آمریكایی ها ستود و افزود: من از این سیاست او در برابر همه مخالفت ها حمایت كردم، چرا كه او ارزش های تاریخی فرانسه را در این مورد نمایندگی كرد.این نامزد ریاست جمهوری از بیان اختلافات خود در زمینه سیاست داخلی فرانسه با شیراك ابایی نكرد و گفت با این وجود شیراك وحدت مردم فرانسه را ورای همه اختلافات درونی و سیاسی قرار داد و نخواست كه بافت یك پارچه مردم آسیب ببیند و میان مردم و جناح های سیاسی تفرقه بیفتد.
طرفداران ساركوزی همچنین زمان را برای انصراف شیراك از نامزدی ریاست جمهوری مناسب دانستند و افزودند: این همان زمانی بود كه او می باید تكلیف خود را روشن می كرد.«ژان پیر رافرن» نخست وزیر سابق نیز این اعلام موضع شیراك را یك لحظه تاریخی برای فرانسه و مردم آن خواند و ضمن تجلیل از رییس سابق خود افزود: باید موضع او را محترم و زمان اعلام آن را گرامی داشت. برخی جناح ها و شخصیت ها این نوع خروج شیراك را، خداحافظی حساب شده و برنامه ریزی شده از سوی رییس حكومت فرانسه دانستند.
هنوز كسی نمی داند كه شیراك پس از ریاست جمهوری چه خواهد كرد، ولی آشنایان وی از هم اینك حدس می زنند كه او به اظهار نظر در مسایل خارجی و نیز مسایل زیست محیطی كه همیشه مورد علاقه او بوده است، ادامه خواهد داد. بسیاری نیز این احتمال را می دهند كه از این پس ذهن شیراك متوجه پرونده هایی خواهد بود كه پس از ریاست جمهوری علیه او گشوده خواهد شد. منتقدان بسیاری از این زمان به عنوان زمان پایان «مصونیت» قضایی رییس جمهوری فرانسه نام می برند كه با خروج او از الیزه در ماه مه آینده محقق می شود. به عقیده این گروه، از هم اینك پرونده های قضایی بسیاری انتظار او را می كشد. پرونده هایی كه همین مصونیت، مجال رسیدگی به آنها را نداده است.
مهمترین پرونده ای كه از همه بیشتر منتظر خلع شیراك از قدرت است پرونده مربوط به زمان شهرداری رییس جمهوری فرانسه است كه در زمان رسیدگی نیز سر و صدای زیادی به پا كرد. در این پرونده شیراك و دوستان او چون آلن ژوپه نخست وزیر اسبق فرانسه متهمند كه از بودجه و امكانات دولتی و شهرداری به نفع حزب خود (حزب دست راستی سابق شیراك به نام آر.پ.ار) بهره برداری كرده اند.
پیش از این «پاتریك دمور» قاضی دادگاه نانتر در حومه پاریس تعدادی از یاران رییس جمهوری از جمله آلن ژوپه را متهم شناخته و احكامی برای آنان صادر كرده بود. از آن زمان به بعد با اعمال فشارهایی تلاش شد تا از پیشروی كار رسیدگی به این پرونده با این استدلال كه باید از حیثیت رییس جمهوری فرانسه دفاع شود، به گونه ای جلوگیری و یا از سرعت رسیدگی به آن كاسته شود. الیزه حتی حاضر نشد رییس خود را به عنوان متهم به دادگاهی بفرستد كه برای رسیدگی به عملكرد او تشكیل شده بود و شیراك تنها در حضوری تشریفاتی به عنوان «شاهد» اظهاراتی بیان كرد.
پرونده در گنجه های دادگاه نانتر به انتظار امروز خاك می خورد و قضات جسور دادگاه منتظرند تا با كناره گیری شیراك از قدرت و رفع مصونیت سیاسی وی به عنوان رییس جمهوری زمینه برای رسیدگی شفاف آنها فراهم شود. انتقادات مخالفان شیراك از هم اكنون شروع شده است و آنان بیان ناگفته های خویش را آغاز كرده اند.
«فابیوس» از جناج چپ فرانسه و یار نزدیك «فرانسوا میتران» از اینكه شیراك در سال های ریاست جمهوری خویش وقت شهروندان و فرصت های فرانسه را به هدر داده، انتقاد كرده است. وی ریاست شیراك را به ویژه نسبت به جایگاه فرانسه در اتحادیه و قاره اروپا به «ریاست فرصت های از دست رفته» تشبیه كرد. فابیوس حمایت ظاهری شیراك از ساركوزی را در این پایان راه بی معنی دانست و گفت: این مساله چیزی را تغییر نمی دهد و همه واقعیت احساس او را در این مورد به خوبی می دانند.
شیراك به این ترتیب و با انصراف تاریخی، به پایان راهی رسیده است كه چهل سال پیش با شور و شوق و جاه طلبی آغاز كرده بود. راهی كه با فراز و نشیب فراوان همراه بوده و او برگ هایی تلخ و زرین را برای ملت و كشور فرانسه در كتاب تاریخ رقم زده است. آیا پایان راه سیاسی شیراك، تولد دوباره پرونده های قضایی وی و یارانش را به همراه خواهد داشت؟ آینده پاسخ خواهد داد.

منبع : روزنامه ابرار