بیت قدیمی امام خمینی (ره) میعادگاه عاشقان انقلاب

بیت قدیمی امام خمینی در شهر خمین سالانه پذیرای صدها هزار بازدید كننده داخلی و خارجی می‌باشد، خانه‌ای قدیمی و با صفا كه امروز به میعادگاه عاشقان انقلاب و امام راحلشان تبدیل شده است.
با آغاز نهضت همه جانبه مردم ایران علیه نظام ستم‌شاهی پهلوی و در پی آن، پیروزی انقلاب اسلامی نگاه تمام جهانیان یكباره به ایران و انقلاب اسلامی و در راس آن پیشوا و رهبر این حركت مردمی، یعنی حضرت امام خمینی(ره) معطوف شد.
شور و شوق انقلاب بزودی نه تنها مرزهای ایران، بلكه سراسر جهان را در نوردید. در این بین بیشتر توجهات و نظرها متوجه شخصیت والایی بودكه در سالهای پایانی قرن بیستم، سخنی دیگر می‌گفت سخنی نو، سخنی از جهان‌بینی و دنیای گسترده اسلامی و مهم‌تر از آن مردم‌سالاری دینی بود.
بدون شك در حركت جهان‌گستر انقلاب اسلامی ایران، عامل و سرمنشاء اصلی شخصیت بزرگوار امام خمینی(ره) است، عاملی كه از ابتدای شكل‌گیری این نهضت تا به ثمر رسیدن آن، رهبری این جریان مردمی را به عهده داشت.
به جرات می‌توان گفت،كمتر كسی است كه نداند ایشان در كجا متولد شده است و رشد و نمو كرده است ولی شاید كمتر كسی باشد كه از منزل و سرایی كه آنجا دیده به جهان گشوده است اطلاعات نسبتا كاملی داشته باشد.
شهر "خمین" زادگاه امام خمینی(ره) یكی از شهرهای قدیمی استان مركزی است كه در ۶۰ كیلومتری غرب اراك قرار گرفته است. این شهر در زمان قاجار از سه محله "سبزیكار"، "سرپل" و "اسماعیل‌بگی" تشكیل می‌شد. خانه خاندان امام(ره) در محله(سرپل) قرار داشت كه تا امروز نیز همین نام را حفظ كرده است.
وجه تسمیه این محله برگرفته از یك پل قدیمی بر رودخانه خمین است كه خانه امام(ره) در همسایگی و در قسمت شمالی رودخانه قرار دارد، این خانه در حدود ۲۵۰۰ مترمربع مساحت دارد و مجموعا از پنج بخش شامل حیاط ‌اندرونی مرحوم حاج شیخ مصطفی«پدر حضرت امام» كه بعدها این خانه موروثی آیت‌الله پسندیده شد ، حیاط بیرونی حاج شیخ مصطفی، (محل تدریس جلسه‌های دینی و در پاره‌ای اوقات مكان پذیرایی از مهمانان)، حیاط دارای شبستان كه محل تولد امام خمینی(ره) در یكی از اتاق‌های آن است، حیاط موروثی امام(ره)، واحدهای ارتباطی و خدمات می باشد.
واحدها و این حیاط همه در یك زمان ساخته نشده است و به نظر می‌رسد در بدو امر (دوره قاجار) حیاط اندرونی و بیرونی "حاج شیخ مصطفی" و سپس به مرور زمان سایر بناها ساخته شده است. پاره‌ای از اندام های معماری این بنا نیز قبل از سال ۱۳۲۰ هـ.ق بنا شده است زیرا در همان سال ۱۳۲۰ "حاج شیخ مصطفی" پدر امام(ره) بر اثر حادثه‌ای در راه اراك فوت كرد و در همین سال نیز امام(ره) دیده به جهان گشود.
منزل اندرونی "حاج شیخ مصطفی"در بخش شمال غربی مجموعه واقع شده است و ایوانی دارد كه از سه جهت گذر دارد، یكی از گذرها به یك برج و دو گذر دیگر به دو اتاق ختم می شود. طبق یك سنت معماری در قدیم، ساخت برج علاوه بر دیده‌بانی و اعلام خطر، محل زندگی نیز بود. چنانچه این برج دو طبقه است و یك ایوان به سوی جنوب دارد و از پشت‌بام دارای یك دیوار جان‌پناه به ارتفاع ۵۰ سانتی‌متر است.
از حیاط اندرونی "حاج شیخ مصطفی"، یك گذر به طرف جنوب و به حیاط شبستان‌دار باز می‌شود كه محل تولد امام(ره) یكی از اتاق‌های بالاخانه آن است. شبستان این حیاط چهار دالان دارد كه به آن حیاط داخل می‌شود و سر دیگر آنها به حیاط بیرونی "حاج شیخ مصطفی" (محل تدریس) باز می‌شود. درون این شبستان سه اتاق تعبیه شده است و روی آنها قسمت بالاخانه است كه از طریق راه‌پله ضلع غربی، امكان دسترسی به آن میسر می‌شود.
این قسمت از طرف غرب و شرق دارای ایوان سرتاسری است و درون آن متشكل از اتاقی نسبتا بزرگ (مهمان‌پذیر) در سمت شمال و اتاقی دیگر در جنوب است. بنابر اقوال، امام(ره) در اتاق ضلع شمالی متولد شده است.
ضلع شرقی بنای شبستان مشرف به حیاط بیرونی "حاج شیخ مصطفی" است كه در زمان حیاط وی جلسه های دینی و تدریس در آن برقرار می‌شد، ایوانی دارد كه ۸ در به آن باز می شود.
پس از مرگ پدر امام، سهم موروثی وی از ملك پدری، عبارت از حیاط محدود و كوچكی است كه در آن یك ایوان و سه اتاق وجود دارد. راه ورودی به این حیاط از طریق دروازه اصلی سمت شرق میسر می‌شود.
پس از ورود به هشتی پشت این دروازه، دالانی سراسری وجود دارد كه در وسط آن به طرف غرب، گذری تعبیه شده است كه رابط بین دالان و حیاط موروثی امام(ره) است. همچنین از این حیاط گذر دیگری وجود دارد كه رابط این بخش و حیاط "آیت‌الله پسندیده" است. بخش ارتباط و خدمات در انتهای دالان و در جنوب غربی آن واقع است و به اقتضای شرایط و موقعیت آن زمان جهت نگهداری حیوانات (اسب و شتر) سه ردیف اصطبل به موازات یكدیگر ساخته‌اند كه سقف آنها گنبدی شكل است.
نوع مصالح ساختمانی در این بنا ابتدا از گل و خشت بود، ولی نما و روكش پاره‌ای از آنها برای استحكام در پایه برج به ارتفاع حدود یك متر سنگ كار شده است و كف اكثر ایوان‌ها از آجر است.
پیوستگی تفكیك‌ناپذیر خانه با بافت قدیمی شهر "خمین" و محله "سرپل" این شهر قابل توجه است،در حالی كه با توجه به عرصه، نوع معماری و ویژگی‌های خانه است. بدون شك خانه امام(ره) در شهر "خمین" سمبل و نهاد انقلابی بودن انقلاب اسلامی و سرمنشاء اصلی آن، حضرت امام خمینی(ره) است و گویای دیدگاه مردم‌سالارانه امام.
هر سال ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر از خانه تاریخی خاندان امام(ره) دیدن می‌كنند. شایان ذكر است، بیت قدیمی امام خمینی (ره ) در شهر "خمین" سالانه پذیرای صدها هزار گردشگر داخلی و خارجی می باشد. علاوه بر این، كاروانهای راهیان نور از سراسر كشور نیز در مسیر عبور از استان مركزی با توقف در شهر "خمین"، ضمن بازدید از این خانه بار دیگر با آرمانهای امام راحلشان بیعت می كنند.

منبع : خبرگزاری فارس