جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا
شوِک مرگ
▪ امام علی (ع) میفرماید:
وَ اللهِ لاَبْنُ اَبی طالِبٍ اَنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدیَ اُمِّهِ؛ به خدا سوگند،پسر ابوطالب به مرگ مشتقاق است بیش از آنچه كودك را به پستانمادر اشتیاق است.
● چرا شوك؟
اگر مرگ محمل انتقال از دنیای متغیّر و فانی به جهان ثابت و پایدار است،پس چرا بیصبرانه در انتظارش نباشیم.
آن سوی این جهان، جهانی ازلی و ابدی است كه اگر آدمی با آگاهی وآمادگی در آن پای نهد، «آن جا را اسراری پایدار و محل امن و آسایشخواهد یافت. جایگاه پاكان و نیكان و اولیای برگزیده كه قرآن كریم آن جا راستوده و ساكنانش را برگزیده و بزرگ داشته است و آدمی را بدان جافراخوانده و راه نموده است».
▪ علی (ع) در وصف بهشت میفرماید:
اگر به چشم دل، وصفی را كه از بهشت برای تو میشود، بنگری، از آنچه در دنیا است ـ از خواهشها و لذّتها و منظرههای آراستهاش ـ دلبر خواهی كند و اندیشهات حیران ماند. چون در آواز به هم خوردنبرگهای درختانش بیندیشی؛ درختانی كه بر كنارههای رودهایشروییدهاند و ریشه در تپههای مشك فرو بردهاند، خوشههای مرواریداز شاخههای نازك و درشت آنها آویزان است، میوههای گوناگون درغلاف گلها جای گرفتهاند و بی هیچ رنجی آنها را توان چید و همانگونه كه چیننده را آرزو است، در دسترس قرار میگیرند.
مهمانداران و خدمتگزاران بهشت لحظهای از آن كاخها و ساكنانشغفلت نكنند و مدام با طعامهای لذیذ و شرابهای گوارا پذیراییمیكنند. ساكنان آن دیار در تكریم خداوندند و از هرگونه دگرگونی وجابهجایی در امانند. اگر دل به آن مناظر زیبا بسپاری، از دل و جان دراشتیاق آن سامان خواهی بود و چون مرگ، دروازه آن دیار است، آرزومیكنی از همین جا تو را بردارند و به گور سپارند.
كُلُّ شَیءٍ مِنَ الا´خِرَهِ عِی`انُهُ اَعْظَمُ مِن سَماعِهِ؛ هر چه در جهان آخرتاست، دیدنش بسی خوشتر از شنیدن است.
بنابراین، حتّی اگر آدمی به دنیای پس از مرگ یقین نیابد، با وجود احتمالنیز باید بسی بكوشد و سعی خویش را به كاربندد كه اقتضای عقل سالم و خردناب جز این نیست. علی (ع) میفرماید:
راه و رسم فرزانگان و خردمندان آن است كه از دنیای فانی رویبرتابند و به اندیشه سرای باقی فرو روند و شوك حیات جاودان بهشتیرا در سر كنند.
كسی كه مرگ را دروازه زندگی جاودان میداند و از شرافت و شكوهجهان آخرت آگاه است، بیصبرانه انتظار مرگ میكشد. مرگ برای اورویدادی بسیار بزرگ و باشكوه است. حبّ بقای ازلی و شوك حیات معنوی وشادمانی رهایی از حیات حیوانی او را چونان میكند كه مرگ را بهترین هدیهمیشمارد. از این رو علی (ع) میفرماید: برترین هدیه برای مؤمن مرگاست.
▪ البته مرگ برای بیایمانان نیز میتواند ارزشمند باشد؛ زیرا:
الف) آنان را از ادامه زندگی حیوانی و افزودن بر گناه و تبهكاری بازمیدارد. علی (ع) میفرماید: مرگ آسایش است برای كسی كه بنده شهوت واسیر هوای خویش است؛ زیرا هر چه زندگیاش طولانی گردد، گناهانش افزونمیگردد و ستمكاریاش بر خویشتن بسیار میشود. اگر زندگی دنیا بیفرجامو بیهدف باشد، «ابتر» است و برای خردمندان تحمّلناپذیر میگردد.
● وصف شوك
امام علی از شوك خویش به مرگ چنین پرده برمیدارد.
وَ اِنَّ اَحَبَّ م`ا اَنَا لا`ٍِ اِلَیَّ الْمَوْتُ؛ محبوبترین چیزی كه در انتظار آنم،مرگ است.
دلبستگی انسان به زندگی دنیوی، به میزان مرگ اندیشیاش وابسته است.اگر دنیا زده باشد، به مرگ نمیاندیشد و بدان سبب كه برای حیات اخرویآماده نیست و ذخیره نیندوخته است، مرگ را بسیار سخت مییابد. علی درنامهای به حارث همدانی میفرماید: سخت بپرهیز از این كه چون مرگ بهسراغت میآید، در جست و جوی دنیا از خدا گریخته باشی.
شوك مرگ محبّت دنیا را در دل انسان كاهش میدهد: هر كه مرگ را دربرابر خود مجسّم كند، خویش را به امور دنیوی مشغول نمیسازد و از اینرو، فریب دنیا را نمیخورد؛ به آرزوها دل نمیبندد و بر نیكوكاری خودمیافزاید.
اشتیاق آدمی به مرگ بسیار شگفتانگیز است. وقتی انسان سودای مرگدر سر میپروراند، بیگمان به مقامی كه دیگران از آن بیبهرهاند، رسیدهاست. قرآن كریم آرزوی مرگ را نشانه عشق انسان به خدا میداند:
بگو: ای یهودیان، اگر از میان مردم تنها خود را دوستان خدا میدانید،پس آرزوی مرگ كنید اگر راست میگویید.
▪ علی (ع) به حارث همدانی میفرماید: «مرگ را جز با شرایطش آرزو مكن».
▪ در جای دیگر میفرماید: من با بصیرتی از درون و یقینی كه خدایمبخشیده است، درباره گمراهی آنان و راه راستی كه برگزیدهام شك ندارم.مشتاق دیدار پروردگارم و به پاداش نیك او امیدوارم.
منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان
همچنین مشاهده کنید