تحولات صنعت توریسم

در اواسط قرن نوزدهم میلادی مسافرت، تجارتی پیچیده بود. سرفرانسیس گالتون در كتاب راهنمای خود به نام «هنر مسافرت» كه اولین بار در سال ۱۸۵۵ منتشر شد، توصیه‌هایی در مورد آموزش گله‌گاوها، كوهنوردی مقدماتی و مقابله با وحشیان را در كنار سایر اطلاعات حیاتی و ضروری ارائه داد. اما كمی مانده به انتشار كتاب گالتون، توماس كوك یكی از وزرای انگلستان شروع به از میان برداشتن برخی از مشقت‌های مسافرت كرد.
او این كار را از طریق سازماندهی مسائل سفر برای اعضای گروهی كه تمپرنس سوسایتی نام گرفته بود، انجام داد.
هم‌اكنون توماس كوك نام یك شركت آلمانی سفرهای تعطیلاتی است كه روز دوشنبه دوازدهم فوریه به مجموعه‌ای دیگر از تغییرات در تجارت توریسم واكنش نشان داد.
این شركت موافقت خود را برای ادغام با رقیب انگلیسی خود «مای‌ تراول» اعلام كرد.
نتیجه این ادغام تشكیل شركتی بزرگ به ارزش ۸/۲میلیارد پوند معادل با ۴۶/۵میلیارد دلار است. این شركت جدید بزرگ سالانه برای تعطیلات حدود ۱۹میلیون توریست اروپایی برنامه‌ریزی می‌كند و قصد دارد در این بخش از صنعت توریسم در آینده فعالیت‌های خود را گسترش دهد. هر دوی این شركت‌ها پیش از این به شركت فرست چویس چشم دوخته بودند.
از سوی دیگر این شركت توریستی انگلیسی هم به دنبال یك شریك بود. این‌گونه تعطیلات از پیش هماهنگ‌شده در كنار این‌گونه شركت‌ها، شاید موجب هراس گالتون می‌شد. چون او كسی بود كه سختی و مشقت بخش لازم تجربه‌های مسافرتش بود. اما مسافران مدرن بیش از هر زمان دیگری برای ترتیب دادن یك تعطیلات خوب رو به سوی اینترنت آورده‌اند.
شركت‌های توریستی بزرگ كه ارائه‌دهنده همه مجموعه خدمات مربوط به مسافرت‌های تعطیلاتی هستند، به امید كاهش هزینه‌ها و جذب مسافرانی كه به صورت آنلاین به دنبال هماهنگ كردن برنامه تعطیلاتشان هستند، با یكدیگر ادغام می‌شوند. صنعت ارائه كلیه خدمات مربوط به تعطیلات زمانی پا گرفت كه میزان درآمدها بالا رفت و فرصت استفاده از تعطیلات محقق شد. اما طی دهه گذشته دفاتر آژانس‌های مسافرتی در رقابت با مراكز اینترنتی به چالش افتادند. به عنوان مثال در انگلیس طی ۲۰سال منتهی به سال ۲۰۰۵ تعداد مسافرت‌های خارجی ایام تعطیلات ۳برابر شد و به ۴۴میلیون رسید.
اما در شرایطی كه در اواخر دهه ۸۰میلادی آژانس‌های مسافرتی ۶۰درصد رزرو مسافرت‌ها را انجام می‌دادند. تا سال ۲۰۰۶ آنها فقط بیش از ۴۰درصد رزروها را انجام دادند و این سهم همچنان در حال كاهش است.
آژانس‌های توماس كوك و مای تراول امیدوارند با انعقاد این قراردادشان بتوانند سالانه ۷۵میلیون پوند صرفه‌جویی كنند و به یقین حدود ۳۳۷۷۵نفر از كاركنانشان را بیكار می‌كنند و ممكن است برخی از شعب خود را تعطیل كنند. گسترش دسترسی به اینترنت به مسافران این امكان را داده است كه با انعطاف بسیار بیشتری مسافرت‌هایشان را بتوانند برنامه‌ریزی كنند. بسیاری از شركت‌های خدمات مسافرتی هم‌اكنون خدماتشان را از طریق اینترنت ارائه می‌دهند. اما برخی از ارائه‌دهندگان تخصصی خدمات تعطیلات كه به طور اختصاصی و تنها از طریق اینترنت فعالیت می‌كنند، هم به این فعالیت اقتصادی وارد شده‌اند. (حدود ۷درصد از آنها بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ در انگلیس). شانس رزرو مستقیم بلیت‌های هواپیما، هتل و اجاره خودرو توسط شركت‌ها بسیار بیشتر شده است.
به همین دلیل مشتریان به طور روزافزون با پروازهایی كه خودشان انتخاب می‌كنند و محل‌های اقامتی كه به سلیقه خودشان برگزیده‌اند، سعی می‌كنند نحوه گذراندن تعطیلات خود را خودشان طراحی كنند. پیش‌بینی‌ها حاكی از آن است كه نزدیك به ۴۰درصد كل امكانات مسافرتی اروپاییان تا پایان سال آینده به صورت آنلاین خریداری شود. از سوی دیگر آمریكایی‌ها پیشتاز حركت به سمت مسافرت‌های آنلاین هستند.
حدود نیمی از كل رزرو بلیت‌های هواپیمایی آنها هم‌اكنون از طریق اینترنت انجام می‌شود. سایت‌های مسافرتی پیشتازی چون اكسپدیا، تراولوسیتی و اوربیتز همچنان مشتریان آژانس‌های سنتی را از آنها می‌ربایند.
فرصت هماهنگ كردن مسافرت‌ها در آخرین دقایق توسط اینترنت به‌رغم تقاضای روزافزون در صنعتی كه سال گذشته در سرتاسر جهان درآمدی ۲تریلیون دلاری را به ارمغان آورد، باعث شده است آژانس‌های مسافرتی دچار خسارت شوند.
مسافرانی كه برای فعالیت‌های اقتصادی در سال سفر می‌كنند و معمولا سفرهای كاری دارند هم از امتیاز استفاده از اینترنت برای هماهنگ كردن سفرشان استفاده می‌كنند.
وب‌سایت‌های مربوط به مسافرت كاركنان شركت‌ها به كاركنان شركت‌ها اجازه می‌دهند برای مسافرتشان بلیت و هتل رزرو كنند.
البته این كار در چارچوب قوانینی كه كافرمایانشان وضع كرده‌اند در سرتاسر آمریكا رایج شده است.
اروپا هم در این زمینه شاهد گسترش روزافزون است. در شرایطی كه سال گذشته تنها ۵درصد پرداخت هزینه مسافرت‌های كاركنان شركت‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شد، پیش‌بینی می شود سال آینده این رقم به ۲۰درصد برسد.
قیمت‌گذاری شفاف، رقابت و منابع گسترده اطلاعاتی و مقایسه مكان‌های مختلف در اینترنت موجب ارزانی و سهولت مسافرت بیش از هر زمان دیگری شده است. اما فعالیت‌های اقتصادی آژانس‌های مسافرتی به روش قدیمی بیش از هر زمان دیگری دشوار شده است.
هنوز مسافرت و مشقت با هم معنا می‌‌یابند حداقل اگر چه توصیه‌های سر فرانسیس گالتون در مورد نحوه شكار اردك بدون هیچ گونه ابزار خاص یا گماردن یك نگهبان شب هنگام خواب افراد كاروان اكنون معنا ندارد، اما مشقت و دشواری سفر تنها نوع خود را تغییر داده و هنوز به‌طور كامل از بین نرفته است.

مترجم: شادی آذری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد