زندگی مشترک را به کام خود شیرین کنید

● آگاهانه سخن بگوییم
افراد یک خانواده حتی زوج‌های عاشق هم در برخورد با یکدیگر دچار رنجش می‌شوند، زیرا به‌طور طبیعی کسی را که دوست داریم از او متوقع هستیم و هنگامی‌که انتظارات ما برآورده نمی‌شود، از او می‌رنجیم. البته این امری طبیعی است اما باید مراقب باشیم هرگز و تحت هیچ شرایطی رنجش خود را از همسرمان پوشیده نگه نداریم زیرا رنجش‌های کوچک در روحمان انباشته می‌شود و سرانجام به آستانه انفجار می‌رسد. در این مرحله است که جرقه‌ای می‌تواند آتش خشم بی‌پایان ما را شعله‌ور سازد. فریاد راه می‌اندازیم، بد و بیراه می‌گوئیم، ناله و شیون سر می‌دهیم، همه چیز را در هم می‌شکنیم و ... اما شما باید بدانید که هر نظام حرارتی، یک ترموستات دارد. ترموستات روان ما نیز تخلیه فشارهای درونی ما است. دیگ زودپز را در نظر بگیرید وقتی دیگ زودپز بی‌صداست خطر انفجار در پیش دارد. بهتر است با آشنائی با شیوهٔ تخلیه فشار، تنش‌های انباشته خود را خارج کنید. با گفت و شنود می‌توانید هر رنجش و دلگیری را از خود دور کنید به شرطی که با فن گفتگو و راه رفع دلخوری‌ آشنائی کامل داشته باشید.
● فن گفتگو
اوایل ازدواج همه کوتاه می‌آیند، اغماض می‌کنند، از باد می‌برند، می‌بخشند و زود آشتی می‌کنند. اما بعد از چندی دیگر کوتاه نمی‌آیند، اغماض نمی‌کنند، از باد نمی‌برند و نمی‌بخشند. همه چیز زیر ذره‌بین می‌رود، زود می‌رنجند و زود می‌رنجانند. بعد هم می‌گویند: چرا من برای آشتی پیشقدم شوم؟ متأسفانه این روند به مرحله‌ای می‌رسد که زوج نتیجه می‌گیرد حرف زدن فایده‌ای ندارد. یکی می‌گوید: ”چه فایده وقتم را صرف حرف زدن با او کنم! او که اصلاً به حرفم گوش نمی‌دهد. تا حالا چند بار امتحان کرده باشم! خوب است؟“ دیگری می‌گوید: ”همسرم فقط به خواسته‌های خودش فکر می‌کند. خودخواه است اصلاً فرصت حرف زدن را به من نمی‌دهد هر وقت خواستم با او حرف بزنم. گوش نکرده فقط خودش گفته و خودش شنیده، حتی یک کلمه هم نتوانسته‌ام حرف بزنم“. وقتی کار به اینجا می‌کشد، زوجین دور گفتگوی مستقیم را خط می‌کشند اما زندگی مشترک همچنان ادامه دارد. این‌جاست که ناگزیر برای شناخت طرف مقابل و درک خواسته‌های او به حدس و گمان متوسل می‌شوند. البته مشخص است که این شناخت نمی‌تواند درونی و عمیق باشد و رنجش هم مزید بر علت می‌شود و کار به زدن گوشه و کنایه می‌کشد و بدین‌ترتیب روز به روز رابطه وخیم‌تر می‌شود. همسر رنجیده می‌کوشد حقانیت خود را ثابت کند و معتقد است رفتاری دور از عدالت و غیرمنصفانه با او شده است.
مرد رنجیده‌خاطر هم به تدریج زمام امور و کنترل رفتار خویش را از دست می‌دهد. او اگر قدمی برای رفع رنجش خود برندارد، مدام بر میزان آن افزوده می‌شود و کار به قهر می‌کشد. در تمام مراحل مذکور، هم‌صحبت شدن می‌توانست درهای آشتی را بگشاید. البته گاهی هم خجالت، موجب می‌شود برای رفع مشکل قدم پیش نگذاریم، گاه از واقعیت فرار و مشکل را رها می‌کنیم و گاهی هم به‌طور حیرت‌آوری مایلیم دیگران را شبیه خود کنیم، در حقیقت به این دلیل که خود تأیید شویم. اما باید دست از خودخواهی برداریم و بپذیریم رابطه‌ای معقول و پسندیده است که براساس حس احترام به عقیده و گفتار طرف مقابل استوار باشد. همسرمان را همان‌طور که هست بپذیریم. برای اینکه به خواسته‌های منطقی‌مان توجه کند به خواسته‌اش احترام بگذاریم. به شیوه پسندیده‌ای با او صحبت کرده و خواسته‌هایمان را مطرح کنیم کسانی‌که معتقد هستند از گفتگو طرفی نبسته‌اند، باید بدانند به شیوه سخن گفتن آشنائی کامل نداشته‌اند زیرا هر جنگی سرانجام با مذاکره حل و فصل شده است. جنگ خانواده نیز پایان‌پذیر است و با گفتگو، فاصله‌ها و دلسردی‌ها از بین می‌رود.
● فن‌ رفع دلخوری
در زندگی زناشوئی دلخوری، رنجش، شکایت، گله‌گذاری و مشاجره فراوان است. اگر چنین نباشد باید نگران بود. زیرا به یقین رابطه زود به سردی گرائیده، نسبت به‌هم بی‌اعتنا شده‌اند و دیگر همدیگر را دوست ندارند که از یکدیگر نمی‌رنجند در حالی‌که آنچه مهم است و به پایداری رابطه‌ٔ آنها مدد می‌رساند، نحوه برخورد با این مشکلات است. اما اگر با پیش‌بینی و سیاست از قبل تعیین نشده اقدام به شکوه و شکایت کنیم چه‌بسا وضع از آنچه هست، بدتر شود. هر گفتگوئی آدابی دارد که اگر به همه نکاتش توجه شود، پایان خوشی خواهد داشت.

مشاور خانواده در صدا و سیما
استاد کیهان‌نیا

منبع : ماهنامه طمطراق