جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


آغاز پرشکوه یک تازه وارد


آغاز پرشکوه یک تازه وارد
● «اخراجی ها» مسعود ده نمكی
داستان فیلم درباره عده ای اوباش درجنوب شهر تهران است كه راهشان به جبهه می كشد. شاید تصور فیلمی با این مضمون از ده نمكی بعید باشد. اما آنچه وی در این فیلم به تصویر كشیده است كه خرد و پراكنده نه به طنز، بلكه كاملاً به جد در برخی فیلم های داستانی و مستند نقل شده است.
نمونه متأخر آن حضور لمپن سرخ پوشی است كه جمشید هاشم پور در «قارچ سمی»، رسول ملاقلی پور زنده اش كرد. لمپنی كه با اعتراض برخی منتقدان به بی هویت بودنش در میدان جنگ متهم شد.
اما پاسخ تیز و برنده ملا قلی پور اشاره اش به جایگاه ویژه آدم هایی شبیه «ممدلالی» در خاكریز های جنگ، تابوی شخصیت های اتوكشیده جنگ را در فیلم های سینمایی شكست. حال مسعود ده نمكی عده ای اوباش را در همان فضا قرار داده است كه در جبهه های جنگ حضور پیدا می كنند.
نكته ای كه ابراهیم حاتمی كیا نیز به حضور این شخصیت های لوطی و در جنگ اشاره كرده است. رانندگان كامیون كه اغلب از فرهنگ كوچه بازار در جبهه حاضر می شدند.
«اخراجی ها» قصد همین آدم های كوچه بازاری است، اوباش كه نه ، عده ای لوطی و یا همان دوست های زبان عامیانه.
لوطی هایی كه «دل گنده ای» دارند و حالا به جبهه می روند با همان اخلاقیات و روحیات منحصر به فردشان. اما جبهه فضایی است كه برخلاف تردید ها و گمانه زنی ها خواهد توانست میدانی برای تربیت و خود بازی و شاید بازپروری این آدم ها باشد و لوح وجودشان را جلا دهد.
این همان بزرگترین و پر اهمیت ترین هدف ده نمكی است از طرح داستان «اخراجی ها». اعزامی هایی كه پا در جبهه می گذارند و جبهه با فضای عرفانی و معنوی اش آنهارا به صراط مستقیم هدایت می كند.
بهره گیری ده نمكی از عوامل و گروه حرفه ای نام آشنای سینما از مدیر فیلمبرداری «حسن پویا» گرفته تا مجید میر فخرایی و فریدون شهبازیان. و سود جستن او از بازیگران پرتوانی چون اكبر عبدی، امین حیایی و كامبیز دیرباز همراه با بازیگردانی محمدرضا شریفی نیا بر جذابیت های این فیلم افزوده است.
بازی های فیلم بی اغراق تماشاگر فیلم را شگفت زده می كند. حتی درباره بازیگرانی كه تاكنون نقش هایی كلیشه وار را در این ژانر از آنان شاهد بوده ایم.
«اخراجی ها» بی شك ملودرامی كامل است كه ده نمكی با مشاورت «پیمان قاسم خانی» آن را تكمیل تر هم كرده است. ملودرامی كه در مطابقت با نمونه های وطنی كم نظیر است و آن را می توان با آثاری چون «یك سرباز و نصفی» و «بازی» مقایسه كرد. در حالی كه در نمونه دوم كمی با اغماض می توان پذیرفت كه اخراجی ها تراز كمدی اش قدری بیشتر است.
در حالی كه بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر با ارائه آثار نه چندان قابل توجه مواجه شده است، انصافاً «اخراجی ها»، «سینمای ایران» را رو سفید كرده است. فیلمی كه با كمدی بامزه و منطقی اش تماشاگر را تا انتها با خود همراه می كند و در پایان او را تحت تأثیر فضای مدنظر كارگردانش قرار می دهد و او را مجاب می كند تا رأی حداكثری خود را به این ساخته جدید «ده نمكی» بدهد.
باید دید «ده نمكی» كه فیلمش پرفروش ترین فیلم ۸۶ لقب گرفته است، برای حفظ مخاطب پر شمارش در دومین تجربه فیلم بلندش چه خواهد كرد. شخصیتی كه اخراجی ها را با دغدغه واپس گیری حق مردمانی ساخته است كه از قصد جنگ اخراج شده اند. مردمانی كه شاید ما نیز از آنها باشیم.
سجاد حسینی
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید