جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

پلی‌ سیتمی‌


پلی‌ سیتمی‌
● شرح بیماری
پلی‌ سیتمی‌ افزایش‌ تعداد گلبول‌های‌ قرمز خون‌. این‌ اختلال‌ بیشتر در بزرگسالان‌ بالای‌ ۵۰ سال‌ بروز می‌کند (ولی‌ محدوده‌ سنی‌ آن‌ ۹۰-۱۵ سال‌ است‌) و در آقایان‌ شایع‌تر است‌. این‌ بیماری‌ سه‌ نوع‌ دارد:
۱) پلی‌ سیستمی‌ ثانویه‌ (پلی‌ سیستمی‌ واکنشی‌)، که‌ عارضه‌ای‌ از بیماری‌ یا عواملی‌ غیر از اختلالات‌ سلول‌های‌ خون‌ است‌.
۲) پلی‌ سیستمی‌ استرسی‌
۳) پلی‌ سیستمی‌ کاذب‌ که‌ به‌ کاهش‌ حجم‌ پلاسمای خون‌ مربوط‌ می‌باشد.
● علایم‌ شایع‌
▪ برخی‌ بیماران‌ هیچ‌ علامتی‌ ندارند. سایر بیماران‌ ممکن‌ است‌ دارای‌ هر یک‌ از علایم‌ زیر باشند:
الف) خستگی‌؛ سردرد؛ خواب‌ آلودگی‌؛ منگی‌
ب) خارش‌ یا پرخونی‌ پوست‌
ج) بزرگی‌ طحال
د) خونریزی‌ بدون‌ توجیه‌
● علل‌
▪ پلی‌سیستمی‌ حقیقی‌: ناشناخته‌
▪ پلی‌ سیستمی‌ ثانویه‌: بیماری‌های‌ مادرزادی‌ قلب‌، بیماری‌های‌ مزمن‌ ریه، کشیدن‌ سیگار معمولی‌ یا سیگار برگ‌، زندگی‌ در ارتفاعات‌ بالا
▪ پلی‌سیستمی‌ استرس‌: مصرف‌ داروهای‌ ادرارآور، استعمال‌ دخانیات‌، کم‌ آبی‌ بدن‌
● عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
▪ استعمال‌ دخانیات‌
▪ بیماری‌های‌ قلبی‌ یا ریوی‌
▪ استرس
▪ سابقه‌ خانوادگی‌ پلی‌سیستمی‌
● پیشگیری‌
▪ پلی‌سیستمی‌ حقیقی‌ در حال‌ حاضر قابل‌ پیشگیری‌ نیست‌.
▪ پیشگیری‌ از پلی‌سیستمی‌ ثانویه‌ یا پلی‌سیستمی‌ استرس‌: خودداری‌ از استعمال‌ دخانیات‌ جلوگیری‌ از کم‌ آبی‌ بدن‌ اقدام‌ به‌ درمان‌ طبی‌ بیماری‌های‌ قلبی‌ یا ریوی‌
● عواقب‌ مورد انتظار
▪ پلی‌سیستمی‌ حقیقی‌ غیر قابل‌ علاج‌ است‌ ولی‌ علایم‌ آن‌ با درمان‌ قابل‌ کنترل‌ است‌. متوسط‌ مدت‌ زنده‌ ماندن‌ بیماران‌ با درمان‌ ۱۵-۷ سال‌ است‌؛ حتی‌ برخی‌ بیماران‌ ممکن‌ است‌ ۲۰ سال‌ یا بیشتر نیز زنده‌ بمانند.
▪ سایر انواع‌ پلی‌سیستمی‌ با برطرف‌ کردن‌ علت‌ زمینه‌ای‌ قابل‌ درمانند.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ تشکیل‌ لخته‌ درون‌ وریدها یا شریان ها
▪ نقرس
▪ سکته مغزی
▪ حمله‌ قلبی‌
▪ زخم‌ گوارش‌
▪ سنگ کلیه
▪ لوسمی‌(نوعی‌ سرطان‌ خون‌)
● درمان‌
الف) اصول‌ کلی‌
▪ بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ مغز استخوان و خون‌ (شمارش‌ گلبول‌های‌ قرمز خون‌، اندازه‌گیری‌ هماتوکریت)، اشعه‌نگاری‌ کلیه ها و بررسی‌ گلبول‌های‌ قرمز با کروم رادیواکتیو باشد.
▪ مراحل‌ درمانی‌ بر اساس‌ وضعیت‌ هر بیمار متفاوت‌ بوده‌ و به‌ سن‌ بیمار، مدت‌ بیماری‌، نوع‌ پلی‌سیتمی‌، عوارض‌، و فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بیماری‌ بستگی‌ دارد.
▪ مراحل‌ درمانی‌ احتمالی‌ برای‌ حفظ‌ هماتوکریت‌ در نزدیک‌ محدوده‌ طبیعی‌ و جلوگیری‌ از تشکیل‌ لخته‌ یا خونریزی‌ عبارتند از: فصد (گرفتن‌ خون‌ اضافی‌ بدن‌ از طریق‌ ورید)؛ درمان‌ رادیو ایزوتوپ؛ و دارو درمانی‌. درمان‌ انتخاب‌ شده‌ بستگی‌ به‌ علایم‌ و پاسخ‌ به‌ درمان‌ دارد. در مواردی‌ ممکن‌ است‌ به‌ بیش‌ از یک‌ نوع‌ درمان‌ نیاز باشد.
ب) داروها
▪ آسپیرین برای‌ جلوگیری‌ از لخته‌ شدن‌ خون‌ و کاهش‌ احتمالی‌ سکته مغزی یا حمله‌ قلبی‌ ممکن‌ است‌ توصیه‌ گردد.
▪ فسفر رادیواکتیو سیتوتوکسیک‌
▪ آلوپورینول برای‌ کاهش‌ دادن‌ سطح‌ بالای‌ اسید اوریک
▪ داروهای‌ ضد خارش‌
▪ داروهای‌ مهار کننده‌ گرنده‌ H۲ یا داروهای‌ ضد اسید برای‌ مهار تولید بیش‌ از حد اسید معده‌
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ پس‌ از درمان‌، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ طبیعی‌ خود را هر چه‌ سریعتر از سر بگیرید.
د) رژیم‌ غذایی‌
▪ رژیم‌ خاصی‌ نیازی‌ نیست‌. برای‌ حفظ‌ مایعات‌ بدن‌ در حد مطلوب‌ هر دو ساعت‌ ۲۵۰ سی‌سی‌ مایعات‌ بنوشید.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان دارای‌ علایم‌ پلی‌سیستمی‌ باشید.
▪ بروز علایمی‌ که‌ نشانه‌ عوارض‌ پلی‌سیستمی‌ هستند.
▪ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممکن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.
منبع : شبکه رشد


همچنین مشاهده کنید