شمشیربازی برای سلا‌مت چه منافعی دارد و چه مضراتی؟

امروزه یكی از ورزش‌هایی كه طرفداران بسیاری در میان جوانان پیدا كرده است، شمشیر بازی است. آموختن این ورزش علاوه بر اینكه از شما یك هنرمند می‌سازد، به شما می‌‌آموزد كه چگونه بتوانید از خود دفاع كنید. شمشیر یك وسیله برنده و نافذ است كه از زمان‌های قدیم به عنوان یك وسیله در جنگ‌ها و مبارزه با دشمنان كاربرد داشته و بعدها به عنوان یك ورزش از سوی مردم پذیرفته شده است و حتی در حال حاضر یكی از رشته‌های جذاب المپیك است.
● تاریخچه
استفاده از شمشیر به عنوان وسیله‌ای برای مبارزه و كشتن دشمن به ۸۰۰ سال قبل برمی‌گردد اما اولین بار فرانسوی‌ها بودند كه برای مبارزه با شمشیر سبك خاصی را ارائه دادند. این سبك در حالیكه در انتخاب هدف بسیار دقیق بود، از ظرافت‌های خاصی نیز برخوردار بود. سبك آنها طوری بود كه فرد باید بیشتر از مهارت‌های مچ دست و انگشتان خود استفاده می‌كرد و برخلاف سبك‌های قبلی، نیازی به قدرت چندانی نداشت.‌‌
● انواع شمشیربازی
شمشیر بازی انواع مختلفی دارد كه ما در اینجا به مهم‌ترین آنها اشاره می‌كنیم:
▪ نوع رقابتی:
این نوع از شمشیر بازی همان چیزی است كه شما در مسابقات شمشیربازی می‌بینید. در این نوع، دو فرد ورزشكار با هم به رقابت می‌پردازند.
▪ نوع كلاسیك:
این نوع از شمشیربازی برای مسابقات ورزشی طراحی نشده است.
● انواع شمشیر
▪ فلوره:
نام دیگر آن، فویل است. این نوع شمشیر انعطاف‌پذیر است و تیغه آن در قاعده پهن می‌شود. هدف از این نوع شمشیربازی، وارد كردن ضربه با نوك شمشیر به سینه، شكم و پشت است. وارد كردن ضربه به ناحیه سر و صورت و دست‌ها و پاها مجاز نیست.
▪ اپه :
در این نوع، حملات با نوك شمشیر است و تمام بدن حریف، از سر تا نوك پا مورد حمله قرار می‌گیرد. این نوع شمشیر، دارای تیغه مثلثی است كه برنده نیست. تیغه قادر است به بالا و پایین خم شود اما انعطافی به طرفین ندارد و به همین خاطر بیشتر بازی، با نوك شمشیر انجام می‌شود.
▪ سابر:
این نوع شمشیر دارای یك تیغه برنده است. در بازی هم از نوك و هم از تیغه آن استفاده می‌شود و هدف ضربات آن از یك خط فرضی از ناحیه كمر به بالاست.
لازم به ذكر است كه این شمشیرها به وسایل الكترونیك مجهز هستند تا بتوان برای امتیازدهی ضربات وارده از آنها استفاده كرد.
مسابقات در این ورزش روی یك مسیر مشخص انجام می‌شوند و بازیكنان قادر به خروج از این مسیر نیستند.همه این شمشیرها از یك دسته، یك تیغه و یك تكمه در نوك شمشیر، تشكیل می‌شوند.
این سه نوع شمشیر، سلاح‌های استاندارد به كار برده شده در مسابقات هستند كه طرز در دست گرفتن و مبارزه با آنها، با یكدیگر تفاوت دارد. در مسابقات برای آقایان استفاده از هر سه نوع شمشیر مجاز است اما برای خانم‌ها فقط استفاده از فلوره مجاز است.
● تجهیزات مورد نیاز در شمشیربازی
برای انجام این ورزش، بازیكنان علاوه بر وسایل اصلی، از وسایل ایمنی هم استفاده می‌كنند. وسایل مورد نیاز عبارتند از:
▪ شمشیر:
با توجه به نوع بازی انتخاب شده توسط بازیكن، یكی از سه نوع شمشیر ذكر شده به كار می‌رود.
▪ لباس:
لباس كامل شمشیربازی شامل ژاكت، شلوار، دستكش، جوراب، كفش، محافظ زیر زانو و محافظ زیر آرنج است.
▪ ماسك یا كلاه:
ماسك مخصوص شمشیربازی، ناحیه سر و صورت بازیكن را می‌پوشاند و در قسمت صورت از سیم‌های حصیری و توری مانند تشكیل شده است.
▪ صفحه لایه‌دار:
این صفحه در زیر ژاكت شمشیربازان قرار می‌گیرد تا سینه، پهلو و كمر بازیكنان را در مقابل ضربات محافظت كند.
● اثرات مفید بدنی
شمشیربازی مجموعه‌ای از حركات ظریف و سریع است. در این ورزش تمام عضلات و مفاصل بدن به كار گرفته می‌شوند. در این ورزش، بازیكن سرعت و چالاكی، انعطاف ‌پذیری، پاسخ سریع به تحریكات و هماهنگی و توازن را در خود تقویت می‌كند.
▪ تقویت عضلات: در این ورزش، ورزشكار از حركات سریع و ظریف دست برای به حركت درآوردن شمشیر و وارد كردن ضربه به حریف استفاده می‌كند و همچنین برای حمله یا دفاع مجبور است به سرعت به جلو و عقب گام بردارد. انجام تمام این حركات به یك هماهنگی قوی میان مغز و عضلات نیاز دارد.
▪ اندام مناسب:
ورزشكاران این ورزش بسیار خوش‌اندام هستند، زیرا حركات شمشیربازی موجب سوزاندن كالری بسیار زیادی می‌شود و در نتیجه این ورزشكاران هرگز اضافه وزن پیدا نمی‌كنند. از طرفی، حركات این ورزش به گونه‌ای است كه اگرچه ورزشكار اندامی كاملا استوار و صاف دارد اما این اندام كاملا انعطاف‌پذیر است و خشك نیست.
● تقویت تمركز و دقت
انجام حركات این ورزش باید بسیار هماهنگ باشند و از طرفی ورزشكار باید كاملا مواظب حملات حریف باشد، بنابراین تمام حواس باید روی بازی متمركز شود و اگر حواس ورزشكار پرت باشد، حركات از هماهنگی لازم برخوردار نخواهد بود و كنترل بازی از دست بازیكن خارج می‌شود. بنابراین این ورزش به شدت برای تقویت تمركز و دقت موثر است. انواع دیگری از شمشیر بازی هم وجود دارند كه برای مقاصد مختلف به كار می‌روند، مثلا بعضی از انواع آن برای دوئل كردن به كار می‌روند.
آنچه شما بیشتر با آن آشنا هستید همان شمشیربازی رقابتی است كه دو نفر در مقابل هم به مسابقه می‌پردازند.
● سیستم قلبی و تنفسی
حركات شمشیربازی به گونه‌ای است كه حركات آن پله به پله سخت‌تر می‌شوند، در نتیجه ارگان‌های بدن هم مثل قلب و عروق از فعالیت كم به فعالیت زیاد می‌رسند و در نتیجه فشار ناگهانی روی آنها وارد نمی‌شود. همین عامل سبب می‌شود كه سیستم قلبی- عروقی فعالیت بیشتری داشته باشد و چون فشار روی آن به صورت ناگهانی نیست و به تدریج است، اثرات بسیار مفیدی روی این سیستم‌ها خواهد داشت. بسیاری از شمشیربازان معتقدند، اگر می‌خواهید اندامی زیبا داشته باشید حتما این ورزش را انتخاب كنید، زیرا این ورزش با تقویت عضلات مختلف از جمله عضلات شكم، باعث می‌شود شكمی كاملا صاف و بدون چربی داشته باشید. همچنین با تقویت عضلات پشت، موجب می‌شود كه ستون فقرات شما كاملا راست و استوار باشد و راه رفتن، ایستادن و نشستن شما بسیار خوش فرم باشد.
از طرفی، با پرورش عضلات ساق پا باعث می‌شود كه پاها نیز از شر چربی‌های اضافه خلاص شوند. بنابراین بعضی از مربیان این ورزش می‌گویند حتی اگر هدف شما در زندگی این است كه اندام زیبایی داشته باشید، این ورزش را انتخاب كنید. یكی دیگر از آثار مفید این ورزش، بالا بردن اعتماد به نفس است زیرا كه ورزشكاران این ورزش در اصل می‌توانند مطمئن باشند كه می‌توانند به راحتی در برابر خطرات از خود دفاع كنند البته به شرطی كه همیشه یك شمشیر همراه خود داشته باشند! از طرفی چون ورزشكاران این ورزش قدرت تمركز بالایی دارند می‌توانند بهتر فكر كنند و قدرت تصمیم‌گیری آنها بهتر از افراد عادی خواهد بود.
● آسیب‌های شمشیربازی
كشیدگی عضلات ساق پا و پیچ خوردگی مفاصل از جمله آسیب‌های شایع در این ورزش است. این آسیب‌ها در نوآموزان كه حركات را به درستی انجام نمی‌دهند بیشتر ایجاد می شود و باعث ایجاد درد شدید و گاهی تورم در عضلا‌ت و مفاصل می‌شودكه باید حتما توسط پزشك مورد درمان قرار گیرد.‌
● خلاصه اینکه
شمشیر بازی می‌تواند روی بدن ورزشكار آثار مفید زیر را ایجاد كند:
▪‌ افزایش سرعت و چالاكی
▪ انعطاف‌پذیری
▪ واكنش سریع به تحریكات
▪ هماهنگی میان مغز و عضلات بدن
▪ تقویت تمركز و دقت
▪ حفظ اندام مناسب و زیبا
▪ تقویت عضلات خصوصا عضلات ران‌ها، پشت و شكم
▪ تقویت سیستم قلبی- عروقی
▪ تقویت سیستم تنفسی
▪ افزایش اعتماد به نفس
▪ افزایش قدرت تفكر و تصمیم‌گیری

دكتر سحر میرپور

منبع : روزنامه سلامت