پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا
فرد ایجاد شده از طریق کلون کردن
كلون سازی یك جاندار به مفهوم تولید آن جاندار از طریق غیر جنسی است. برای مثال، كلون سازی انسان به مفهوم تولید انسانی بدون لقاح اسپرم و تخمك است. از این رو، كلون با والد خود تفاوت ژنتیكی ندارد، اما انسان های عادی نیمی از ماده ژنتیك خود را از مادر و نیم دیگر را از پدر به ارث می برند. به همین خاطر ما شبیه والدین خود می شویم اما كلون ها شبیه والدی می شوند كه ماده ژنتیك را از او به ارث برده اند. با وجود این، كلون ها عین والد خود نمی شوند و از لحاظ جسمی و روحی تفاوت هایی با او خواهند داشت. دوقلوهای همسان كه از لحاظ ژنتیكی با هم تفاوت ندارند، اثر انگشت متفاوتی دارند و شخصیت های مجزایی محسوب می شوند. تفاوت كلون با والدش از تفاوت دوقلوهای همسان با یكدیگر بیشتر خواهد بود. زیرا این دوقلوها در یك رحم و در یك زمان پرورش می یابند حال آن كه كلون و والدش در دو رحم و در دو زمان متفاوت تكوین می یابند. بنابر این، تصوری كه از كلون ها در ذهن بیشتر مردم نقش بسته، یعنی كلون ها كپی برابر اصل والد خود هستند ، نادرست است.
▪ عواملی كه باعث تفاوت فرد ایجاد شده در اثر كلون كردن با والدش می تواند باشد از این قرارند:
۱) عوامل محیطی:
منطقهی جغرافیایی، وضع اقتصادی، وضع فرهنگی، نحوهی تولد، محیط زهدان، عادات غذایی و حتی ترتیب تولد میتواند اثرات چشمگیری بر روی صفات مختلفی نظیر؛ قد، رنگ بدن و خصوصیات شخصیتی فرد داشته باشد. همچنین مطالعات نشان داده است كه عوامل محیطی میتوانند تاثیر بسزایی در ایجاد غالب بیماری های روانی و برخی بیماری های ژنتیكی نیز، داشته باشند.
۲) جهشها:
عامل مهم دیگر در ایجاد اختلاف بین انسان ها، جهشهای ایجاد شده در ساختار ژنتیكی هر فرد است. ایجاد جهشها تحت اثر عوامل محرك بسیاری چون مواد شیمیایی، اشعههای یونیزان و كیهانی و یا حتی بطور خودبخودی با عامل ناشناخته، باعث تغییرات چشمگیری در ژنوم هر فرد میشوند بنابراین با توجه به ماهیت اتفاقی بودن جهشها و انواع بیشمار آنها، یكسان بودن دو فرد از لحاظ ژنتیكی غیر ممكن به نظر میآید. بطور كلی جهشهای ایجاد شده در ساختار ژنتیكی افراد، باعث تنوع شگفت آوری در جمعیت ها و نژادهای مختلف میشوند.
۳) عوامل سیتوپلاسمی:
همان طور كه می دانیم میتوكندری ها در داخل هر سلول تنها اندامك هایی هستند كه حاوی DNA میباشند. میتوكندری ها حاوی ژنهایی هستند كه معادل آنها در ژنوم هسته وجود ندارد. نكتهی قابل توجه در این قسمت این است كه ژن های پراكنده در DNA میتوكندری ها بر خلاف فرآیندهای شناخته شدهی حاكم بر وراثت، فقط از طریق میتوكندری های موجود در سیتوپلاسم تخمك به جنین منتقل میشود و اسپرم هیچ نقشی در انتقال ژن های موجود بر ژنوم میتوكندری ها ندارد. نكتهی دیگر این كه هر تخمك و تمامی سلول های بدن نه فقط یك میتوكندری بلكه صدها میتوكندری دارند و هر كدام از آنها نیز میتواند چند مولكول DNA داشته باشد. با توجه به این نكات به خوبی روشن است كه موجود كلون شده ، ژن هایی را به ارث خواهد برد كه از میتوكندری های سیتوپلاسم تخمك بوده و این ژنها در هسته سلول بالغ وجود ندارد ، لذا این موجود كلون شده در آینده دارای خصوصیاتی خواهد بود كه در موجود دهندهی سلول، اثری از آن ها موجود نیست.
منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان
همچنین مشاهده کنید