تغییرات پوستی به وراثت ومحیط بستگی دارد

در دوران بلوغ به علت تغییرات هورمونی و ترشح هورمون های جنسی، پیاز مو، غدد عرق اکرین و اپوکرین در محل های ویژه یی از بدن رشد بیشتری کرده و فعال تر می شوند. فولیکول های مو در روی صورت مردان و... فعا ل تر و انتهای موها زبرتر می شوند. غدد چربی در روی صورت، سینه و قسمت بالای پشت فعال می شوند و دانه های غرور جوانی ممکن است بروز کند.
یکی از تغییرات چشمگیر دیگر که در دوره نوجوانی در پوست بروز می کند، ظاهر شدن تعدادی خال های رنگدانه است که معمول ترین آنها کک ومک است که به علت عدم انتشار یکنواخت ملانین در سطح پوست و تجمع آن در نقاط ویژه یی تظاهر می کنند.
به طور متوسط، نوجوانان سفیدپوست ممکن است ۲۰-۱۵ عدد از این خال ها روی بدنشان پیدا شود و معمولاً بعد از دوره نوجوانی دیگر خال جدیدی ظاهر نمی شود. کک ومک که دانه های کوچک قهوه یی رنگی هستند، معمولاً در نواحی که در برابر اشعه آفتاب قرار می گیرند ظاهر می شوند. یکی دیگر از مشکلات پوستی که در دوره نوجوانی بروز می کند، جوش های غرور است که ۹۰ درصد پسرها و ۸۰ درصد دخترها را مبتلا می سازد. بروز جوش های غرور جوانی به علت فعالیت شدید غدد چربی است که به وسیله هورمون اندروژن تحریک می شوند.
این جوش ها ابتدا به صورت نقطه سفید رنگی هستند که به علت خشک شدن چربی مترشحه در مجاری غدد چربی پوست ایجاد می شوند. پس از مدتی در اثر فشار مواد کراتینی مجاری باز شده و مواد داخل آن، در اثر اکسیداسیون سیاه رنگ شده و چنانچه شرایط برای توسعه آنها مناسب باشد به صورت پابول پوستول و بالاخره در اثر عوامل میکروبی به صورت جوش برجسته التهابی خودنمایی می کند. محل معمولی این جوش ها بیشتر در صورت است. ولی در قسمت بالای قفسه سینه، پشت شانه ها و روی شانه ها هم بروز می کنند.
غیر از تغییرات هورمونی عوامل دیگر مانند اضطراب عوامل شیمیایی (فنوباربیتال، ایزونیازید و فنی توئین) ممکن است سبب بروز جوش ها و تشدید آنها شوند. نوجوانانی که دچار جوش های غرور می شوند معمولاً پوست و موی آنها چرب است.
برای پیشگیری از عفونی شدن این جوش ها، بهترین روش رعایت اصول بهداشتی است؛ مانند استحمام روزانه و شست وشوی پوست صورت با آب گرم و صابون (به خصوص شب ها قبل از خواب)، محافظت پوست از باد، آفتاب، گرد و خاک و... اگر چه توصیه می شود که رژیم غذایی در بهبود این جوش ها نقش دارد، ولی محدودیت غذایی توصیه نمی شود بلکه بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود که خود دقت کنند و متوجه شوند که چه غذایی سبب ازدیاد جوش ها می شود تا از خوردن آنها پرهیز کنند.
مصرف مایعات فراوان، میوه ها، سبزی ها در پیشگیری از بروز جوش های غرور یا تشدید آنها موثر است. خارج کردن چربی درون دانه ها با دست های تمیز و گاز ضد عفونی توام با فشاری نرم و آرام پیشنهاد می شود. وسایل استحمام، حوله صورت، تیغ یا ماشین ریش تراش باید ویژه و شخصی باشد. لباس زیر هر روز تعویض، شسته و اتوکشی شود.
از دست زدن و بازی کردن با جوش ها مطلقاً خودداری شود. ورزش کردن، تفریح در هوای پاک و تمیز، استراحت کردن به اندازه کافی در پیشگیری از بروز جوش های غرور موثر است. پرهیز از سیگار کشیدن در سلامت پوست و حفظ زیبایی و درخشندگی پوست صورت نقش اساسی دارند. پایبند بودن به دین و خدای بزرگ، به انسان، شکیبایی و اعتماد به نفس می دهد که از عصبانیت و نگرانی ها و فشارهای روانی که عاملی برای بروز جوش های غرور هستند، جلوگیری می کند. چنانچه جوش های غرور به حالت التهابی بروز کنند، ممکن است درمان با آنتی بیوتیک (تتراسایکلین) به صورت دوره یی، کورتیکواستروئید، تزریق در ضایعه ها، جراحی های کوچک لازم باشد.
● بهداشت پوست بزرگسالان
تغییرات پوستی در بزرگسالان بستگی به وراثت و عوامل محیطی دارد، ضایعات مختلفی در این سن در پوست دیده می شوند مانند بروز غدد چربی که به علت شاخی شدن بافت چربی است، پیدا شدن آکنه های شاخی و سیست های چربی و بالاخره منگوله های پوستی ممکن است به تنهایی یا مشترکاً ظاهر شوند.
بعضی از تغییرات پوستی مانند پیدا شدن لکه های قهوه یی که در بزرگسالان اتفاق می افتد موقتی و زودگذر است در صورت که به علت بارداری و خوردن قرص های ضد بارداری، یا در اثر اشکال و تغییر در ترشح هورمون هاست که در ساختار پوست، تغییراتی ایجاد می کنند. این لکه ها بعد از زایمان، با قطع قرص های ضدبارداری و یا درمان اختلال ترشح هورمون ها ناپدید می شوند. در این سن کم کم علائم چروکیدگی پوست خودنمایی می کند، بعضی از مشخصات مردانه در زن ها بروز می کند مانند پیدا شدن موهای بلند و پراکنده در ناحیه چانه و زیر چانه، همچنین بروز میخچه در انگشتان پا در این سن بیشتر به چشم می خورد.
برای پیشگیری از این عوارض پوستی توجه به رعایت اصول بهداشتی اهمیت خاصی دارد. مانند استحمام روزانه، توجه به رژیم غذایی صحیح و مناسب سن، اجتناب از پوشیدن لباس هایی با الیاف مصنوعی، پیشگیری از خستگی جسمی و روحی، پرداختن به ورزش و تفریح در هوای پاک و دور از آلودگی های شهر و اجتناب از پوشیدن کفش های تنگ و نوک باریک.
افراد بزرگسال باید در هنگام حمام کردن، پوست بدن خود را مورد بررسی قرار دهند و چنانچه تغییرات غیر طبیعی در آن مشاهده کردند هر چه زودتر با پزشک مشورت کنند تا از بروز هر اتفاق ناگواری پیشگیری شود. عمده ترین صدمات پوستی که از سن جوانی تا بزرگسالی ممکن است بروز کند، التهاب پوست به علت مصرف مواد آرایشی است که یکی از رایج ترین آنها التهاب لب ها است؛ مواد رنگی روژلب دارای ائوزین است که لب ها را نسبت به نور خورشید حساس کرده و در نتیجه متورم و ملتهب می کند.
لذا بهتر است خانم ها از مالیدن روژلب و به کار بردن مواد آرایشی خودداری کنند و یا قبل از به کار بردن روژلب ائوزین دار، از یک کرم محافظ برای مالیدن روی لب ها استفاده کنند.
● ماسک های زیبایی
هر پوستی با توجه به رطوبت، چربی، جوش و منافذی که دارد برای شادابی بیشتر نیاز به تقویت دارد. در زیر با ارائه ماسک های طبیعی که از میوه های گوناگون تهیه می شود، می توانید پوست خود را زنده و با طراوت نگه دارید.
▪ ماسک انگور؛ این ماسک برای روشن نگه داشتن پوست صورت مفید است.
▪ ماسک اسفناج؛ اسفناج را در روغن زیتون بریزید درست به همان صورتی که بورانی درست می کنید بعد این ماسک را روی صورت پهن کنید. این ماسک برای پوست های کدر مفید است و باعث درخشش پوست می شود.
▪ ماسک میخک؛ مقداری گل میخک را در آب خیس کنید و بعد از ۲۴ ساعت آن را صاف کرده و با مقداری عسل و آب خیار مخلوط کنید به اندازه یک فنجان این مخلوط را میل کنید این مخلوط باعث باز شدن رنگ رخساره و جلای پوستتان می شود.
▪ ماسک گیلاس؛ ماسک زیبایی که از دسته های گیلاسی که هسته آن را گرفته اید می توانید روی پوست خود بگذارید. این ماسک به پوست شما نرمی داده و باعث می شود رنگ رخسارتان باز شود.
▪ ماسک هلو؛ ماسک هلو ماسکی است که روی تمام پوست ها می توانید استفاده کنید. هلو را رنده و روی پوست بگذارید، چند دقیقه صبر کنید و بعد از شست وشو نتیجه آن را ببینید.
▪ مسدود کردن منافذ صورت؛ یک قرص اکسیژنه را در مقداری گلاب حل کنید یک قاشق آرد گندم را به آن اضافه کنید و بگذارید برای ۱۰ دقیقه روی پوستتان بماند.
▪ پوست هایی با منافذ زیاد؛ ۷ عدد زردآلوی رسیده را قطعه قطعه کنید و له کنید. چند قطره روغن بادام روی آن بچکانید و بگذارید تا برای ۲۰ دقیقه روی پوستتان بماند و بعد آن را با آب نیمه گرم بشویید.
▪ کرم آرایش و زیبایی؛ کرم مسدود کردن منافذ صورت را روی پوست بمالید و برای یک ساعت پوست را ماساژ دهید تا خوب روی پوست بخوابد. نیم ساعت صبر کنید و بعد صورت را بشویید.
▪ ماسک برای پوست های معمولی؛ یک زرده تخم مرغ ، یک قاشق مرباخوری آب پرتقال، یک قاشق مرباخوری روغن بادام را به شیره نارگیل اضافه کرده و به صورت بمالید و پس از ۲۰ دقیقه بشویید.
▪ ماسک لک صورت؛ ماسک زیبایی گرمک برای باز و شاداب شدن چهره مفید است. این ماسک را روی صورت بکشید و بگذارید برای ۱۵ دقیقه بماند. این ماسک برای از بین بردن لکه ها و سر سیاه ها نیز مفید است.
▪ ماسک عسل و سرکه؛ مقداری عسل و سرکه را مخلوط کنید و روی لکه های صورت بمالید، کبودی های زیر چشم را با این ماسک برطرف کنید.
▪ ماسک هویج و سیب؛ هویج و سیب را رنده کرده و یک قاشق مرباخوری عسل به آن اضافه کرده و روی صورت هایی که لک دارد بگذارید و پس از ۲۰ دقیقه با آب ولرم بشویید.
▪ ماسک برگ چغندر؛ برگ چغندر را بکوبید. به صورت ماسک درآورید و روی تمام صورت پهن کنید. این ماسک برای از بین بردن کک ومک مفید است.
▪ ماسک چهره های خسته و بی خواب؛ موز سالم و رسیده را خوب له کنید و به آن نصف قاشق مربا خوری عسل اضافه کنید و خوب آن را به هم بزنید. این مخلوط را به چهره و گردن خود بمالید و بعد از نیم ساعت بشویید.
▪ ماسک پوست تیره و آفتاب سوخته؛ یک هویج تازه را به قطعات پهن تقسیم کنید و برای نیم ساعت روی پوست بگذارید در این مدت استراحت کنید و بعد صورت را با آب نیمه گرم بشویید.
▪ ماسک گلگون شدن صورت؛ باقلا را به صورت آرد درآورید و آن را خمیر کنید و برای ۵ دقیقه روی صورت بگذارید و بعد صورت را بشویید.
▪ ماسک تقویتی؛ ۱۴ گرم موم سفید را با ۸۴ گرم روغن بادام و ۲۸ گرم لانولین و ۲۸ گرم گلاب تهیه کنید. موم سفید و لانولین را روی بخار آب گذاشته تا با هم آمیخته شود بعد روغن بادام و گلاب را به آرامی در آن ریخته و هم بزنید تا مخلوط شود. این کرم را در ظرف در بسته یی بریزید و هر روز از آن برای نرمی و تقویت پوستتان استفاده کنید.
▪ ماسک جوش چرکی؛ برای جوش های چرکی با قاشقک مخصوص پودر گل ریواس را با یک قاشق ماست مخلوط کنید . هفته یی سه روز روی پوستتان بمالید.
▪ ماسک جوش های سر سیاه؛ ابتدا گل ریواس را با گل بابونه و گل بنفشه می جوشانیم وقتی بخار آن بلند شد صورت را بخور می دهیم و یک قاشق روغن زیتون و زرده تخم مرغ را که قبلاً مخلوط کردیم به صورت ماسک روی صورت می گذاریم و بعد از شستن ماسک پنبه الکل زده را به صورت می مالیم تا ضدعفونی شود.
▪ ماسک چین زیر چشم؛ سفیده تخم مرغ را خوب به هم زده زیر چشم بگذارید. برای جلوگیری از چین و چروک پوست لانولین را می توان هر شب به تنهایی روی پوست مالید برای اینکه لانولین کاملاً جذب پوست شود با انگشت آرام به صورت تلنگر بزنید و صبح آن را بشویید.
▪ ماسک چروک چشم؛ روغن کرچک را یک شب روی پوست مالیده و تا صبح می گذارید بماند.

مریم حاجی رحیمی

منبع : روزنامه اعتماد