هرگز زیان خود را میانگین نگیرید

در بازار سهام بسیاری از مواقع پیش می آید که سهامی به قیمت بالا خریداری می شود وبعد از مدتی قیمت آن با کاهش زیادی مواجه می‌شود.
● خرید خوب،خریدی است که از همان ابتدا سود آور باشد
همه سرمایه گذاران در مورد خرید به موقع سهام وسواس دارند و می خواهند بدانند که خرید خوبی انجام داده اند یا خیر. بنابراین پس از خرید یک سهم،روند قیمت آن را مرتبا دنبال می کنند.
اصولا وقتی که ما نسبت به خرید یک سهم اقدام می کنیم به این معنی است که قیمتی که در حال حاضر برای خرید آن سهم پرادخت می شود،قیمت پایینی است وکمتر از قیمت آینده (دوریا نزدیک)آن سهم است. بنابراین هنگامی که یک سهم را خریداری می کنیم،اگر بلا فاصله ویا با اندکی تاخیر،قیمت آن شروع به افزایش کند،آن خرید ، خرید خوبی است. اما قیمت یک سهم به صورت مستقیم وبا شتاب زیاد اوج نمی گیرد. هرچه دوره زمانی نگهداری یک سهم بیشتر باشد دامنه نوسانات احتمالی مثبت ومنفی آن بیشتر خواهد بود. برای مثال یک سهم ۱۰ هزار ریالی می تواند در بلند مدت به ۲۰ هزار ریال وحتی بیشتر هم نزدیک تر شود. عکس این قضیه هنگامی است که بازار روبه پایین باشد ویا آن سهم از روند منفی برخودار باشد هرچه دوره زمانی نگهداری یک سهم کاهش پیدا کند،نوسانات قیمت آن سهم دامنه کمتری را به خود اختصاص خواهد داد.مثلا در طول یک روز امکان دارد سهمی که به قیمت ۱۰ هزار ریال خریداری شده است،کمتر از ۹ هزار وپانصدتا ۱۱هزار ریال نوسان پیدا کند.
بنابراین در بازار هایی که از حالت سرمایه گذاری به حالت روز مره وسفته بازی تبدیل می شود،تعریف ما از سود زیان تغییر می کند. مثلا در شرایط بحرانی بازار (نظیرآنچه درتابستان سال ۱۳۸۴ به دلیل تاثیر عوامل سیاسی ناشی از مذاکرات ایران با اروپا بر سر منافع به حق ایران در خصوص استفاده از انرژی هسته ای اتفاق افتاد)به دلیل اثر گذاری متغییر های کلان سیاسی و اقتصادی داخلی وبین المللی بر بازار بورس اوراق بهادر،دوره مورد انتظار اکثر سرمایه گذاران کاهش می یابد. خریداران سهام به سرعت تبدیل به فروشندگان همان سهام می شوند. در این گونه بازارها دامنه نوسان های احتمالی قیمت در کوتاه مدت بسیار کمتر از دامنه نوسان های احتمالی قیمت در بلند مدت می شود. بنابراین انتظار سود آوری افراد هم تغییر می کند.در بازار های با ثبات وبلند مدت، افراد انتظار بازدهی سالیانه با نرخ بازده متوسط رایج بازار ویا نرخ های مشابه دارند. اما در بازار های بی ثبات وبا انتظار کوتاه مدت افراد از سهام انتظار بازدهی روزانه هفتگی ووحداکثر ماهیانه دارند بنابراین با کسب نرخ بازده هفتگی ویا ماهیانه حداکثر ۵الی ۱۰ درصد نسبت به خرید وفروش سهام اقدام می کند یعنی به دلیل تغییر نگرش خرید به فروش نوسانات بازار سهام شدید می شود در این بازار ها افراد بع سرعت به سود می رساند به وسرعت هم آن رااز دست همی دهند چرا که ا گر ماسهمی را بخریم که در کوتاه مدت ۵درصد سود به ما بدهد وبخواهیم در بازار بی ثبات آنرا برای بلند مدت نگهداری کنیم امکان دارد که در بلند مدت قیمت آن سهم از قیمت خرید ما هم کمتر شود.
به هرحال در بازارهای پرتلاطم باید به سود های روزانه وکم قناعت کرد مگر احساس کنیم که بازار به سمت سرمایه گذاری پیش می رود ومعاملات سفته بازی را پشت سر می گذارد. چند چیز را به خاطر بسپارید اگر سهمی را خریدید وقیمت آن به سرعت افزایش پیدا کرد به این معنی است که آن سهم را در پایین ترین قیمت خریده اید و یا بازار رو به رشد است متقابلا اگر سهمی را خریدید و قیمت آن در همان بازار شروع به کاهش کرد به این معنی است که آن سهم را در بالاتری قیمت خریده اید و یا بازار رو به پایین است اگر سهمی را خریداری کردید وقیمت آن افزایش یافت بدانید که در بازار مثبت ،پتانسیل رشد قیمت بیشتر را هم خواهد داشت اگر سهمی را خریدیدکه شاهد کاهش قیمت بود بدانید که بازار منفی،پتانسیل کاهش قیمت بیشتر را هم خواهد داشت بنابراین سعی کنید که قبل از اخذ تصمیم به خرید یا فروش یک سهم روند حرکت آتی بازار را تجزیه وتحلیل کنید.
● هرگز زیان خود را میانگین نگیرید
در بازار سهام بسیاری از مواقع پیش می آید که سهامی به قیمت بالا خریداری می شود وبعد از مدتی قیمت آن با کاهش زیادی روبه رو می شود. یکی از این راه هایی که در این گونه مواقع به ذهن می رسد این است که آن سهام را در قیمت پایین مجددا خریداری کنید تا قیمت تمام شده سهام خود را کاهش دهیم. این تکنیک به ظاهر تکنیک خوبی است ونتیجه هم می دهد. اما سوال اینجاست که اگر قیمت آن سهام مجددا بالا نرفت چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به عبارتی سهام را خریداری می کنیم وقیمت تمام شده خود را کاهش می دهیم ولی آن سهام مجددا مشمول افزایش قیمت نمی شود. باید اعتراف کرد که قیمت سهام افت شدید پیدا کرده است دلایل مختلفی برای آن می توان برشمرد ولی دلیل اساسی آن این است که یا سود سهام ویا فروش شرکت مذکور کاهش یافته، یا مشمول رقابت وکاهش سهم بازار شده است ویا صدها دلیل دیگر دارد. به هر حال عاملی باعث افت قیمت شده که تاآن عامل برطرف نشود، قیمت به قیمت های قبلی بر نخواهد گشت بنابراین با کاهش قیمت تمام شده قدر مطلق ضرر ماتغییر نمی کند وتنها پول بیشتری در آن سهم قفل می گردد. به عبارتی می توان این گونه بیان کرد اگرقیمت سهام مذکور خوب بود، در قیمت بالا می ماند واگر سهام مشکل اساسی پیدا کرده است، در قیمت پایین هم خوب نیست وعلت خوب نبودن آن این است که حداقل به قیمت قبلی باز نخواهد گشت پس سرمایه گذاری مجدد به جهت کاهش قیمت تمام شده فقط باعث می شود پول بیشتری درآن سهم در گیر شود وفرصتهای مشابه بازار از دست برود.
این بحث را با این مثال پایان می دهیم: فرض کنید که هزار کیلو برنج درجه با هدف فروش بالاتر از قرار هر قیمت کیلو ده هزار ریال می خرید پس از مدتی قیمت برنج در بازار کاهش یافته وبه پنج هزار ریال در هر کیلو می رسد. شما برنج خود را نگهداری می کنید به امید اینکه قیمت مجددا بالا برود. اما پس از مدتی متوجه می شوید که قیمت ها تغییر زیادی نخواهد کرد. تصمیم می گیرید که با خرید هزار کیلوبرنج جدید، قیمت تمام شده خود را کاهش دهید. اما در این زمان برنج قبلی شما به دلیل ماندگی وکهنگی کرم گذاشته است. آیا این کار باعث سود شما خواهد شد؟ آیا اگر قیمت برنج خوب در بازار افزایش یابد برنج شما که کرم گذاشته هم گران خواهد شد؟آیا بازار برنج کرم خورده را به قیمت برنج جدید وتازه ارزیابی خواهد کرد؟ آیا برنج فاسد موجب فاسد شدن برنجی که به منظور کاهش قیمت تمام شده خریده اید نخواهد شد؟ آیا این کار به معنی از بین بدن پول خوب با خرید کالا بد نیست؟ پس به دلیل کاهش قیمت تمام شده خودرا هیچ سهمی غرق نکنید.

دکتر سید جلال صادقی شریف

منبع : ایران تحلیل