جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


به استواری فلک الافلاک


به استواری فلک الافلاک
استان زیبا و تاریخی لرستان سرزمینی كوهستانی در محدوده میانی كوه های زاگرس است. با توجه به برخورداری از هوای متنوع و رودهای پر آب و خاك آبرفتی حاصل خیز، این استان استعداد ویژه ای در كشت محصولات كشاورزی دارد و از این لحاظ بسیارغنی و پررونق است. كوهستان های برف گیر, چشم اندازهای بدیع طبیعی, تالاب ها, دریاچه های زیبا و مردمی خون گرم و صمیمی به علاوه تاریخ و تمدن كهن و وجود آثار باستانی با ارزش چون قلعه با شكوه فلك الافلاك مشتاقان را در طول سال به این استان فرا می خوانند. تالاب های این استان زیستگاه جانوران آبزی و پرندگان مهاجر است. گهر كه یكی از زیباترین دریاچه های طبیعی ایران است در این استان واقع شده و منظره دل پذیری را به نمایش گذاشته است. استان لرستان از طبیعتی دل پذیر و زیبا و جنگل ها و مراتع سرسبز برخوردار است. در این استان می توان آثار و اشیای متعددی از تمدن های كاسی, بابلی, عیلامی, ساسانی, سلجوقی, خوارزمشاهی و... یافت كه گویای قدمت این منطقه است.
● مکان های دیدنی و تاریخی
استان لرستان از مكان های طبیعی و تاریخی بسیاری برخوردار است كه مهم ترین آن ها عبارتند از:
اشتران كوه و قله های برفگیر آن, غار تمندر, غار بزنوید, غارهای سفید كوه در اطراف خرم آباد, غار منو در اطراف دورود, غارسراب سفید در حوالی بروجرد, غار دوشه, غار زیبای كلماكره, دریاچه زیبای گهر, تالاب های تنگ فنی, دریاچه مصنوعی كیو, رودخانه سیمره, آبشاربیشه, آبشار آب سفید, آبشار افرینه,آبشار تاف, آبشار راوك, چشمه های سیاب, تنگ قلعه, پایین گردنه آستان, ونایی, آب ارم, آب گرداب دارابی, آب اراز, اسل مساله بیك, چشمه كیمهان, چشمه قلقلی, قلعه فلك الافلاك, مناره آجری خرم آباد, گرداب سنگی خرم آباد, سنگ نوشته, پل شاپوری, مقبره زید بن علی, دریاچه كیو, آبشار نوژیان, امام زاده پیر امام, امام زاده قاسم, مقبره شاه زاده ابراهیم, معبد سرخ دم لری, گنبد شاه محمد و تنگ ملاویو.
● صنایع و معادن
صنایع استان لرستان را می توان به دو دسته صنایع دستی و كارخانه ای تقسیم كرد. این استان به واسطه تاریخ و تمدن كهن خود از دست ساخت های فلزی و برنزهای مشهوری برخوردار است. دوره مفرغ را دوره طلایی و شكوفایی هنر و تمدن لرستان می نامند زیرا صنعت كاران مفرغ در این منطقه با استفاده از ساده ترین شیوه های صنعت ریخته گری, قالب سازی و تراشكاری, آثار و اشیای بسیار ارزشمند و هنرمندانه از خود به جای گذاشته اند؛ به طوری كه این آثار زینت بخش موزه های بزرگ جهان است. انواع مفرغ ها و آثار مكشوفه دراین استان شامل سلاح و جنگ افزار, قطعات زین و برگ اشیای زینتی, اشیای نذری و ظروف غذاخوری می شوند. توسعه صنعتی استان لرستان در سال های گذشته، به علت سیاست توجه به نقاط محروم و استقرار و ایجاد كارخانه های صنعتی متعدد روبه رشد است. از جمله صنایع راه اندازی شده می توان به صنایع ساختمانی، فلزی، سرامیك، غذایی، پوشاك، شیمیایی و صنایع دستی اشاره كرد. لرستان از لحاظ معادن طبیعی، استانی غنی به شمار می آید. از این جمله معادن می توان به سنگ تراورتن (در چگنی و كوهدشت)، مرمریت (در ازنا، الیگودرز و بروجرد)، فلدسپات، تالك و سیلیس (در بروجرد و الیگودرز و ازنا)، سنگ گچ (در دورود و كوهدشت)، سنگ آهك (درخرم آباد و كوه دشت) و سرب و روی (در الیگودرز) اشاره کرد كه بخشی از آن ها مورد بهره برداری قرار گرفته است.
● کشاورزی و دام داری
استان لرستان با توجه به برخورداری از هوای متنوع و رودهای پر آب و خاك آبرفتی حاصل خیز، استعدادی ویژه در كشت محصولات كشاورزی دارد. غلات، چغندر قند و حبوبات، مهم ترین فرآورده های كشاورزی آن محسوب می شوند. در نواحی جنوبی و پاره ای مناطق دیگر استان، محصولات گرمسیری نیز تولید می شود. بازده تولیدات كشاورزی استان لرستان به دلیل استفاده از روش های سنتی، به ویژه در زمین های دیم كوهستانی و پایكوهی، چندان چشم گیر نیست. به جهت وجود مراتع سرسبز و غنی دام داری و دام پروری در این استان پررونق است و در تمام استان رواج كامل دارد. در نواحی مرطوب، پرورش گاو و در میان عشایر و روستاهای خشك تر پرورش گوسفند، بز، مرغ، خروس، غاز، بوقلمون، مرغابی و دیگر طیور رایج است. عده ای از اهالی استان هم به پرورش و نگه داری زنبور و تولید عسل اشتغال دارند. درسال های اخیر، برای افزایش بازدهی توان دام داری این استان، در اطراف شهرهای آن، واحدهای مرغ داری و گاوداری صنعتی نیز تاسیس شده است.
● مشخصات جغرافیایی
استان لرستان در باختر ایران واقع شده و از شمال به استان های مركزی و همدان، از جنوب به استان خوزستان، از خاور به استان اصفهان و از باختر به استان های كرمانشاه و ایلام محدود می شود. این استان از نظر جغرافیایی بین ۴۶ درجه و ۵۱ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳ دقیقه درازای خاوری و ۳۲ درجه و ۳۷ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۲۲ دقیقه پهنای شمالی قرار گرفته است. پست ترین نقطه استان لرستان با ارتفاع ۵۰۰ متر از سطح دریای آزاد در جنوبی ترین ناحیه آن واقع شده است و قله سن بران اشتران كوه با ۴۰۵۰ متر ارتفاع، بلندترین نقطه استان لرستان به حساب می آید كه در شرق استان واقع شده است. استان لرستان دارای آب و هوای متنوعی است. در زمستان هنگامی كه در شمال استان برف و كولاك و سرمای شدید جریان دارد، قسمت های جنوبی آن از هوای مطبوع و بارانی برخوردار است. بررسی های اقلیمی نشان می دهند كه خرم آباد زمستانی معتدل و تابستانی گرم دارد. بروجرد زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد. الیگودرز نیز زمستانی بسیار سرد و تابستانی معتدل دارد. ازنا, الیگودرز, بروجرد, پل دختر, خرم آباد, دلفان, دورود, سلسله و كوهدشت؛ شهرستان های استان لرستانند كه هریك دربرگیرنده شهرها و روستاهای متعددی هستند. راه های دست رسی به استان لرستان عبارتند از:
▪ خط آهن تهران ـ اهواز که از شهرستان های ازنا و درود نیز می گذرد.
▪ راه خرم آباد ـ بروجرد به سوی شمال خاوری به درازای ۱۰۰ كیلومتر كه با ادامه راه به سوی شمال خاوری به درازای ۲۰۳ كیلومتر به اراك و به درازای ۵۰۰ كیلومتر به تهران پیوسته است. هم چنین خرم آباد از ۶۰ كیلومتری همین راه از محلی بنام دو راهی، با راهی به درازای ۳۷ كیلومتر به شهر اصفهان پیوسته است.
▪ راه خرم آباد ـ اهواز به سمت جنوب به درازای ۳۷۵ كیلومتر.
▪ راه خرم آباد ـ الشتر به سوی شمال به درازای ۵۳ كیلومتر. از ۴۰ كیلومتری همین راه، راهی فرعی به هرسین می پیوندد و از این طریق خرم آباد با راهی به درازای ۱۸۰ كیلومتر به كرمانشاه پیوسته است.
● وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد بعضی از اقوام مهاجر با تصرف سرزمین بین النهرین (میان دو رود) در كوه های زاگرس اسكان یافتند. نام این اقوام به استناد كتیبه های بابلی، آشوری، ایلامی و در آثار بر جای مانده از سارگن- پادشاه مقتدر آكد (۲۰۳۰ – ۲۰۴۸ ق . م) - «لولوبی»، «مانایی»، «كاسی»، «گوتی»، «نایدی»، «آمادا» و «پارسوا» ذکر شده است. تاریخ نگاران، در آریایی بودن لولوبی ها و مانایی ها تردید دارند؛ اما شواهد تاریخی حاکی از آن است که كاسی ها در سال ۱۶۰۰ قبل از میلاد در لرستان كنونی می زیسته اند و محدوده حكومتی آن ها از شمال و خاور لرستان تا اطراف همدان توسعه داشته است. این قوم، در هزاره دوم پیش از میلاد به قصد تصرف بابل دراین شهر نفوذ كردند و بعد از شکست اول از حمورابی (حاکم بابل)، بالاخره توانستند در بابل مستقر شده و دومین سلسله شاهان آن جا را تاسیس كنند. با انقراض این سلسله نوپا (در هزاره دوم پیش از میلاد) توسط دولت مقتدر ایلام، كاسی ها به سمت زاگرس عقب نشینی کردند و خراج گزار ایلام شدند. تا قبل از تسلط اسکندر مقدونی بر این ناحیه، این قوم مانند سدی در برابر توسعه طلبی آشوری ها، در مناطق خاوری مقاومت می كردند. بعد از مدتی، قدرت این قوم كوه نشین به حدی رسید كه شاهان سلسله هخامنشی هنگامی كه از مسیر فارس به شوش یا از مسیر بابل به اكباتان می گذشتند، هدیه هایی برای ایلات كوهستانی بین راه می فرستادند تا مسیر عبور آن ها را امن نگاه دارند.
در دوره ساسانیان،‌ پشتكوه و پیشكوه را خاندان معروف هرمزان اداره می كردند. هرمزان، آخرین فرمان روای این خاندان بود که با حمله اعراب در سال ۱۶ هـ . ق به اسارت درآمد. اعراب پس از فتح «حلوان»، نواحی شمالی لرستان را گرفتند و چند سال بعد در سال ۲۱ هـ . ق، توانستند نهاوند و قسمت جنوبی لرستان را نیز ضمیمه محدوده حکومت خود کنند. سال بعد هنگامی که عمر مناطق تصرف شده را بین لشگریان کوفه و بصره تقسیم می کرد، لرستان ضمیمه کوفه شده و از آن پس جزو ایالت جبال (عراق عجم) به حساب می آمد و تا میانه سده چهارم هجری قمری، حكم ران این منطقه از بغداد یا كوفه تعیین می شد. درهمین قرن، حسنویه كرد این منطقه را به تصرف خود درآورد و خاندان او تا سال ۵۰۰ هـ . ق بر لرستان تسلط داشتند.
هم زمان با استیلای قوم مغول بر ایران، لرستان به دو قسمت لر بزرگ و لر كوچك تقسیم شد. هر یك از این دو قسمت از پیش از استیلای مغول تا مدت زمانی پس از انقراض ایلخانان، امرای نیمه مستقل داشتند. اتابكان لر بزرگ از كردان شام بودند كه در اواسط قرن ششم هجری از راه آذربایجان رهسپار ایران شدند و در محدوده اشتران كوه و جلگه های شمالی آن سکونت کردند. آن ها تا نیمه اول قرن نهم هجری (۵۰۰ – ۸۲۷ هـ . ق) حكومت كردند و ایذج (مال امیر) را- که خرابه های زیادی از آن باقی مانده- پایتخت خود قرار دادند. سلسله اتابکان با کشته شدن غیاث الدین كاووس (آخرین اتابک) به دست سلطان ابراهیم منقرض شد. اما اتابكان لركوچك (۵۸۰ – ۱۰۰۶ هـ. ق) با این كه چندین امیر معتبر داشتند و حكومتشان نیز طولانی تر بود، هیچ وقت اهمیت و اعتبار لر بزرگ را پیدا نكردند. آن ها موقعیتشان را تا زمان صفویه حفظ كردند و حتی قلمرو حكومت خود را تا باختر كوه های پشتكوه توسعه دادند. در سال ۱۰۰۶ هـ . ق با كشته شدن شاهوری - آخرین فرد این سلسله - به فرمان شاه عباس اول، این سلسله نیز برافتاد و حكومت لرستان به حسین نامی محول شد. خاندان این والی تا اوایل روی كار آمدن سلسله قاجار، بر لرستان حكومت كردند و حكومت پشتكوه را نیز زمانی حكام بروجرد و زمانی حكام شوشتر به عهده داشتند. این استان هم اكنون یكی از مناطق آرام و امن جمهوری اسلامی ایران است.
● جاذبه های تاریخی و معماری استان لرستان
فضای طبیعی و پربركت استان لرستان سبب شده كه این منطقه از روزگار باستان تاكنون محل زندگی اقوام و گروه های اجتماعی مختلف باشد. به همین لحاظ نیز دربرگیرنده‌ی آثار متعدد معماری و تاریخی از دوره های مختلف تاریخی است كه آثار یادشده امروزه جزو جاذبه های معماری و تاریخی این دیار به شمار می آیند. كشفیات باستان شناسی حكایت از زندگی دیرینه‌ی انسان ها در این منطقه دارد. قدیمی‌ترین آثار زندگی گروه‌های پراكنده انسانی در لرستان، در محلی به نام پل باریك در كرانه رودخانه سمیره به دست آمده است. قدمت این آثار را برخی به دوره آشولین (۸۰ هزار تا ۱۰۰ هزار سال قبل) نسبت می‌دهند. آثار سكونت انسان پیش از تاریخ در غارها و پناه گاه‌های متعددی به دست آمده كه برخی از آن‌ها با نقاشی‌های دیواری تزیین شده‌اند. پناه گاه‌های همیان ۱ و ۲ (كوهدشت)، گرار جنه و پاسنگر (خرم آباد) و غارهای میرملاس (كوهدشت)، كنجی، قمری و پافته (خرم آباد) از این جمله‌اند. آثار شگفت‌انگیز دوران هخامنشی نیز از غار كلماكره (پلدختر) به دست آمده است. دوران مفرغ که از هزاره سوم قبل از میلاد پدید آمده به عنوان یکی از درخشان ترین دوره های تمدن بشری در ایران و جهان به ثبت رسیده است. دوره مفرغ را دوره طلایی و شکوفایی هنر و تمدن لرستان می دانند. لرستان از مفرغ های مشهور و مشخصی برخوردار است كه برخی از آن ها در موزه های بزرگ جهان نگه داری می شوند.
«قلعه‌ی فلك الافلاك» استوار و مستحكم بر روی تپه ای در وسط شهر خرم آباد واقع شده و نشان از عظمت معماری و دیرینگی تاریخی این منطقه دارد. «حصاره گرداب سنگی» نیز از دیگر آثار تاریخی با ارزش استان لرستان است كه مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد. «طاق شكسته» در خرم آباد كه یكی از شاهكارهای معماری عصر ساسانی است همراه با «پلدختر» و «مناره‌ی آجری» از دیگر بناهای با ارزش استان لرستان محسوب می شوند. مسجدهای قدیمی و بقعه‌ی امام زاده ها نیز از مهم ترین جاذبه های تاریخی و معماری استان لرستان هستند. «مسجد جامع بروجرد» در قرن سوم هجری قمری بنا شده و گفته می‌شود كه در گذشته آتشكده ای بوده و در قرن سوم به مسجد تبدیل شده كه از معماری جالب توجهی برخوردار است و «امام زاده قاسم» و «امام زاده جعفر» نیز از مراكز مهم زیارتی استان لرستان محسوب می شوند كه همواره گردشگران زیادی را به خود جذب می كنند.● جاذبه های طبیعی استان لرستان
استان لرستان سرزمینی زیبا و پر رمز و راز با آب و هوای دل پذیر و محصور در کوه های مرتفع در باختر ایران قرار گرفته است. ارتفاعات برف گیر، آب و هوای مطبوع، دره های عمیق و سرسبز، رودهای پرآب و دایمی با انواع آبزیان، دریاچه ها، تالاب ها، سراب ها، چشمه ها، جنگل ها و مراتع سرسبز با انواع گیاهان خودرو طبیعی و پوششی از درختان بنه، بادام، بلوط و ارس در کوه های گرین کوه، اشترانکوه، مخمل کوه و هشتادپهلو، تخت و بلوران سیمای طبیعی این استان را به وجود آورده و این خطه را به بهشتی ناشناخته تبدیل نموده است. لاله های دشت تیان، شقایق های سفید کوه و لاله های واژگون اشترانکوه همراه با حیات وحش متنوع سبب رونق هر چه بیش تر طبیعی استان لرستان شده است. رودهای خروشان سیمره، سزار و کشکان رود پهنه ی استان را طراوت بخشیده و در طی مسیر عبوری خود هنگام ریزش از ارتفاعات؛ آبشارهای بزرگ و چشم اندازهای کم نظیری را به وجود آورده اند. آبشارهای بیشه پوران، شوی تله زنگ، آب سفید، تاف نوژیان، وارک و قلعه خان جان منطقه پاپی از جمله آبشارهای زیبای این منطقه اند. سرزمین لرستان پهنه ی آبشارها، رودخانه ها و چشمه های خروشان و جوشان است که دیدن این همه مظاهر طبیعی هر طبیعت دوستی را به حیرت و تحسین وا می دارد. دریاچه ی رویایی و زیبای گهر در استان لرستان همراه با ده ها عارضه ی طبیعی دیگر همواره چشم انتظار گردشگران برای نمایاندن و معرفی زیبایی های خود است.
● مناطق توریستی - طبیعی خاص استان لرستان
دریاچه‌ی زیبای گهر و محیط پیرامونی آن‏، قله های متعدد استان لرستان، آبشارهای كم نظیر بیشه پوران، شوی تله زنگ، آب سفید، تاف نوژیان، وارک و قلعه خان جان منطقه پاپی از جمله مناطق توریستی – طبیعی خاص این سرزمین هستند. سرزمین لرستان پهنه ی آبشارها، رودخانه ها و چشمه های خروشان و جوشان است که دیدن این همه مظاهر طبیعی هر طبیعت دوستی را به حیرت و تحسین وا می دارد. مسیر عبوری كوچ عشایر كه با ده ها عارضه‌ی طبیعی پوشیده شده اند‏ همراه با دشت لاله های واژگون از دیگر مناطق خاص استان لرستان محسوب می شوند.
● دریاها، سدها، جزیره هاو تالاب ها استان لرستان
مهم ترین و زیباترین دریاچه ی استان لرستان را "گهر" می نامند که در منطقه ی حفاظت شده ی اشترانکوه است لرستان دارای دو دریاچه به نام های دریا چه گهر (گل گهر) و دریاچه كیو (كی یو) است که از نظر جاذبه های طبیعی بسیار با اهمیت هستند.
▪ دریاچه كیو (كی یو) خرم آباد
دریاچه كیو در كنار پاركی در خرم آباد واقع شده است و آب آن از چشمه تامین می شود. این دریاچه، زیبایی خاصی به شهر بخشیده است. مساحت آن هفت هكتار و عمق آن بین سه تا هفت متر است. این دریاچه از ارزش های گردشگری درون شهری برخوردار است.
▪ دریا چه گهر (گل گهر) دورود
علاوه بر همه زیبایی های اشتران‌كوه دریاچه‌ی گهر گوهر دیگری است كه در زمره‌ی دریاچه های كوهستانی و مرتفع این منطقه به شمار می آید. در دامنه اشترانكوه، دریاچه های دایمی‌و شیرین «گهر بالا» و «گهر پایین» گسترده شده اند. این دریاچه از ذوب برف های اشتران‌كوه، و انباشت آب آن در پشت سد یا آب بندی كه از ریزش كوه پدید آمده، به وجود آمده است.فراوانی نسبی آب های ورودی به این دریاچه باعث می شود، سرزیر آب به دریاچه پایینی (بزرگ) بریزد. درازای دریاچه اصلی گهر را ۵/۱ كیلومتر و پهنای متوسط آن را ۶۰۰ متر بر آورده كرده اند. بیش ترین عمق دریاچه ۲۸ متر و مساحت آن در حدود ۱۰۰ هكتار است. دریاچه گهر مانند آبگیری است كه از چشمه ها، آبشارها و سراب های اشتران‌كوه پرشده و آب آن در تابستان و زمستان ثابت است. بیش تر سطح دریاچه گهر در زمستان یخ می بندد. انواع بوته‌ها، درختان تنومند بید، گیاهان و گل های زیبای پیرامونی، اطراف دریاچه را به صورت یك پارك طبیعی شگفت‌انگیز در آورده است. زیبایی خیره كننده و چشم انداز های بدیع دریاچه سبب شده است هر ساله، با وجود سختی راه، انبوهی از مردم لرستان، استان های اطراف و دیگر نقاط كشور، با پای پیاده یا سواره به دیدن دریاچه و زیبایی های آن بروند و چند روزی از اوقات فراغت خود را درآن جا سپری كنند.
● حیات وحش و مناطق حفاظت شده ی استان لرستان
پوشش گیاهی استان لرستان شامل درختان و گیاهان رستنی است.
▪ مهم ترین درختان موجود در این استان عبارت اند از:
بلوط، انجیر كوهی، خاكشیر، انگور، زالزالك وون، كیكم، گلابی وحشی، درخت بادام كوهی، كهكم، كی كوم، گل ختمی، گل بنفشه، درختان بنه، زبان گنجشك، كلین، هلونه، گیلاس وحشی، ارزن، كنار، درخت گز، آلبالو وحشی.
▪ هم چنین گیاهان رستنی استان لرستان شامل موارد زیر است:
گل گاو زبان، آویشن، گل ختمی، گون، گیاه اسپند، شیرین بیان، قارچ، گون، كتیرا، شاتره، پونه، گیاه بن سرخ كه همگی خاصیت دارویی و صنعتی دارند. گیاهان آرونه، گل زرد، ریواس، پسته كوهی، كاسنی خاصیت دارویی دارند.
● جاذبه های فرهنگی استان لرستان
جاذبه های فرهنگی استان لرستان که شامل صنایع دستی، موسیقی، نمایش های محلی و لباس های رنگارنگ می شود از غنی ترین و مهم ترین جاذبه های گردشگری این منطقه به شمار می آیند. صنایع دستی یکی از قدیمی ترین فعالیت های بشری و یکی از قابل توجه ترین جاذبه های فرهنگی محسوب می شوند و صنایع دستی استان لرستان نیز از جمله جاذبه های مهم فرهنگی این منطقه بوده و محصولات تولیدی گویای روحیه هنری مردم این دیار است. موسیقی جزء جدایی ناپذیر مراسم های محلی در استان لرستان است ضمن آن که لباس های محلی رنگارنگ زنان و لباس های خاص مردان این خطه؛ فقط نماد هویت فرهنگی و اجتماعی نبوده‎؛ بلکه یکی از دیدنی ترین جاذبه های فرهنگی استان است که همواره برای بازدیدکنندگان جالب توجه است.
● صنایع دستی استان لرستان
صنایع دستی استان لرستان در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری قابل بررسی هستند. بیش تر تولیدات صنایع دستی عشایری به مصرف خانوارها می رسند و كم تر به بازار عرضه می شوند.
▪ انواع صنایع دستی عشایر عبارت اند از:
سیاه چادر، چیت، قالی و گلیم. صنایع دستی روستایی را قالی، گلیم، رنگرزی و جاجیم بافی تشكیل می دهند و عمده صنایع دستی شهری را نیز خراطی، ورشوسازی، قالی بافی و گلیم بافی تشكیل می دهد. هنرهای دستی هم چون بافت انواع قالی های محلی، گلیم، جاجیم، حریر بافی، کرباس بافی، چوقای محلی، پشتی، خورجین، سیاه چادر، نمکدان، سفره، ریس، خور، كلاه، دستكش، پلاس، کمچه دان، جل، بافت حور و طناب، نمد مالی، کلاه مالی، تخت کشی، منبت کاری، خاتم کاری، قفل سازی، صنایع فلزی و دستی مانند اسلحه سازی، گیوه دوزی، ریسندگی پشم و مو، منجوق دوزی، پولک دوزی، لچک دوزی، قفل سازی و انواع بافته های خانگی نظیر كلاه نمدی - که تولید آن ها به طور عمده برای مصارف خانوارهای عشایری و روستایی صورت می گیرد- عبا، نمد، گهواره و كوبه درب اشاره كرد. صنعت كلیچه و كلاه و جلیقه و یا پونچه بافی نیز همواره در میان عشایر و نواحی اطراف آنان رایج بوده است.
● جاذبه های اجتماعی استان لرستان
جاذبه های اجتماعی استان لرستان بخش دیگری از دیدنی های این منطقه را تشکیل می دهند. لباس های محلی و رنگارنگ عشایر منطقه، شیوه‌ی ییلاق و قشلاق آن ها در پهنای این سرزمین و صنایع دستی هنرمندانه و آداب و رسوم خاص آن ها همواره برای بازدیدکنندگان و گردشگران اجتماعی و فرهنگی جذاب و دیدنی است. فضاهای عشایری استان لرستان در میان دشت‌ها، دامنه كوه‌ها، صخره‌ها و در مسیر جاده های اصلی و فرعی جای گرفته‌ و موجب جلب هر بیننده غیربومی می‌ شوند. جشن ها و عیدهای مختلفی که در محدوده این استان برگزار می شوند، به همراه انواع غذاهای محلی نیز از دیگر جاذبه های اجتماعی منطقه لرستان به شمار می آیند.
● رودخانه ها، چشمه هاو آبشارهای استان لرستان
با توجه به ارتفاعات زاگرس و منابع آبی این مناطق رودهای متعددی در استان لرستان جاری هستند.
▪ مهم ترین این رودها عبارت اند از:
رودخانه سزار، بختیاری، سیمره، كشگان، آب افرینه، آب امیران، آب چنار، آب چولهول، آب سرده، آب زال، آب گل گل، آب هومیان، افرینه، باد آور، بالا رود، تخت چان، تنگ بهرام کش، توده رود، جزمان رود، چشمه سفید، چم زکریا، چمشک، خاوه، خرم آباد، دره دیالی، دره نسب، دره وندی، دری گر، دمدم، روبه، زال، سراب رفتخان، کاکارضا، کرناس، کول هزاری، کومیر، کهمان، گابان، گدار پهن، گزرو، مادیان رود، مازو، مونگره، هر رود، آب پسیر، آب تنگوله، آب زز، آب سرخ، آب سفید، آب واسک، انوج، جوب الیگودرز، چم چید، خاک بتیه، دره دایی، دره دزدان، دره لکو، سرخاب، سر کول، شباندر، شصت ماهرو، شعباندر، عسلشاه، قلیان، کاکلستان، کلک، کول چنگر، گهر رود، مار بره، مأمون، ورسندان، آب سرده، آب گورکش، آب ملایر، بیاتون، حرم آباد، ماربره،
استان لرستان منطقه ی آبشارها و چشم اندازهای رودخانه ای است.
▪ مهم ترین آبشارهای استان لرستان عبارت اند از:
آبشار شوی، آبشار چكان، آبشار تاف (نوژیان)، تله زنگ، آب سفید، وارک و قلعه خان جان که به هنگام ریزش رودخانه ها از ارتفاعات بلند پدید آمده و مناظر بسیار زیبایی را به وجود می آورند.
در استان لرستان، چشمه های زیادی در مناطق آهكی جریان دارند. مناطق پیرامون این چشمه ها بسیار زیبا و جزو جاذبه های دیدنی و طبیعی منطقه به شمار می آیند و می توانند به صورت گردش گاه هایی ارزشمند، مورد بهره بردرای قرار گیرند.
▪ مهم ترین این چشمه ها عبارت اند از:
چشمه سیاب، نایی، چشمه های آب ارم (گلستان)، آب گرداب دارابی، آب اراز، كیان، هفت چشمه، دره خونی، اسل مساله بیك، چشمه قلقلی .
هم چنین تعدادی چشمه آب معدنی در استان وجود دارد كه آب آن ها بیش تر برای درمان بعضی از بیماری های پوستی مصرف می شود و عبارت اند از: چشمه های گوگردی گراب، گرخوشاب، و ایلرد. در استان لرستان، بیش از ده ها سراب كوچک و بزرگ وجود دارد این سراب ها كه مظهر رودها و چشمه های بزرگ هستند و از قابلیت های گردشگاهی ویژه برخوردارند كه مهم ترین آن ها را سراب چنگالی و سراب كیو تشکیل می دهند.
منبع : روزنامه تفاهم


همچنین مشاهده کنید