درباره «کینه ۲»

بله، تمام آن ارواح و جان های در عذاب در «كینه یك»، در قسمت دوم این فیلم نیز كه از شهریورماه امسال در اروپا و آسیا و از اواخر مهرماه در آمریكا اكران عمومی شد و اینك در بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر در تهران در معرض نمایش است، در حال عذاب بردن مجدد هستند و ماجرا به گونه ای است كه انگار قرار است این شخصیت های رنجور دنیا را بگردند و قصه عذاب خود را جهانی سازند و پیوسته درد بكشند!
هرچه هست تاكاشی شیمیزو كارگردان نوجوی ژاپنی كه در سال ۲۰۰۴ «كینه یك » را ساخت و آن را به یكی از پرفروش ترین فیلم های سال تبدیل كرد و هالیوود را مجبور به تعقیب و همكاری با خویش كرد، همان محصولات و مخلوقات خود و شخصیت های فیلم نخست را در «كینه ۲» به صحنه بازگردانده است. با دیدن این فیلم باید برای مقداری ترسیدن آماده شوید، اما نه بیشتر از فیلم نخست و نه حتی به اندازه آن.
لازم است بدانید «كینه یك» هم یك اثر خلق الساعه و بدون مقدمه نبود و بر عكس از سری كارهای قبلی شیمیزو در ژانر سینمای هارور (وحشت) نشأت می گرفت و مجموعه و عصاره ای از آنها بود. برای بیننده ها در غرب كه هنوز شیمیزو به اندازه «سم رایمی» برایشان مهم و معروف نیست، این نكته هم اهمیت دارد كه خالق سه گانه «اسپایدرمن» نیز یكبار دیگر همانند «كینه یك» در قسمت دوم این فیلم نیز رل مدیر اجرایی را داشته و یا حداقل قضیه این است كه عنوان بندی و تیتراژ فیلم چنین چیزی را به ما می گوید.
ولی مهمتر و قدری تأثیر گذارتر از آن، رجعت كاراكترهای اصلی فیلم نخست به صحنه، مانند همان دختر مرده با موهای بلند و كثیف و سیاهرنگ چسبیده به هم (با بازی تاكاكوفوجی) و برادر كوچك او در همان موقعیت مرگبار و عجیب (با بازی اوگا تاناكا) است. این بار قرار است این شخصیت های بخت برگشته برای ما توضیح بدهند كه چرا آن خانه تاریك و مهجور مانده، آن طور نفرین شده و مرگبار است، ولی هر چه هست آن آدم های لعنت شده در قسمت دوم این قابلیت را دارند كه در هر لحظه به طور همزمان در چند جا باشند و اگر چنین است باید به این نتیجه برسیم كه با سرعت نور از دیوارها و دل آب عبور می كنند و حتی قادر به كنترل جریان برق و مكالمات تلفنی در فاصله هزار فرسخ هستند.
در غیر این صورت چطور می توانند همین حالا هم در یك باجه تلفن باشند و هم در بیمارستانی واقع در ایالتی بسیار دورتر و این چیزی است كه تصاویر و سكانس های فیلم به ما می گویند. شدت اقدام ها و سرعت سفر این شخصیت ها به حدی است كه به این نتیجه می رسید هر لحظه امكان دارد آنها معما و رازهای موجود را حل و كل ماجرا را تمام كنند و به آنچه در جست وجویش هستند، خواهند رسید، اما این طور نیست زیرا اگر چنین شود، دیگر «كینه ۳» ساخته نخواهد شد و این چیزی است كه آشكارا «كینه۲» در حال پایه گذاری آن و نوید دادنش است و سازندگان فیلم آن را تعقیب می كرده و در فكر و مخیله خود داشته اند. برخی اتفاق ها و سكانس ها در فیلم جدید خوب اند، اما مشكل این است كه مشابه آنها در قسمت نخست هم دیده شده بود و دختر كوچك مرده در فیلم نخست در حدفاصل آن فیلم و فیلم جدید به قدری تصویر و عكس هایش پخش شده و در قسمت چهارم «فیلم ترسناك» (كه برخلاف عنوانش اثری مفرح و خنده دار است) به مسخره گرفته شده كه تأثیر گذاری مرتبه نخست را ندارد و دیگر برخلاف سال ۲۰۰۴ ترسناك نیست.
حتی اخیراً در زمان پخش فیلم در یكی از سینماهای شهر لس آنجلس، یك دختر خردسال با به تن داشتن همان لباس دختر مرده فیلم و با همان ظاهر و سیما و موهای چسبیده به هم به سالن آمد و وقتی نمایش فیلم شروع شد، به تشویق پدر و مادرش مانند شخصیت اصلی فیلم «كینه ۲» شروع به راه رفتن با دو زانو بر كف زمین كرد و همه را به خنده انداخت.
آن واقعه كه در مطبوعات آمریكا هم انعكاس وسیعی یافت، به این معنا بود كه دوره اثر گذاری مستقیم و ترس آشكار «كینه یك» تا حدی گذشته است و كاری كه «كینه ۲» می خواهد انجام بدهد، برچیدن آن باور و ایجاد دوباره قوام در قصه و شخصیت ها و خلق ترسی ناب همانند فیلم نخست از این طریق است.
در فیلم نخست سارا میشل گلار زن جوانی بود كه معذب و در خطر بود ولی این بار فقط حضوری نمادین و به عنوان یادآوری و چند دقیقه ای در فیلم دارد و نقش نخست را به امبر تامبلین سپرده اند. جالب است كه در همان دقایق اندكی كه گلار بر پرده دیده می شود، به بیننده های فیلم نخست نوعی آرامش دست می دهد و انگار یك دوست قدیمی را دیده اند! مشابه این وضع در فیلم هایی كه در گذشته مانند «كینه» كارشان به دنباله سازی كشیده شده، رؤیت گشته است و توگویی كارن بلكه، مورگان فیر چایلد و آدرین باربو از فیلم های قبلی دوباره سر بر آورده و ژانر هارور را مجدداً غنی تر ساخته اند.
امبر تامبلین كه سابقه حضور در فیلم «ژوان آركادیا» را دارد، در «كینه۲» ایفاگر رل آبری دیویس است. او در جست وجوی خواهر بزرگش كارن (گلار) است كه در بیمارستانی در ژاپن بستری شده و پلیس در حال تحقیق پیرامون وی در ارتباط با واقعه آتش سوزی ای است كه در آن نامزدش جان باخته و او متهم و مظنون به دست داشتن در آن است.
فیلم به ما می گوید میان این دو اختلاف هایی وجود داشته است. اختلاف هایی كه ظاهراً فقط یك فیلم از ژانر وحشت می تواند آن را ترمیم و رفع كند!
در همین روند و در همین زمان، به تعمیم تاكاشی شیمیزو و به واقع بر اساس قصه این كارگردان، افراد متعدد دیگری قربانی طلسم های منفی شده و از پای درآمده اند و یا در چنین راه و به سوی مقصدی از این دست به پیش می روند. یكی از آنها زنی جوان به نام آلیسون (با بازی اركایل كیبل) است. او یك تازه وارد آمریكایی به یك دبیرستان در توكیو است كه می كوشد با شاگردان قدیمی تر (شخصیت های تره زا پالمر و میساكو اونو) كنار بیاید.
یك روز جملگی تصمیم می گیرند به خانه نفرین شده و همان جا بروند كه عده زیادی در آن جان باخته اند و بدیهی است كه اتفاق های بدی برای آنها در راه باشد. كارگردان از آنجا مارا به شیكاگو می برد آنجا كه تریش (جنیفر پیلز) همراه با همسرش (كریستوفر كازینز) و دو فرزندشان ( متیو نایت و سارا رومر) تغییر خانه می دهند، اما متوجه می شوند كه شب ها چیزهای عجیبی در منزل شكل می گیرد. یك شب وقتی خواهر بزرگ تریش به آنها سر می زند، می بیند كه تمام شبكه برق خانه به طرز مرموزی از كار افتاده و اثری هم از خواهر و شوهر خواهرش نمی یابد.
«كینه ۲» قصد دارد با بازی كردن با این عوامل و صحنه های موازی و كوچ سریع از این كشور به آن كشور و از این نقطه به آن نقطه ، تعلیق و بیم را بر صحنه و متن قصه حاكم سازد. ولی آنجا كه به شخصیت های اصلی و كودك مرده یعنی عامل بنیادین فیلم و قصه نخست رجعت و دوباره روی آنها سرمایه گذاری می كند، كم می آورد و این به سبب عادی شدن تدریجی روندهایی است كه وقتی تازه بودند، توفیق و فروش زیادی را برای فیلم نخست موجب شدند، اما حالا حلاوت آن دوران را ندارند.
فضا و ضرباهنگ كلی قصه گاه به مرحله و درجه ای می كشد كه بیننده گمان می برد تمام این شخصیت های پرشمار دیوانه شده اند و بدون این كه جواب این سؤال را بیابد و در این زمینه به قطعیت برسد، مجبور است همان همهمه را دنبال كند و پیوسته بیشتر از خود سؤال هایی را داشته باشد.
فلسفه و دلایل بعضی رخداد ها در داخل خانه متروك و نفرین شده، به رغم تمامی آگاهی های ارائه شده در دو فیلم «كینه» نامشخص نشان می دهد و با این كه قرار بوده است ما بپذیریم ارواح سرگردان در این خانه مشغول جولان و قتل هستند و «كودك مرده» هنوز هم نماد آنها و كارهایشان است اما شكی نیست كه مثل قطاری كه به حركت در آمده باشد و در وسط راه یك صندلی را از آن به بیرون پرت كرده باشند، چیزی به اسم عقل و تفكر در وسط مسیر حركت «كینه۲» از درون آن و از دل بافت اش به بیرون پرت شده و كسی هم كاری به كار آن نداشته و برای بازیابی اش و نشاندن آن در جای اولیه هم تلاشی صورت نگرفته است.
همان طور كه در ابتدای مطلب هم گفتیم، ما فقط روح ها و وجود های دیگری را كه در این خانه و بر اثر وجود كابوس مرگ و تردد اشباح ترسناك عذاب می كشند و گاه كشته می شوند، می بینیم و همه چیز به نظرمان همچنان آشنا و البته كم تأثیر تر از گذشته می آید.
كمپانی كلمبیا هم لابد این را می دانسته وگرنه در مقام تهیه و توزیع كننده فیلم طول مدت آن را روی ۹۸ دقیقه فیكس و تمام نمی كرد.

وصال روحانی

منبع : روزنامه ایران