واکنش‌ها به اعدام صدام

مرگ صدام واکنش محتاطانه و بعضاً منفی دولت های عربی را در پی داشت؛ ایران، امریکا و کویت را که جنگ با او را تجربه کرده بودند خوشحال کرد، اروپایی های مخالف مجازات مرگ با اذعان به جنایت های ضد بشری او، اعدامش را مغایر «حقوق بشر» خواندند، در عراق شیعیان و کردها جشن گرفتند و رهبران اهل تسنن نارضایتی خود را از دار زدن رئیس جمهور سابق اعلام کردند.
● خاورمیانه؛ ابراز شگفتی
مصر و عربستان از اینکه حکم اعدام صدام حسین در روز عید قربان اجرا شد، ابراز تاسف کردند. وزارت خارجه مصر در بیانیه یی اظهار داشت که زمان اعدام، احساسات مسلمانان جهان را جریحه دار می کند و تلویزیون دولتی عربستان این مساله را «بی حرمتی به شعائر اسلامی» دانست، اما جدی ترین واکنش در جهان عرب به اعدام صدام را معمر قذافی، رهبر لیبی، نشان داد.
او سه روز در کشورش عزای عمومی اعلام و تمام مراسم مربوط به جشن های عید قربان را لغو کرد. قذافی اعدام رئیس جمهور سابق عراق را «باطل و نمایش مسخره» خواند و آن را توهین به مردم عراق و تمام ملت های عرب دانست و دولت سوریه نیز با اینکه همواره روابط تیره یی با حکومت صدام داشت، موضعی انتقادی در برابر این اعدام گرفت.
اتحادیه عرب در بیانیه محتاطانه اش این رخداد را پایانی غمبار برای حکومت صدام خواند و ابراز امیدواری کرد که اعدام او بر بحران عراق نیفزاید. کویت تنها کشور عربی بود که از اجرای حکم صدام ابراز خرسندی کرد و آن را قصاصی عادلانه برای او دانست.
در بیت اللحم و رام الله در مناطق فلسطینی مراسم سوگواری برای صدام برگزار شد و در غزه تصاویر صدام را در کنار تصاویر یاسر عرفات رهبر فقید فلسطینی ها نصب کردند.
«اسماعیل رضوان» سخنگوی جنبش حماس از «سکوت جهان عرب» در برابر اعدام صدام حسین ابراز شگفتی کرد و این واقعه را نماد از پای درآوردن آن گروه از نظام های عربی دانست که به امریکا «نه» می گویند. گردان های شهدای الاقصی نیز که شاخه نظامی جنبش فتح به شمار می رود، اعدام صدام را توهینی به امت اسلام و ملت عرب خواند و تهدید کرد که منافع امریکا را در هر جای جهان که باشد از مشرق تا مغرب، هدف حمله قرار خواهد داد.
● اروپا؛ شادمانی با عذاب وجدان
دولت های اروپایی صدام حسین را به دلیل جنایاتش علیه بشریت مستحق مجازات دانستند، اما مخالفت اصولی خود را با مجازات اعدام تکرار کردند. «مارگارت بکت» وزیر خارجه انگلیس با استقبال از محاکمه صدام در یک دادگاه عراقی گفت؛ «او دست کم برای ارتکاب برخی از جنایات مخوف علیه مردم عراق، محاکمه شد.»
وی با تکرار موضع کشورش در حمایت نکردن از مجازات اعدام در سراسر جهان افزود؛ «این موضع را صریحاً به مقام های عراقی اعلام کرده ایم، اما به اقدام آنها که تصمیم یک ملت مستقل بود، احترام می گذاریم.» فرانسه، آلمان، اسپانیا و هلند نیز در مواضعی کمابیش مشترک ضمن ابراز مخالفت با مجازات اعدام، به جنایات صدام و احترام به تصمیم ملت عراق در این مورد اشاره کردند.
«رومانو پرودی» نخست وزیر ایتالیا هم با ابراز نگرانی از احتمال تشدید تنش ها در عراق پس از اعدام صدام گفت این موضوع می تواند مشکلات عراق را از آنچه که هست پیچیده تر کند. سازمان عفو بین الملل، پشتیبانی خود را از تشکیل یک دادگاه ترکیبی ملی و بین المللی برای پیگیری افشای جنایت های صدام اعلام کرد. «استبان بلتران» مدیر عفو بین الملل در اسپانیا ضمن اعلام این پیشنهاد گفت؛ «اعدام صدام یک محاکمه ناعادلانه بود که به عدالت منجر نشد.»
● واکنش رهبران عراق و امریکا
«نوری المالکی» نخست وزیر عراق در بیانیه یی از تمام مردم کشورش خواست تا اعدام صدام را بهانه یی برای حمله به عراقی ها یا دیگران قرار ندهند. او نسبت به هرگونه فعالیت بعثی ها و تکفیری ها هشدار داد و گفت؛ «نباید از سرنوشت صدام به عنوان نمادی برای مقابله با سنی ها یا جنگ های فرقه یی استفاده شود... درها برای همه کسانی که دست شان به خون افراد بی گناه آلوده نیست، باز است.
آیت الله سیستانی روز اعدام صدام را روز بزرگی برای امت اسلام و پیروان اهل بیت دانست. رهبران اهل تسنن نارضایتی خود را از اعدام صدام ابراز کردند.
«ابو محمود» سخنگوی حزب بعث نسبت به بی پاسخ نماندن «این جنایت زشت علیه مردم و رهبر عراق» هشدار داد. ریاست منطقه کردستان عراق نیز با صدور بیانیه یی ضمن ابراز نارضایتی از اجرای حکم اعدام صدام قبل از رسیدگی به جنایت های او در خصوص کشتار کردها اعلام کرد؛ «این حکم نباید بر دیگر جنایات صدام علیه هزاران کرد بی گناه سرپوش بگذارد.»
در امریکا، جرج بوش، رئیس جمهور این کشور اعدام صدام را مرحله مهمی در تاریخ عراق خواند، اما تصریح کرد که با مجازات صدام خشونت ها در عراق پایان نخواهد یافت. در بیانیه بوش آمده است؛ «اعدام صدام نقطه عطف مهمی در مسیر برقراری دموکراسی در تاریخ عراق است. این اعدام یادآور مسیر دشواری است که مردم عراق در زمان پایان حکومت صدام پیمودند.»

منبع : روزنامه اعتماد