جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

مزایای شیر مادر برای کودک و مادر


مزایای شیر مادر برای کودک و مادر
احتمالاً شما هم می دانید كه شیر مادر بهترین غذا برای نوزاد است ولی آیا این را هم می دانید كه شیر مادر مزایایی بیشتر از یك ماده غذایی صرف دارد؟ شیر مادر علاوه بر اینكه حاوی تمام ویتامین ها و مواد غذایی لازم برای نوزاد در ۶ ماه اول زندگی است حاوی مواد ضد بیماری نیز بوده و كودك شما را از بیماری ها مصون می دارد. به همین دلیل است كه انجمن كودكان آمریكا شیر مادر را تنها غذای لازم برای كودك در ۶ ماه اول زندگی می داند. مطالعات علمی نشان می دهند كه شیر دادن برای سلامت مادر نیز مفید است.در این مقاله مهمترین فواید شیر دادن برای كودك و مادر آمده است:
● محافظت در مقابل مشكلات گوارشی، تنفسی و عفونت های گوش
مطالعات زیادی از سرتاسر جهان نشان داده اند كه اسهال، مشكلات دستگاه تنفسی تحتانی (ریه ها)، و عفونت های گوش در كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند كمتر رخ داده و در صورتیكه هم رخ دهند شدت كمتری دارند.
محققین دریافته اند كه فاكتور های ایمنی موجود در كلستروم یا آغوز (اولین شیری كه در بدن مادر تولید می شود) از طریق ایجاد یك لایه دفاعی بر روی مخاط روده، بینی و گلو كودك را در مقابل ارگانیسم های بیماری زا محافظت می كنند. اصلی ترین فاكتور ایمنی در اینجا igA ترشحی (ایمونوگلوبولین A) است. این ماده به مقدار زیادی در كلستروم وجود دارد (به همین دلیل باید شیر دهی را بلافاصله پس از بدنیا آمدن كودك شروع كرد) ولی در شیر در روزهای بعد نیز با مقادیر كمتری وجود دارد.
شیر مادر كودك را در مقابل ایجاد بیماری های التهابی روده در سنین بالاتر نیز محافظت می كند. در چندین مطالعه نشان داده شده است كه رابطه ای میان عدم مصرف شیر مادر در زمان نوزادی و ایجاد بیماری های التهابی روده نظیر بیماری كرون و كولیت اولسرو در بزرگسالی وجود دارد.
● محافظت در مقابل ایجاد آلرژی
یافته های چندین مطالعه نشان می دهد كه شیر دادن بمدت ۶ ماه یا بیشتر احتمال بروز حساسیت تنفسی یا غذایی را كاهش می هد. حداقل یك مطالعه نشان داده است كه این محافظت بخوبی تا سنین پیری باقی می ماند. مطالعه دیگری نشان داده است كه نوزادان نارسی كه در خانواده ای با سابقه آلرژی بدنیا می آیند در صورتیكه با شیر مادر تغذیه شوند كمتر به اگزما مبتلا می شوند. همچنین در مطالعه ای دیگر نشان داده شده است كه تغذیه منحصراً با شیر مادر حداقل در ۴ ماه اول زندگی احتمال ابتلا به آسم را در سنین حدود ۶ سالگی كاهش می دهد.
دانشمندان بر این تصورند كه اسید های چرب و فاكتور های ایمنی نظیر igA در شیر مادر از طریق متوقف كردن ورود پروتئین های بزرگ خارجی به سیستم بدن كودك مانع بروز واكنش های آلرژیك می شوند. (پروتئین های موجود در شیر گاو از شایع ترین مواد حساسیت زا [آلرژن] هستند و به همین دلیل است كه كودكانی از شیر خشك هایی كه بر پایه شیر گاو ساخته می شوند تغذیه می كنند بیشتر از كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند دچار واكنش های حساسیتی می شوند.)
● تقویت هوش نوزاد
چندین مطالعه نشان داده اند كه ممكن است میان تغذیه با شیر مادر و ضریب هوشی (IQ) بالا رابطه ای وجود داشته باشد. به نظر می رسد كه كودكانی كه بمدت ۶ ماه یا بیشتر از شیر مادر تغذیه می كنند بیشترین بهره را می برند. متخصصین موگویند تماس عاطفی كه حین شیر دادن شكل می گیرد احتمالاً در افزایش ضریب هوشی نقش دارد ولی نقش اصلی احتمالاً بعهده اسید های چرب است كه در تكامل مغزی نقش خود را ایفا می كنند.
● جلوگیری از چاقی در سنین بالاتر
نقش شیر مادر در وزن كودك در سنین بالاتر مدتها مورد تردید بوده است. در ماه مه ۲۰۰۵، محققین پس از بررسی ۶۱ مطالعه انجام شده در مورد رابطه میان شیر مادر و چاقی در سنین بالاتر به این نتیجه رسیدند كه تغذیه با شیر مادر در ماه های بعد از تولد با كاهش خطر چاقی رابطه دارد. البته آنها همچنین بر این باور بودند كه برای تعیین شدن این رابطه به مطالعات بیشتری نیاز است.
متخصصین بر این باورند كه تغذیه با شیر مادر به چند دلیل بر افزایش وزن در سنین بالاتر اثر دارد: كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند نظم بهتری از نظر تغذیه دارند و این سبب می شود كه در سنین بالاتر تغذیه سالم تری داشته باشند. شیر مادر نسبت به شیر خشك انسولین كمتری دارد (انسولین محرك تولد چربی هم هست). و میزان هورمون پروتئینی لپتین در بدن كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند بیشتر است؛ محققین معتقدند كه این ماده در تنظیم اشتها و چربی نقش دارد. همچنین كودكانی كه شیر خشك می خورند در مقایسه با آنهایی كه از شیر مادر تغذیه می كنند در هفته های اول زندگی سریع تر وزن می گیرند و این وزن گیری سریع با چاقی در سنین بالاتر ارتباط دارد.
● محافظت در مقابل لوسمی كودكان
مطالعات نشان داده اند كه تغذیه با شیر مادر می تواند سبب كاهش خطر ابتلا به لوسمی های حاد لنفوبلاستیك و میلوئید شود. محققین دقیقاً نمی دانند كه شیر مادر چگونه خطر ابتلا به این سرطان ها را كاهش می هد ولی معتقدند آنتی بادی های موجود در شیر مادر ممكن است سبب تقویت سیستم ایمنی كودك شوند. در این زمینه تحقیقاتی در حال انجام است.
● جلوگیری از ابتلا به دیابت تیپ ۱
به نظر می رسد كه تغذیه از شیر مادر بمدت بیش از ۶ ماه خطر ابتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین (تیپ ۱) را كاهش می هد. در یك مطالعه كودكانی كه كمتر از ۳ ماه با شیر مادر و قبل از ماه چهارم با شیر گاو تغذیه شده بودند ۱.۵ برابر بیشتر به این نوع دیابت مبتلا شدند. مكانیسم محافظت شیر مادر در مقابل این بیماری كاملاً مشخص نیست ولی محققین احتمال می دهند كه فاكتور های ایمنی موجود در شیر مادر ممكن است در این زمینه نقش داشته باشند.
● جلوگیری از ابتلا نوزادان نارس به عفونت و فشار خون بالا در سنین بالاتر
به نظر می رسد كه شیر مادر محافظت ویژه ای برای نوزادان نارس ایجاد می كند. در یك مطالعه دیده شده است كه در كودكانی كه در هنگام تولد وزن بسیار كمی داشتند و از شیر مادر تغذیه شدند تعداد دفعات عفونت خونی جدی و مننژیت، كمتر از كودكانی بود كه با شیر خشك تغذیه شده بودند. همچنین یافته های یك مطالعه دیگر نشان می دهد كه احتمال بالا بودن فشار خون در سنین نوجوانی در نوزادان نارسی كه با شیر مادر تغذیه می شوند كمتر است.
● كاهش احتمالی خطر "سندرم مرگ ناگهانی نوزاد"
شواهد محكمی دال بر كاهش خطر "سندرم مرگ ناگهانی نوزاد" در كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند وجود ندارد. در بعضی از مطالعات رابطه ای میان شیر مادر و بروز كمتر این سندرم دیده شده است در حالیكه در بعضی مطالعات دیگر چنین رابطه ای دیده نشده است. با این حال آنچه كه مشخص است این است كه شیر مادر خطر بروز عفونت های تنفسی و گوارشی را كه خود ممكن است با این سندرم ارتباط داشته باشند كاهش می هد.
● كمك به كاهش وزن مادر
شیر دهی به كاهش سریع وزن مادر بویژه در سال اول كمك می كند. دلیل این امر این است كه بدن مادر با ساختن شیر كالری می سوزاند.
● كاهش استرس و خونریزی پس از زایمان
از آنجا كه شیر دهی سبب آزاد شدن هورمون اكسی توسین از بدن مادر می شود مادر احساس راحتی و آرامش بیشتر هنگام شیر دادن دارد. مطالعات متعدد در حیوانات و انسان نشان داده اند كه اكسی توسین به آرامش كمك می كند.
در یك مطالعه از این مطالعات نشان داده شد كه زنانی كه میزان اكسی توسین در بدنشان بالا بود هنگامیكه از آنها خواسته شد در مورد مشكلات شخصی شان صحبت كنند استرس و فشار خون كمتری داشتند. اكسی توسین همچنین كمك می كند تا رحم منقبض شده و به اندازه قبل از حاملگی برسد و این انقباض سبب كاهش خونریزی پس از زایمان می شود.
● كاهش خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان
در مطالعات متعدد نشان داده شده است كه هر چه مدت شیر دهی بیشتر باشد احتمال ابتلا به سرطان های پستان و تخمدان كمتر است. در مورد سرطان پستان، شیر دهی بمدت حداقل یك سال، بیشترین اثر محافظتی را دارد. هنوز كاملاً مشخص نیست كه شیر دهی چگونه چنین تأثیری دارد ولی تغییرات ساختمانی در بافت پستان بر اثر شیر دهی و این حقیقت كه ترشح شیر مقدار استروژن تولد شده در بدن را كاهش می هد احتمالاً در این مسئله نقش دارند. محققین بر این باروند كه تأثیر شیر دهی بر كاهش ابتلا به سرطان تخمدان نیز ممكن است به سبب كاهش تولد استروژن باشد.
● كاهش خطر ابتلا به پوكی استخوان (استئوپروز) در سنین بالا
شواهد متناقضی مبنی بر ارتباط میان شیردهی و تراكم استخوانی وجود دارد. روشن است كه تراكم استخوانی در زنان شیر ده با شروع شیردهی احتمالاً به دلیل كمبود كلسیم یا استروژن كمتر مقداری كم می شود ولی این كاهش در حین یا بعد از قطع شیر دهی جبران می شود. دو مطالعه نشان دادند كه شیر دهی ممكن است در دراز مدت تراكم استخوانی را بهبود بخشیده و با كاهش خطر شكستگی استخوان لگن در سنین پیری همراه باشد.
منبع : نی نی سایت


همچنین مشاهده کنید