وحدت، ضرورتی عقلی و شرعی

مدت‌های مدیدی است که دشمنان اسلام حربه تفرقه‌افکنی میان مسلمانان را در دستور کار خود قرار داده‌اند و دلبستگی و امید زیادی به نتایج این حربه سیاسی برای رسیدن به هدف اصلی خود که همانا تضعیف جهان اسلام و حاکم شدن بر آن است، از خود نشان داده‌اند. بارها این حربه توسط علما و بزرگان جهان اسلام خنثی شده است.
اگرچه شیعیان و اهل سنت در جهان اسلام اختلافاتی در زمینه مباحث اعتقادی دارند. اما به گواه تاریخ این اختلافات هرگز به درگیری و تضعیف یکدیگر نینجامیده است. آنها همواره اختلافات خود را با گفتگو و در فضایی علمی به بحث گذاشته‌اند. شیعیان در طول تاریخ منادی و دنبال‌کننده ایده وحدت بین مسلمانان جهان بوده‌اند و علمای اهل سنت نیز هرگز جدایی و تفرقه را در جهان اسلام دنبال نکرده‌اند. به راستی که تفرقه‌افکنان میان شیعیان و اهل سنت، نه شیعه‌اند و نه سنی، بلکه دشمنان جهان اسلام‌اند.
در شرایط کنونی تفرقه‌افکنی‌های بیگانگان و معاندان اسلام، حربه قدیمی خود را در دستور کار قرار داده‌اند و آن را با جدیت دنبال می‌کنند. خوشبختانه بیداری علمای جهان اسلام و موضع‌گیری‌های به موقع آنان این حربه را یکبار دیگر خنثی کرد.
در شرایط کنونی تفرقه‌افکنی‌های دشمنان باعث شده تا مسلمانان جهان تلاش‌های خود را برای رسیدن به وحدت عملی جهان اسلام قوت ببخشند تا اهداف سودجویانه دشمن با شکست روبرو شود. معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی در این خصوص معتقد است: “در چنین فضایی جهان اختلاف علمی و فرهنگی وجود دارد، اما اختلاف اجتماعی و سیاسی و همچنین اختلافی که به تنازع و کشمکش و تخاصم منتهی شود میان مسلمان وجود ندارد. حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد احمدی نیز همین اعتقاد را دارد. وی معتقد است مشترکات میان تشیع و تسنن به قدری است که نباید به نقاط افتراق توجه کرد. وی تاکید دارد که ما در بسیاری از موارد با اهل تسنن اشتراک داریم و نقاط افتراق ما با یکدیگر بسیار اندک است و در شرایط کنونی که دشمن تلاش می‌کند میان مذاهب اسلامی شکاف ایجاد کند، مسئله وحدت باید واجب‌ترین اولویت مسلمانان باشد.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی معتقد است: “نمی‌توان اختلاف درباره فروع دین را آنقدر پررنگ جلوه داد که باعث ایجاد شکاف میان مذاهب اسلامی شود. اختلافات امروز میان شیعه و سنی به دلیل مسائل سیاسی و تفرقه‌اندازی دشمنان اسلام تعمیق شده است.” در دین مقدس اسلام خداوند ایجاد تفرقه میان مسلمانان را تحریم کرده و دستور داده است که مسلمان نباید فتنه ایجاد کند. از نظر عقلی و شرعی مسئله وحدت واجب و مسئله اختلاف‌افکنی امری مردود و ممنوع از سوی خداوند متعال اعلام شده که این امر نشان‌دهنده ضرورت همگرایی جامعه اسلامی است.
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن اختری دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت (ع) نیز همگرایی و وحدت بین مذاهب اسلامی را امری ضروری و عقلی می‌داند. وی معتقد است: “با توجه به اینکه میزان یکپارچگی و وحدت به قدرت و حاکمیت ارتباط دارد، همگرایی مذاهب امری عقلی است و علاوه بر موضوع قدرت ضرورت همگرایی برای ما درست به مثابه تنفس، نگهداری حیات و زندگی انسان است، دشمن همواره برخلاف وحدت حرکت کرده و مسلمین باید هوشیارانه راه وحدت را پیش گیرند. وی همچنین معتقد است: “دشمن اسلام مشترک است.
اگر مسلمین به این امر پی ببرند کسی که به وحدت ضربه می‌زند و تفرقه‌اندازی می‌کند، دشمن در لباس مسلمان است، تفکر مسلمانان نسبت به فردی که ایجاد تفرقه کرده تغییر می‌کند و همه به چشم دشمن او را در نظر می‌گیرند.” با اینکه مسلمانان نقاط اشتراک فراوانی دارند، اما دشمن درست بر بعضی موارد اختلافی بین مسلمانان که البته ماهیت سیاسی ندارند تاکید دارد و تمام تلاش و همت خود را صرف بزرگ جلوه دادن این موارد می‌کند.
این در حالی است که نقاط اشتراک مسلمانان آنقدر زیاد و اساسی است که چند مورد اختلافی هرگز به وحدت آنان لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت. آیت‌الله امامی کاشانی در این‌باره معتقد است: “که میان مذاهب اسلامی، اشتراک نظر و وحدت بسیاری وجود دارد و اختلاف آنها با یکدیگر را می‌توان در حد اختلافات نظر و اندیشه توصیف کرد.” ایشان تصریح دارند که مسئله وحدت جهان اسلام یک اصل دینی تلقی می‌شود و قرآن کریم این وحدت را با تعابیر مختلف به مسلمانان توصیه کرده است. به اعتقاد آیت‌الله امامی کاشانی، نمی‌توان از اختلاف نظر میان مذاهب اسلامی به عنوان نزاع یاد کرد، محور اختلاف در تنازع، کشمکش و مقابله گروهی با گروه دیگر نیست بلکه به اختلاف نظر و فکر ارتباط دارد. در مذاهب مختلف اسلام در سراسر موضوع وحدت در جامعه اسلامی یک فرمان الهی است. یعنی غیر از عقلی بودن یک ضرورت شرعی محسوب می‌شود.
”بی‌شک یکی از اصول اساسی پیشرفت جهان اسلام همگرایی میان مذاهب و کشورهای اسلامی است. حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌رضا اعرافی رئیس مرکز جهانی علوم اسلامی نیز در این‌باره معتقد است: در دنیای اسلام شاهد این امر بوده‌ایم که هرگاه در مراکز علمی، حوزه‌های دینی و دانشگاه‌ها فضایی فراهم شده که متفکران و اندیشمندان با هم گفتگو کرده‌اند، بسیاری از مشکلات حل شده است.”
جهان اسلام در طول دو قرن اخیر با توطئه مستکبران جهان برای ایجاد گسست‌هایی روبرو بوده است که می‌توان این گسست‌ها را به چند دسته تقسیم کرد. یک نوع گسست ملت‌ها و کشورها بر اساس مرزهای جغرافیایی، نوع دیگر گسست سنت و مدرنیته به منظور ایجاد جریان‌های مختلف در جهان اسلام و اما مهمترین گسست در جهان اسلام گسست مذهبی است. در دوره معاصر چون شاهد رشد، بیداری و خیزش جهان اسلام هستیم، دشمنان از راه‌های مختلفی از جمله تفرقه‌افکنی اقدام کرده اما به ندرت موفق شده‌اند. همه جهان اسلام باید توجه داشته باشند که این توطئه علیه کل جهان اسلام سازماندهی شده است و لذا هوشیاری و بیداری همه مسلمانان را طلب می‌کند.

عباس خسروانی

منبع : روزنامه رسالت