جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

پانکراتیت


پانکراتیت
● شرح بیماری
پانکراتیت‌ التهاب‌ لوزالمعده. پانکراتیت‌ مزمن‌ معمولاً در پی‌ حملات‌ مکرر پانکراتیت‌ حاد بروز می‌کند زیرا لوزالمعده‌ در بین‌ حملات‌ کاملاً بهبود نمی‌یابد. لوزالمعده‌ در جریان‌ این‌ عارضه‌، به‌ تدریج‌ توانایی‌ خود در تولید آنزیم های‌ هضم‌کننده‌ و هورمون‌های‌ لازم‌ برای‌ سلامت‌ بدن‌ را از دست‌ می‌دهد.
● علایم‌ شایع‌
الف) پانکراتیت‌ حاد شدید:
▪ درد شکمی‌ شدید
▪ استفراغ‌
▪ تورم‌ و نفخ‌ شکم‌
▪ تب
▪ درد عضلانی‌
▪ افت‌ فشارخون‌
ب) پانکراتیت‌ مزمن‌:
▪ درد پایدار خفیف‌ تا شدید اغلب‌ پس‌ از غذا، در قسمت‌ فوقانی‌ شکم‌ که‌ گاهی‌ به‌ پشت‌ یا سراسر شکم‌ انتشار دارد. این‌ درد ممکن‌ است‌ حالت‌ مبهم‌، سوزشی‌، مالشی‌ یا خنجری‌ داشته‌ باشد. دوره‌های‌ درد ممکن‌ است‌ روزها یا هفته‌ها به‌ طول‌ بینجامد ولی‌ به‌ ندرت‌ کمتر از یک‌ روز ادامه‌ دارد.
▪ یرقان (زردی‌ پوست‌ و چشم‌ها) خفیف‌ (گاهی‌)
▪ کاهش‌ وزن‌ سریع‌
● علل‌
▪ اعتیاد به‌ الکل‌
▪ بیماریهای‌ کیسه‌ صفرا یا مجاری‌ صفراوی‌
▪ انسداد مجرای‌ لوزالمعده‌ در اثر سنگ‌، جوشگاه‌ تشکیل‌ شده‌ در اثر التهاب‌ یا رشد آهسته‌ سرطان (به‌ ندرت‌)
▪ آسیب‌ شکمی‌
▪ عفونت های ویروسی
▪ بالا بودن‌ چربی‌های‌ خون
▪ تومورها
▪ داروها
▪ ضربه‌ یا جراحی‌ شکم‌
● عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر
▪ تغذیه‌ نامناسب‌؛ چاقی
▪ سوءمصرف‌ الکل
▪ مصرف‌ داروهایی‌ نظیر داروهای‌ گروه‌ سولفا، آزاتیوپرین، کلروتیازید یا داروهای‌ کورتونی‌
● پیشگیری‌
▪ عدم‌ مصرف‌ الکل
● عواقب‌ مورد انتظار
▪ پانکراتیت‌ حاد اغلب‌ با مراقبت‌های‌ ویژه‌ قابل‌ علاج‌ است‌. درمان‌ عبارتست‌ از دادن‌ استراحت‌ کامل‌ به‌ لوله‌ گوارش‌ و برقراری‌ تغذیه‌ وریدی‌. پانکراتیت‌ حاد در ۵% موارد به‌ درمان‌ پاسخ‌ نداده‌ و در نهایت‌ کشنده‌ است‌. پانکراتیت‌ مزمن‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها باعث‌ حملات‌ مکرر پانکراتیت‌ حاد گردد.
● عوارض‌ احتمالی‌
▪ دیابت شیرین
▪ کمبود مزمن‌ کلسیم
▪ عفونت‌ ثانویه‌ باکتریایی‌ لوزالمعده‌
▪ خونریزی‌ شدید و تخریب‌ لوزالمعده
▪ تشکیل‌ کیست‌ یا آبسه‌ در لوزالمعده‌
● درمان‌
الف) اصول‌ کلی‌
▪ بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌های‌ خون‌ و ادرار، اسکن‌ رادیوایزوتوپ‌، رادیوگرافی‌ شکم‌، سی‌تی‌ اسکن‌ یا سونوگرافی‌ لوزالمعده‌، و آندوسکوپی‌ باشد
▪ در پانکراتیت‌ حاد معمولاً بستری‌ کردن‌ بیمار در بیمارستان‌ برای‌ تجویز مایعات‌ وریدی‌، کنترل‌ درد و استفراغ‌، و اصلاح‌ اختلالات‌ متابولیسمی‌ (جبران‌ کمبود کلسیم‌ و منیزیوم‌) لازم‌ است‌. جراحی‌ ممکن‌ است‌ در موارد وجود سنگ‌های‌ صفراوی‌، زخم‌ معده‌ سوراخ‌ شده‌، یا تخلیه‌ منبع‌ عفونت‌ لازم‌ باشد.
▪ درمان‌ پانکراتیت‌ مزمن‌ ممکن‌ است‌ به‌ طور سرپایی‌ با تجویز داروها، تنظیم‌ رژیم‌ غذایی‌، و منبع‌ مصرف‌ الکل‌ صورت‌ گیرد
ب) داروها
▪ مسکن ها
▪ آنزیم های‌ هضم‌کننده‌ غذا که‌ لوزالمعده آسیب‌ دیده‌ قادر به‌ تولید آنها نیست‌.
▪ آنتی بیوتیک ها، در صورت‌ بروز عفونت‌ باکتریایی‌
▪ داروهای‌ مهارکننده‌ اسید معده‌
▪ انسولین، در صورت‌ وجود دیابت
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
▪ در پانکراتیت‌ حاد، استراحت‌ در بستر یا، اگر در حالت‌ نشسته‌ راحت‌تر هستید، استراحت‌ به‌ حالت‌ نشسته‌ برروی‌ صندلی‌ توصیه‌ می‌شود. با برطرف‌ شدن‌ علایم‌، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ طبیعی‌ خود را به‌ تدریج‌ از سر بگیرد. در پانکراتیت‌ مزمن‌ محدودیتی‌ از نظر فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری وجود ندارد.
د) رژیم‌ غذایی‌
▪ رژیم‌ کم‌ چربی‌ به‌ صورت‌ وعده‌های‌ کم‌ حجم‌ و متعدد توصیه‌ می‌شود. مصرف‌ الکل را به‌ کلی‌ قطع‌ کنید.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان دارای‌ علایم‌ پانکراتیت‌ حاد باشید.
▪ بروز موارد زیر در حین‌ یا پس‌ از درمان‌:
الف) یرقان (زردی‌ پوست‌ و چشم‌ها)
ب) تب‌ ۳/۳۸ درجه‌ سانتیگراد یا بالاتر
ج) کاهش‌ وزن‌ مداوم‌
د) علایم‌ کمبود کلسیم نظیر انقباضات‌ عضلانی‌ یا تشنج.
منبع : شبکه رشد


همچنین مشاهده کنید