پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

از همین امروز به قلبتان فکر کنید


از همین امروز به قلبتان فکر کنید
● به مناسبت روز جهانی مبارزه با بیماری‌های قلبی
بیماری های قلبی عروقی عامل اصلی مرگ و میر در دنیا به شمار می روند و سالانه بیش از ۱۷ میلیون نفر در دنیا بر اثر بیماری های قلبی عروقی فوت می کنند. بیماری های قلبی عروقی یکی از پرهزینه ترین بیماری ها در دنیاست.
در سال های اخیر تحقیقات پزشکی دال بر اهمیت نقشی که رژیم در جلوگیری و درمان بیماری قلبی بازی می کند ارائه شده و در این زمینه چهار عامل بزرگ در ارتباط با گرفتگی رگ های خونی و رژیم غذایی مطرح شده که عبارتند ا:
۱) بالا بودن کلسترول خون
۲) بالا بودن فشار خون
۳) دیابت
۴) چاقی
بنابراین اهداف پیشگیرانه رژیم برای سلامتی قلب عبارتند از؛ پایین آوردن میزان بالای کلسترول خون، کنترل فشار خون، طبیعی کردن میزان قند خون، به دست آوردن وزن طبیعی و مناسب خطرناک است.
● کلسترول خون
در این چهار عامل، کلسترول نقش مهمی را به منظور افزایش آگاهی مردم بازی می کند. یکی از عوامل مهم ابتلا به بیماری های قلبی بالا بودن کلسترول خون است. آنچه اهمیت دارد این است که کاهش یک درصدی کلسترول خون دو برابر از احتمال سکته می کاهد. اما کلسترول چیست ؟
کلسترول نوعی چربی است که در خون جریان دارد و در بدن همه موجودات یافت می شود. در همه فرآورده های حیوانی، زرده تخم مرغ، محصولات لبنی و فرآورده های گوشتی میزان بالایی از کلسترول را می توان یافت.
اگر چه کلسترول برای زنده بودن لازم و اساسی است اما افزایش آن در خون می تواند موجب ایجاد خطر قلبی برای فرد شود برای مثال؛ میزان بالای کلسترول خون می تواند باعث ذخیره شدن چربی در سرخرگ و در نتیجه تصلب شریان (گرفتگی عروق) شود.در حقیقت انسداد رگ های قلب، علت عمده حمله های قلبی کشور های صنعتی و در حال پیشرفت گزارش شده است.
برای جلوگیری از حمله های قلبی سازمان بهداشت جهانی برای افراد بزرگسال میزان کلسترول را در حد ۲۰۰ و حتی کمتر نیز پیشنهاد و تعیین می کند.کلسترول بد چیست؟ کلسترول بد که به آنLDL کلسترول (ال-دی-ال کلسترول) هم گفته می شود، می تواند به صورت ژنتیکی و یا در اثر شرایط شیمیایی ویژه بدن ایجاد شود. همچنین رژیم غذایی غنی از چربی های اشباع، عدم تحرک و یا دیابت و وزن بالا هم در ایجاد آن نقش دارد. کلسترول بد یا ال.دی.ال کلسترول باعث انسداد عروق می شود و خطر ایجاد بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
کلسترول خوب چیست؟ کلسترول خوب که به آن HDL کلسترول (اچ-دی-ال) هم گفته می شود، به برداشت کلسترول بد از بدن کمک می کند. در حقیقت اچ-دی-ال کلسترول موجب برداشتن کلسترول از روی دیواره عروق و سلول های بدن و انتقال آن به کبد و سپس دفع آن می شود. هنگامی که مقادیر زیادی کلسترول توسط بدن ساخته می شود و یا زمانی که غذای پرچرب می خوریم، کلسترول در شریان ها رسوب پیدا می کند که به آن پلاک گفته می شود. ممکن است بالا بودن میزان کلسترول در بدن زمینه ژنتیکی (خانوادگی) داشته باشد که به آن هایپرکلسترولمی خانوادگی گفته می شود.
● عوامل مؤثر بر افزایش کلسترول خون
▪ سن:
سطح کلسترول خون با افزایش سن بالا می رود. در واقع سن فاکتور مهمی است که پزشک در تعیین سطح کلسترول بیمار در نظر می گیرد.
▪ وزن:
افراد چاق بیشتر از سایر افراد در خطر ابتلا به هایپرکلسترولمی هستند. در این افراد میزان کلسترول خوب هم پایین تر از افراد معمولی است.
▪ جنسیت:
در مردان بالا بودن میزان کلسترول بد و پایین بودن میزان کلسترول خوب بسیار شایعتر از خانم هاست به ویژه در سن زیر ۵۰ سال. در دوران یائسگی کاهش میزان هورمون استروژن باعث افزایش میزان کلسترول بد می شود. در این دوره سنی بروز هایپر کلسترولمی و به دنبال آن بیماری های قلبی عروقی در زنان شایعتر است.
▪ سابقه خانوادگی:
در بعضی افراد، سابقه خانوادگی ابتلا به هایپر کلسترولمی وجود دارد. انواع گوناگونی از نقص های ژنتیکی می تواند منجر به افزایش تولید کلسترول بد و یا کاهش قابلیت برداشت آنها از خون شود. این عوامل معیوب ژنتیکی از والدین به فرزندان به ارث می رسند.
▪ بیماری های زمینه ای:
بیماری هایی نظیر دیابت می توانند باعث کاهش میزان کلسترول خوب، افزایش تری گلیسیرید و تسریع روند آترواسکلروزیس شوند. فشار خون بالا هم می تواند روند آترواسکلروزیس را تسریع کند. بعضی از داروها می تواند باعث افزایش میزان کلسترول بد و تری گلیسیرید و کاهش میزان کلسترول خوب شوند.
▪ عادت های روزانه:
فاکتورهایی که به طور منفی بر روی سطح کلسترول تاثیر می گذارند شامل مصرف نوشیدنی های حاوی الکل، استرس بیش از حد و استعمال سیگار هستند. ورزش می تواند باعث کاهش میزان کلسترول بد و افزایش میزان کلسترول خوب می شود.
‌● خطرات فشار خون بالا
عامل دیگر، فشار خون بالای ۹۰-۸۵/۱۴۰ است که می تواند خطر حمله های قلبی، افزایش ضربان و ضعیف شدن و از کار افتادگی کلیه ها را باعث شود. بسیاری از مطالعات نشان داده است که فشار خون بالا میزان خطر حمله های قلبی را افزایش می دهد و رژیم غذایی می تواند نقش مهمی را در درمان فشار خون بالا بازی می کند و اولین برنامه توصیه شده در کمک به پایین آوردن فشار خون کاهش نمک در برنامه رژیم غذایی است.
▪ قند خون تان را تنظیم کنید
میزان بالای قند خون عامل دیگری است که خطر حمله های قلبی را افزایش می دهد که کربوهیدرات های موجود در غذا می تواند در افزایش قند خون نقش مهمی را ایفا کنند. افرادی که دیابت دارند نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر حمله های قلبی و افزایش فشار خون قرار می گیرند.
▪ وزنتان را کنترل کنید
افزایش وزن نیز سهم زیادی در خطر حمله به رگ های خونی و به ویژه افزایش فشار خون، کلسترول بالا و دیابت دارد و عامل مهم و خطرناک در ابتلا به حمله های قلبی است.
● چه زمان باید رژیم غذایی برای سلامتی قلب را شروع کنیم؟
▪ اگر شما در معرض خطر حمله های قلبی و یا حتی یکی از انواع کوچک ناراحتی های قلبی هستید باید به یک رژیم غذایی به عنوان بخش مهمی از برنامه درمانتان توجه داشته باشید.
● آنچه که باید از خودمان انتظار داشته باشیم:
فقط شما زمانی می توانید به اهداف رژیمیتان برسید که یک نگرش مثبت قاطع داشته باشید. قبول کردن و پذیرفتن یک رژیم غذایی برای سلامتی قلب به معنای رساندن غذا های مطلوب و خوب به بدن نیست بلکه این به معنای تجزیه و تحلیل رژیم کنونی شما است و پیدا کردن جانشین های شایسته و قابل قبول برای غذاهایی که برای خطر گرفتگی رگ های خونی عامل هستند.
● رژیم های موثر برای کنترل وزن
نمونه های معمولی رژیم شامل موارد زیر می شود:
شیر خامه گرفته یا شیر ۱ درصد چربی کامل، غذا های پخته شده به صورت کامل با مارگارین های گیاهی به جای روغن های حیوانی، کره، خرما یا روغن نارگیل، غذاهایی با میزان بالای مصرف گوجه و سبزیجات به جای سس های خامه ای یا پنیری، غذا های طعم دار شده با سبزیجات، ادویه های معطر، لیمو، به جای نمک و سس غذاهایی که با حبوبات پخته شده اند و نان های سبوس دار به جای موادی که میزان جذب فیبر آنها بالاست.
ماهی تازه و سبزیجات به جای پنیر، گردو، فندق و بادام شور شده، چیپس یا سایر غذاها و مواد دارای چربی و نمک بالا.انتخاب تکه های مطبوع و کم چربی گوشت به جای تکه های چربی دار.مصرف ماهی، گوشت مرغ و غذا های گیاهی با چربی پایین به جای مصرف گوشت قرمز، چندین مرتبه در هفته. سایر موارد تعداد کمی از راه های مرتبط با سلامتی در تغییر رژیم غذایی افراد در معرض خطر است.انتظار ویژه ای که یک شخص می تواند از یک رژیم غذایی داشته باشد شامل؛
▪ اصلاح و کنترل فشارخون در اکثر مواقع رژیم افزایش ورزش می تواند به نرمال کردن فشارخون کمک کند.
▪ پایین آوردن میزان کلسترول خون. (مطالعات و تحقیقات نشان داده که رژیم غذایی می تواند میزان کلی کلسترول خون را به اندازه ۲۰ درصد و حتی بیشتر کاهش دهد.)
▪ در کنترل دیابت با رژیم غذایی؛ دیابت نوع ۲ با رژیم غذایی به تنهایی قابل کنترل است و دیابت نوع اول را نیز می توان با رژیم غذایی و انسولین کاهش داد.
▪ طبیعی کردن وزن؛ با قطع کالری های عمده به خصوص چربی ها و افزایش ورزش هر شخص باید قادر باشد که وزن خود را در هفته یک کیلو کم کند تا اینکه به وزن مناسب برسد و بعد از این فرد می تواند وزن طبیعیش را با کنترل کلسترول و چربی با یک رژیم غذایی مناسب حفظ کند و ادامه دهد.
منبع : روزنامه کارگزاران


همچنین مشاهده کنید