جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا
یلدای ایرانیان
شب اول چله بزرگ زمستان را كه مقارن با شباول دی ماه است، شب یلدا میگویند. در اینشب كه بلندترین شب سال است، اكثر خانوادههابه شب زندهداری میپردازند. بعضی نیز بسیاریاز دوستان و بستگان خود را دعوت میكنند وبرای پذیرایی از آنها و نیز صرف غذا سفرهایمیگسترند. این سفره كه بیشباهت به سفرههفتسین نوروز نیست، در اتاقی گسترده میشود،یكی دو لاله و چند شمع زیبا و نگین در آن گذاشتهو روشن میكنند. در حاشیه آن، در ظرفی زیبامقداری اسپند میگذارند و روی آن را آتشمیریزند تا بوی آن در اتاق بپیچد. از میوهها انارو مركبات، به ویژه هندوانه باید در سفره باشد. ازانواع تنقلات نخودچی، كشمش، حلوا ارده،آجیل مشكلگشا، رنگینك و ارده شیره، خرما وانجیر نیز در سفره گذاشته میشود و غذای ویژهسفره شب یلدا هویجپلو است.
قدیمیها معتقد بودند كه عموم مردم یا گرممزاجند، یا سرد مزاجند و در شب یلدا آنها كه گرممزاجند باید حتما انواع خنكیها مانند هندوانهبخورند تا طبعشان برگردد و سردمزاج شوند و آنهاكه سرد مزاجند، باید در این شب از انواعگرمیها مانند: خرما، رنگینك، انجیر و ارده شیرهبخورند تا مزاج آنها نیز به گرمی برگردد. در اینشب، تا دیرگاهان مینشینند و به شوخی،گفتوگو، خاطره گویی و مشاعره وشبزندهداری میپردازند.
فال حافظ نیز در میان خانوادهها، بهخصوصدر این شب رواج فراوان دارد.
شب یلدا یا «شب چله» شب اول زمستان ودرازترین شب سال است و فردای آن با دمیدنخورشید، روزها بزرگتر شده و تابش نور ایزدیافزونی مییابد. این بود كه ایرانیان باستان، آخرپاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایشخورشید میخواندند و برای آن جشن بزرگیبرپا میكردند.
نور، روز و روشنایی خورشید، نشانههایی ازآفریدگار بود; در حالی كه شب، تاریكی و سرما ونشانههایی از اهریمن. مشاهده تغییرات مداومشب و روز مردم را به این باور رسانده بود كه شبو روز یا روشنایی و تاریكی در یك جنگ همیشگیبه سر میبرند. روزهای بلندتر روزهای پیروزی وروشنایی بود; در حالی كه روزهای كوتاهترنشانهای از غلبه تاریكی.
برای در امان بودن از خطر اهریمن، در اینشب همه دور هم جمع میشدند و با افروختنآتش از خورشید، طلب بركت میكردند.
آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیلمخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوههایگوناگون است كه همه جنبه نمادین دارند و نشانهبركت، تندرستی، فراوانی و شادكامی هستند.
بعضی میگویند كه مردم باستان چنین شبی راتولد خورشید میدانستند; زیرا بعد از آن روز بهكوتاهترین حد خود میرسید. بعد از یلدا، روزهامجددا بلند و بلندتر میشوند و خورشید زمانبیشتری بر مردم نورافشانی میكند.
● سفره رنگین
قدیمیها برای شكستن تیرگی و سردی آن درگذشتهای نه چندان دور، آتش میافروختند واین آتش را تا طلوع خورشید پاس میداشتند كهخاموش نشود. برای فراموش كردن بلندی آن،جشن، سور، شبچره در شكلهای مختلف درخانوادههای ایرانی مرسوم بود. در چنین شبیاغلب به خانه بزرگ خانواده میروند و صاحبخانه از میهمانان با آجیل مخصوص شب یلدا وهندوانه، انار و میوههای آبدار دیگر پذیراییمیكند. آجیل شب یلدا مخلوطی است از تخمه،
بادام، پسته، فندق، كشمش، نخودچی، توت وانجیر خشك...
هندوانه، میوه اصلی شب یلداست. از هر میوهمیتوان گذشت اما هندوانه باید باشد. این روزهاهندوانه فروشها در گوشه و كنار شهر با كامیونهندوانه به مردم عرضه میكنند.
عقیده عامه بر این است كه هر كس در شب یلداهندوانه بخورد، در تابستان آینده تشنگی بر اوغلبه نخواهد كرد.
شب زنده داران شب یلدا، اغلب بهسرگرمیهای رایج دسته جمعی میپردازند. ازرسومی كه در اغلب شهرهای ایران برگزارمیشود، تفال به حافظ است. طبیعی است كهتفال به حافظ، حداكثر از اواخر قرن هشتمهجری یا اوایل قرن نهم مرسوم شده است; درحالی كه مراسم یلدا بسیار قدیمتر است. سببعجین شدن تفال حافظ را با یلدا باید در علاقهمردم به این غزلسرا و رگههای تفكر در اشعار اوجستجو كرد.
بزرگ خانواده دیوان حافظ را برمی دارد و باخواندن سورههای حمد و توحید و سپس با گفتناین جملات، آن را میگشاید:
یا خواجه حافظ شیرازی بر ما نظر اندازی، ماطالب این رازیم و تو كاشف این نیازی، تو را به بادمصلی و آب ركن آباد، تو را به شاخ نبات، تو را بهپیر خودت علی (ع) قسم میدهم كه راست وحقیقت را بگویی...
ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی كه اندر سینه داری
پس از گشودن دیوان، اولین غزل بالای صفحهدست راست را میخواند. اگر این غزل نیمه كارهباشد، با ورق زدن از پشت صفحه غزل را از آغاز،قرائت میكند. بعد بیت اول از غزل بعدی یا ازغزل هفتم را به عنوان شاهد میخواند و شنوندهبا برداشت از غزل، خوب بودن یا بد بودن تفالخویش را مییابد.
گاهی نیز گیرنده فال افراد را شماره گذاریمیكند و پس از فاتحه و گفتن جملاتی كه ذكر شد،غزل اول را برای نفر اول و غزل دوم را برای نفردوم... میخواند...
امید آن كه در دل این شب سرد و تاریك،دوستیها و همبستگیها محفل همه ما را نور وگرمی ببخشند... ما همواره اندیشه همه هموطنانخود هستیم، شما هم به یاد ما باشید
منبع : مجله خانواده سبز
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
اسرائیل ایران حمله ایران به اسرائیل آمریکا گشت ارشاد ایران و اسرائیل ارتش جمهوری اسلامی ایران دولت دولت سیزدهم وعده صادق جنگ سید ابراهیم رئیسی
سیل قتل زلزله قوه قضاییه هواشناسی تهران سیلاب شهرداری تهران آموزش و پرورش پلیس سلامت سازمان هواشناسی
یارانه قیمت خودرو یارانه نقدی قیمت دلار خودرو قیمت طلا بازار خودرو بانک مرکزی ایران خودرو بورس قیمت سکه دلار
ازدواج رابعه اسکویی تلویزیون شبکه نمایش خانگی تبلیغات سینمای ایران کتاب موسیقی سریال دفاع مقدس تئاتر
دانشگاه تهران دانشگاه آزاد اسلامی
رژیم صهیونیستی عملیات وعده صادق غزه فلسطین جنگ غزه روسیه چین سازمان ملل حماس اسراییل حزب الله لبنان طوفان الاقصی
فوتبال صنعت نفت آبادان استقلال لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید لیگ برتر بارسلونا بازی منچسترسیتی کشتی فرنگی تراکتور سپاهان
هوش مصنوعی سامسونگ تلگرام اپل وزیر ارتباطات ایلان ماسک ناسا عیسی زارع پور
چاقی پیاده روی درمان و آموزش پزشکی دیابت سلامت روان