جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

پیشگیری از بیماری های کامپیوتری


پیشگیری از بیماری های کامپیوتری
امروزه رایانه اگر نگوییم مهم‌ترین، یكی از مهم‌ترین اجزای زندگی بشر است،‌ ‌به طوری كه در تمامی ابعاد زندگی كاری و شخصی افراد، حضور پررنگ رایانه‌ها را‌ ‌می‌توان دید. آیا می‌توانیم تصور كنیم، روزی را شب كنیم، بدون اینكه با رایانه سروكار داشته باشیم. تصور این مطلب برای خیلی از ما غیرممكن است. رایانه باعث سرعت‌ ‌بخشیدن به بسیاری از كارها می‌شود و انجام بعضی كارها بدون وجود آن ناممكن به‌ ‌نظر می‌رسد.
بسیاری از ما شغلمان در ارتباط كامل با رایانه است و مجبوریم ساعت‌ها‌ ‌پشت آن بنشینیم یا حتی بعد از برگشتن از كار، در منزل به سراغ رایانه شخصی‌مان‌ ‌می‌رویم. گرچه عده‌ای معتقدند برای بسیاری از افراد، كار با رایانه به یك عادت تبدیل شده است اما به نظر می‌رسد اغلب اوقات استفاده از رایانه یك ضرورت است‌.‌ با این همه، استفاده نادرست از رایانه باعث بروز مشكلات و عوارض ناخواسته‌ای‌ ‌می‌شود در حالی كه می‌ توان با رعایت نكات ساده از این عوارض پیشگیری كرد‌. ‌برخی مشكلات و عوارض ناشی از كار با رایانه عبارتند از:
● مشكلات بینایی
مشكلات بینایی از شایع‌ترین مشكلاتی است كه در اثر كار زیاد با رایانه ایجاد می‌شود؛ مانند درد‌ در چشم، ‌سرخی و سوزش چشم و آب‌ریزش آن، دوبینی، احساس تاری دید كه به كاهش قدرت بینایی، خستگی، درد چشم و سردرد منجر می شود. چشم‌های انسان عادت دارند بسیار راحت روی اشیای دور و نزدیك متمركز شوند؛ به همین دلیل، احتمال خستگی ماهیچه‌های چشمی كه روی كاغذ و صفحه مانیتور متمركز می‌شوند وجود دارد.
همچنین ماهیچه‌های دیگر چشم، از تغییرات نور یا درخشندگی یا از تغییر مسیر دید بین صفحه مانیتور و نوشته های در حال تایپ خسته می شوند و به دلیل جابه‌جایی زیاد كلمات، ‌چشم قدرت تطابق خود را به مرور از دست می دهد. افرادی كه دارای اختلالات انكساری اصلاح نشده هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
● عوارض مفصلی و عضلانی
از دیگر عوارض كار با رایانه، دردهای عضلانی و درد مچ دست و بازوهاست. درد گردن و كمر و در درازمدت، خمیدگی پشت، از عوارض دیگر كار زیاد و طولانی با رایانه است. معمولاً كاربران رایانه ساعدها، دست ها، بازوان، پشت و گردن خود را در حالت ثابت قرار می دهند و این كار باعث وارد شدن فشار زیاد در زمان طولانی، روی ماهیچه‌ها و تاندون‌ها می‌شود و در نهایت، می‌تواند به مشكلات عضلانی و مفصلی منجر شود. در این رابطه، عوامل ارگونومیكی نظیر بار كاری، حركت تكراری، طرز نشستن، زاویه دید، وضعیت میز و صندلی، ارتفاع صفحه كلید و مانیتور، وضعیت نور، سرعت تایپ، نداشتن آرامش روانی و... می‌توانند از عوامل خطرساز باشند.
● مشكلات پوستی
ولتاژ زیاد لامپ تصویر، باعث تولید میدان الكترو استاتیك و بارهای الكتریكی مثبت در سطح خارجی صفحه نمایش می‌شود. در میدان بین بارهای مثبت و صورت اپراتور، گرد و خاك و ذرات در تمامی جهات حركت می كنند. اگر چه میزان گرد و خاك و ذرات بسته به نوع تهویه اتاق، ‌كفپوش و عوامل دیگر تغییر می‌‌كنند اما همیشه وجود دارند.
جریان بارهای مثبت حاصل در این میدان،‌ ممكن است در كسانی كه حساسیت پوستی دارند، باعث خشكی پوست دست و صورت و ترك خوردن آن شود. همچنین بررسی‌هایی صورت گرفته است كه نشان می‌دهد در افرادی كه از حساسیت‌های پوستی شكایت می‌كنند و هنگام كار بیشتر تحت فشار فكری و عصبی قرار دارند، این فشارها و استرس‌ها می‌تواند باعث تغییرات هورمونی مانند تیروكسین (هورمون غده تیروئید) و پرولاكتین (هورمون هیپوفیز قدامی) و همچنین ضایعات پوستی شوند البته عوامل شخصی هم در بروز این ضایعات دخالت دارند.
● استرس و مشكلات عصبی، روانی
حجم كار زیاد در محیط كار می‌تواند منجر به بروز مشكلات روانی شود البته گفتنی است، كار با رایانه افسردگی به همراه نمی‌آورد بلكه حجم زیاد كار در ایجاد استرس روانی نقش دارد.
● تنفس گازهای مضر
بدنه رایانه و نمایشگرها بر اثر گرم شدن، بوی مخصوصی از خود متصاعد می كنند. از جمله این بوها گاز دیوكسین است كه به‌وسیله بدنه رایانه (بر اثر حرارت) و صفحه نمایشگر تولید می‌شود. این مواد به عنوان مواد ضد حریق در بدنه نمایشگر و بردهای رایانه به كار می‌روند. همچنین گاز ازن هنگام كار چاپگر لیزری تولید می‌شود كه به بافت مخاطی بینی، چشم و گلو آسیب می‌رساند. بنابراین، رعایت استانداردهای مربوط در این باره از سوی واردكنندگان یا تولیدكنندگان رایانه ضروری به‌نظر می‌رسد.
● پیشگیری بهتر از درمان
باید اذعان كرد، كار با رایانه كسی را بیمار نكرده و عوارضی به همراه نمی‌آورد بلكه رفتارهای ناصحیح و غیراصولی، درجه تاثیرپذیری منفی را در كار با رایانه افزایش می‌دهد و شخص را دچار عوارض مختلف می كند. رعایت اصول بهداشت كار، شرط درست و صحیح كار با رایانه است كه در اینجا به برخی از این اصول اشاره می‌كنیم:
▪ كسانی كه با رایانه كار می‌كنند، زمان استخدام و شروع به كار و سپس به طور سالانه (در قالب معاینات دوره‌ای) باید از سوی متخصصان چشم یا بینایی‌سنجی مورد معاینه و آزمایش‌های لازم قرار گیرند.
▪ در معاینات قبل از استخدام و دوره‌ای، باید به عوارض و بیماری‌های مفصلی و عضلانی توجه شود و كاركنانی كه به دردهای مفصلی، كمردرد، شانه‌درد و... مبتلا شده‌اند، باید به سرعت به پزشك طب كار یا سایر متخصصان مراجعه كنند.
▪ محدودیت كار با رایانه نباید فراموش شود و لازم است با استراحت‌های كوتاه‌مدت بین كار همراه باشد. متخصصان توصیه می كنند برای هر یك ساعت كار مداوم، ‌۱۵ دقیقه استراحت درنظر گرفته شود. هنگام استراحت بین كار بایستید، قدم بزنید و فكر خود را به موضوعات دیگر متمركز كنید. ماهیچه‌های خود را شل و سپس آنها را بكشید و وضعیت آنها را تغییر دهید.
نرمش هنگام استراحت و بین كار سودمند است. برای رفع خستگی می توان از حركات كششی استفاده كرد. به منظور كاهش خستگی چشم باید هر چند مدت یك بار به نقطه ای در فواصل دور نگاه كنید. هنگام كار با رایانه اگر بدن كشیده باشد و سر بالا نگاه داشته شود و شانه ها آویزان باشد، بالاتنه در راحت‌ترین حالت قرار خواهد گرفت، چرا كه بد نشستن انجام كار را سخت تر كرده، منجر به خستگی ماهیچه ها و ایجاد عوارض می‌شود.
▪ روشنایی محل كار باید مخلوطی از نورسفید و زرد باشد و ترجیحاً از لامپ مهتابی استفاده شود و شدت آن حدود ۳۰۰ لوكس باشد. میز كار باید طوری قرار گیرد كه روشنایی لامپ‌های سقف در طرفین قرار گیرد. از قرار دادن میز در محلی كه نور لامپ مستقیماً در برابر كاربر است، باید خودداری شود. زمان استفاده از روشنایی طبیعی نیز نباید صفحه مانیتور در برابر پنجره قرار گیرد.
▪ برای به حداقل رساندن فشار بر گردن و كمر، استفاده از گیره‌ اوراق یا كاغذ گیر لازم است. دمای ۱۹ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد و رطوبت حدود ۵۰ درصد برای هوای اتاق كار مناسب است. به منظور رفع آثار سوء گازهای تولید شده از رایانه و تجهیزات جانبی، بهتر است با باز كردن در و پنجره یا تعبیه دستگاه تهویه، هوای اتاق به طور مرتب عوض شود.
شهره رضایی
منبع : روزنامه سلامت


همچنین مشاهده کنید