تداوم نوسانات شدید قیمت خودرو

● وعده های وزارت صنایع و خودروسازان برای تثبیت قیمت ها محقق نشد
اعمال نظام تعرفه ای و در نظر گرفتن تعرفه های بالا برای واردات خودرو از جمله سیاست هایی است كه طی سال های گذشته موجب شكل گیری بازار انحصاری برای خودروسازان داخلی خصوصاً در خودروهای كلاس متوسط و پایین شده است . این امر موجب گردیده تا تنظیم بازار خودرو نیز همچون بسیاری از دیگر سیاست های تنظیم بازار از كارآمدی لازم برخوردار نباشد و با افزایش تقاضا در فصول پرمصرف سال نوسانات شدید در قیمت خودرو را شاهد باشیم كه این موضوع بیش از هر چیز مصرف كنندگان خودرو را با چالش مواجه ساخته است . جدای از مباحث مطرح پیرامون قیمت ، كیفیت و خدمات پس از فروش خودروهای تولید داخل ، نوسانات شدید قیمت این خودروها از دیگر مسایلی است كه با وجود اعمال نظارت كمیته خودرو بر قیمت های مبنای فروش خودروسازان داخلی بازار خودرو را با مشكل مواجه كرده است . این در حالی است كه روند تدریجی افزایش قیمت خودرو كه از روزهای نخست سال جاری آغاز شده بود در سه ماه دوم سال ، نوسانات و افزایش بیشتری را شاهد بوده به نحوی كه طی دو هفته گذشته پر فروش ترین خودروهای ساخت داخل از ۱۰۰ هزار تا یك میلیون تومان افزایش قیمت داشته اند . مشكلات تأمین قطعه برخی خودروهای مونتاژ داخل ، قطعی شدن واردات بنزین ، افزایش صادرات ، كاهش تولید و بالا نگهداشتن قیمت ها برای جلوگیری از آثار منفی عرضه الی ۹۰ در ماههای آینده بر قیمت سایر تولیدات داخلی از جمله علل نوسانات و افزایش قیمت برخی خودروها عنوان می شود .
گرچه بیشتر خودروسازان و دستگاه های مرتبط با صنایع خودروسازی تلاش می كنند تا افزایش قیمت ها را تابع نظام عرضه و تقاضا و ناشی از بهبود كیفی و افزایش مشتری برخی خودروهای ساخت داخل در برخی فصول سال دانسته و هرگونه كاهش تولید برای افزایش قیمت را منتفی می دانند ، اما به گفته دست اندركاران صنعت قطعه سازی ، چالش های پیش روی این صنعت و افزایش هزینه های تولید قطعات در كنار در خواست خودروسازان برای خرید قطعات به قیمت ثابت برای تثبیت قیمت خودروها ، موجب كاهش عرضه برخی قطعات شده و این امر به خصوص در محصولات ایران خودرو از عوامل مؤثر در كاهش تولید برخی تولیدات این شركت و افزایش قیمت بوده است . گرچه این موضوع تازگی نداشته و قطعه سازان كشور همواره از بی مهری های خودروسازان گلایه داشته اند .
● دیدگاه خودروسازان
برای بررسی عوامل مؤثر در افزایش قیمت و تحلیل صنایع خودروسازان از علل نوسانات شدید قیمت برخی خودروهای ساخت داخل ، دیدگاه های احمد خاكی معاون فروش و خدمات پس از فروش ایران خودرو را جویا شدیم ؛ گرچه روی نیز نقش خودروسازان در افزایش قیمت ها را نپذیرفته و این امر را تابع افزایش تقاضا در برخی فصول سال می داند .
▪ افزایش قیمت خودروهای ساخت داخل ناشی از چه مسائلی بوده است ؟
- افزایش قیمت خودرو و در خودروهای گروه ایران خودرو طی سه ماهه دوم سال روال معقولی است . همچنین در زمینه خودروی سمند كه افزایش قیمت غیرواقعی تری نسبت به سایر خودروها دارد این امر ناشی از چند اتفاق مثبت بوده است . علاوه بر صادرات سمند كه اعتماد به این خودرو را افزایش داد برند آن را تقویت كرده و موجب ایجاد ذهنیت مثبت در مردم شده است ، تغییرات كیفی سمند نیز از عوامل مؤثر در افزایش تقاضا و قیمت این خودرو بوده است . از ابتدای سال جاری بیش از ۲۰ مورد از اشكالات خودرو سمند كه مورد انتقاد مردم بوده ارتقای كیفی یافته است كه این امر تأثیر زیادی در افزایش تقاضا و قیمت سمند LX ۸۵ داشته است . به نحوی كه اكنون قیمت این خودرو در بازار به ۱۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و سمند LX معمولی به ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایِش یافته است . همچنین قیمت سمند معمولی به حدود ۱۲ میلیون تومان افزایش یافته است .
▪ برخی كاهش تولید و افزایش صادرات برخی خودروها را عامل افزایش قیمت ها می دانند . نظر شما چیست ؟
- امكان كاهش تولید از سوی خودروسازان برای افزاش قیمت وجود ندارد چرا كه اگر كاهش تولید و عرضه داخل برخی خودروها مانند سمند به دلیل صادرات مطرح شود باید گفت در برنامه تولید ایران خودرو تیراژ صادرات و عرضه داخلی سمند جداگانه در نظر گرفته شده و اگر كاهشی در تولید این خودرو وجود داشته باشد هم در عرصه داخلی و هم در صادرات اثر خواهد گذاشت . اگر كاهش یا افزایش تولید مطرح باشد این موضوع در عموم تولیدات شركت مطرح خواهد بود ، اما وقتی یك یا دو خودرو از تولیدات ایران خودرو و با افزایش شدید قیمت مواجه می شود نمی توان كاهش تولید را عامل افزایش قیمت محسوب كرد . گرچه تا حدودی تولید كاهش یافته اما این موضوع عامل افزایش قیمت نبوده چرا كه باید این كاهش تولید ، افزایش قیمت همه خودروهای ساخت ایران خودو را موجب می شد . در گروه خودروهای پژو پارس و ۴۰۵ افزایش قیمت چندانی را شاهد نبوده ایم . این در حالی است كه در خودرو ۴۰۵ با وجود بیشترین تقاضای ثبت نام ، قیمت ها به شكل معقول و حداكثر تا ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته و با كاهش تقاضا مجدداً قیمت ها كاهش خواهد یافت .
▪ برخی افزایش قیمت ها خودروهای داخلی را ناشی از سیاست خودروسازان برای ایجاد زمینه و كاهش آثار منفی عرصه ال ۹۰ بر قیمت سایر خودروهای ساخت داخل می دانند ، نظر شما چیست ؟
- اگر خودروسازان خواستار افزایش قیمت ها باشند شاید بتوان این دیدگاه را پذیرفت اما این گونه نبوده است و اگر می خواهیم تحلیلی از ورود ال ۹۰ و تأثیر آن بر بازار خودرو داشته باشیم ، می توان گفت با توجه به قیمت پایه خودرو ال ۹۰ و تبلیغات زیادی كه در بازار در زمینه این قیمت شده است ، باید نتیجه معكوسی در تقاضا داشته باشد و میزان تقاضا برای خودروهای كنونی موجود در بازار را كاهش داده و باعث افت قیمت ها شود . این فرض كه خودروسازان با كاهش تولید و افزایش صادرات زمینه افزایش قیمت ها برای جلوگیری از كاهش شدید قیمت ها با ورود ال ۹۰ به بازار را فراهم كرده باشند ، صحت ندارد چرا كه حتی در صورتی كه كاهش تولید در محصولات ایران خودرو را در این چارچوب تلقی كنیم ، باید پرسید آیا در محصولات گروه سایپا نیز كاهش تولید داشته ایم ؟ این در حالی است كه تیراژ تولید پراید در سایپا افزایش یافته اما افزایش قیمت در این خودرو را نیز شاهد بوده ایم .
▪ آیا امكان برنامه ریزی برای افزایش عرضه خودرو در فصولی كه تقاضا افزایش می یابد ، وجود ندارد ؟
- باید توجه كرد كه عدد تولید خودروسازان ثابت بوده و در فصولی كه تقاضا برای خودرو كمتر می شود نیز همان میزان خودرو تولید می شود گرچه تلاش خودروسازان برای افزایش تولید خودرو كسب سود بیشتر است و خودروسازان به هر میزان كه توانایی داشته باشند تولید می كنند ، چرا كه كاهش تولید معقول نیست و اگر هم مشكلاتی در تولید باعث كاهش تیراژ تولید شده است ، این موضوع موجب افزایش یا كاهش تقاضا در بازار نشده است اما در بازار با توجه به ثابت بودن تیراژ تولید در فصولی كه تقاضای كمتری برای خودرو وجود دارد ، امكان كاهش قیمت ها وجود داشته و حتی تعداد زیادی از مشتریان كه در طول سه ماهه اول سال با پیش خرید خودرو امكان دریافت خودرو دارند ، در سه ماهه دوم برای دریافت خودرو مراجعه می كنند كه در این زمان تقاضا برای خودرو بیشتر است . از آن جا كه تیراژ خودروهای در اختیار خودروسازان محدود بوده و حداكثر به میزان ۷ روز تولید در انبارها ، خودرو نگهداری می كنیم كه عددی استاندارد برای جور كردن جنس در رنگ ها و سلیقه های مختلف است ، با افزایش تقاضا این كمبود موجب افزایش قیمت ها می شود . مشتریانی كه در ابتدای سال با عدم پرداخت اقساط عملاً خودرو خود را در سه ماهه دوم در اختیار می گیرند و افزایش حجم تقاضا در این میزان موجب می شود كه تعادل عرضه و تقاضا بر هم خورده و در نتیجه قیمت ها در بازار افزایش یابد . در مورد تولید نیز در سال های اخیر خودروسازان كاهش تیراژ تولید با كاهش تقاضا را مورد توجه قرار نداده اند . گرچه ممكن است در آینده مجبور شوند در فصل بهار تولید را كاهش یا در تابستان افزایش دهند اما فعلاً با تمام توان ، تولید می كنند . افزایش ظرفیت تولید در گروه سایپا یا سایر خودروسازان نیز ناشی از كشش بازار است . در بخش تولید امكان هر گونه نظارت برای تعادل در بازار وجود دارد اما در سمت تقاضا با توجه به فصول مختلف ، نوسانات شدیدی وجود دارد .
▪ به نظر شما تأثیر ال ۹۰ بر كاهش یا متعادل شدن قیمت خودروهای ساخت داخل ، چگونه خواهد بود ؟
- در مورد تأثیر ال ۹۰ بر قیمت خودروهای ساخت داخل ، باید این موضوع را در دو بعد كوتاه و دراز مدت مورد توجه قرار دارد ؛ از سوی دیگر ، میزان این تأثیر بستگی به میزان پذیرش این خودرو در بازار و پس از عرضه دارد چرا كه هر خودرو جدیدی پس از عرضه به بازار است كه جایگاه خود را در بین سایر خودروها مشخص می كند . باید منتظر عرضه ال ۹۰ به بازار و میزان رضایت مشتریان از قیمت و كیفیت این محصول بود اما به طور كلی معتقدم ورود ال ۹۰ به بازار ایران در كوتاه مدت و یا تیراژ اولیه تنها می تواند در كاهش قیمت خودرهایی كه در محدوده قیمتی ۷ تا ۸ میلیون تومان قرار دارند ، مؤثر باشد كه در این ردیف ، خودروهایی ماند پراید یا پژو آردی قرار دارند . اما با افزایش تیراژ تولید این خودرو در دراز مدت ، قطعاً عرضه ال ۹۰ به بازار می تواند تأثیری در متعادل كردن قیمت خودرو در بازار ایران داشته باشد اما این تأثیر بیشتر خودروهایی كه در محدوده قیمت زیر ۱۰ میلیون تومان قرار دارند را شامل می شود ؛ گرچه ممكن است در دراز مدت و با افزایش تیراژ تولید ، عرضه ال ۹۰ بر قیمت خودروهای در محدوده قیمتی پژو و سمند نیز مؤثر واقع شود .

منبع : مرکز اطلاع رسانی خانواده شمیم