جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


بازگشت پیترپن


بازگشت پیترپن
جرالدین مك كافرین: جی.ام.بری می گفت پس از اتمام دوران كودكی زندگی دیگر ارزشی ندارد، اما من می گویم كه دارد.
به تازگی تعداد قابل ملاحظه ای كتاب جدید به عنوان دنباله ای بر داستان مشهور «پیتر پن» در اروپا و آمریكا عرضه شده اند. این در حالی است كه تنها نسخه رسمی و صاحب مجوز در این ارتباط كتابی است كه جرالدین مك كافرین نویسنده زن انگلیسی نوشته و نام آن را «پیترپن در لباس سرخ» گذاشته است.
اگر می گوییم رسمی، به این معنا است كه مك كافرین از سوی ناشران و وابستگان به طور رسمی برای نوشتن دنباله ای بر داستان اوری ژینال پیترپن (محصول ۱۹۱۱) انتخاب شده و هیچ مشكل قضایی و حقوقی هم در راهش قرار نداشته حال آن كه سایر دنباله های عرضه شده در مهر و آبان ماه نسخه هایی بدون اجازه و پی آمد دخول بدون اجازه انتشاراتی ها و نویسنده های متعدد در سوژه پیترپن بوده است. به این ترتیب پسر مشهوری كه براساس قصه اصلی هرگز بزرگ نمی شود و در مقابل چنین چیزی مقاومت می كند، در كمترین فاصله تا شروع سال ۲۰۰۷ باز هم خبرساز شده است و این در حالی است كه پیترپن لااقل به لحاظ سال انتشارش در فاصله ای نه چندان دور، ۱۰۰ساله خواهد شد. این كه خانم مك كافرین در دنباله رسمی ماجرای پیترپن چه بلایی بر سر او آورده و وی را به كدامین سو می برد، در عین این كه برای هواداران این قصه كلاسیك كودكانه مهم است، اما این نكته به واقع زیرسایه مسأله انتشار همزمان دنباله های غیررسمی در هفته های اخیر رفته و اهمیت ادبی و مالی خود را از دست داده است.
در حال حاضر تملك كپی رایت و حق برداشت از روی داستان پیترپن با یك كلینیك و نهاد به نام گریت اورموند در لندن است و این بنیاد امیدوار است تا پایان سال ۲۰۰۷ (۱۱ دی ۸۶) هر میزان سودی كه در ارتباط با این كتاب جدید و همچنین تجدید چاپ داستان اوری ژینال برایش متصور است به جیب بزند، زیرا حق كپی رایت مذكور در آن تاریخ در سطح جامعه اروپا پایان می یابد و اطمینانی نیست كه قابل تجدید و تمدید در آ ن زمان باشد.
با این حال در روزهای اخیر آن قدر نسخه های غیررسمی و تأیید نشده و فاقد مجوز از داستان پیترپن در سطح اروپا چاپ شده است كه گریت اورموند نمی تواند بابت آن و پولدارترشدن رقبای (ولو غیرقانونی ) خود ابراز نگرانی و تأسف نكند. از همه بدتر آن كه در كشوری مثل آمریكا هیچ قدرتی برای لغو انتشار این كتاب ها و وسیله و امكانی جهت متوقف كردن اقدامهای ناشران در این خصوص وجود ندارد.
حتی كمپانی والت دیسنی كه كار و مشغله اولش ساخت فیلم های سینمایی ـ عمدتاً كارتونی ـ است ، به تازگی داستان تازه ای را انتشار داده كه خواننده ها را به سالهای قبل از وقوع داستان اولیه پیتر پن می برد و به جای این كه دنباله ای برآن باشد ، مقدمه ای بر كاراكترها و قصه مربوطه است. این كتاب «پیتر و صیادان ستاره ها» نامگذاری شده است. این پایان تلاش دیسنی در این زمینه نبوده و به فاصله زمانی كمی بعد از انتشار كتاب مذكور، یك قصه دیگر هم به نام «پیتر و دزدهای سایه» روی دكه ها رفته كه براساس ماجراهای پیترپن و یك نوع واریاسون و اقتباسی از آن است.
همه این مسائل و وجود این رقبای قدرتمند (ولو غیررسمی)، خشم مك كافرین و ناشران كتاب رسمی او را برانگیخته است. وی می گوید: «كار آنها شرم آور است زیرا اولاً مجوزی برای چاپ این داستان ها ندارند و تنها كسی كه می توانسته است ادامه ای بر داستان پیترپن بنویسد من هستم و دوماً آنها داستان اولیه را به شكلی غیرمنطقی پیچ و تاب داده و از آن عدول كرده اند و این خودش نوعی خطا است. البته كتاب من فروش زیادی داشته است و این می گوید كه مردم تشخیص داده اند كدام كار بهتر و اصیل تر است و این به خودی خود یك پیروزی برای ناشران قانونی و صاحبان مجوز این كار است.»
آن چه مك كافرین انجام داده ، حفظ اكثر كاراكترهای كتاب اوری ژینال در كارش است و به این ترتیب ما یك بار دیگر شخصیت های پیتر، وندی و همچنین بچه های گمشده و تینكربل را مقابل خود می بینیم و محل وقوع اتفاقها نیز مثل كتاب اوری ژینال جایی است كه Never Land و به عبارت بهتر سرزمین هرگز و ناكجاآباد نامیده شده است. حتی كاراكتر مشهور كاپیتان هوك نیز دراین كتاب بازگشته كه از «آدم بد»های مشهور قصه است و رجعت او در حالی شكل می گیرد كه در اواخر قصه اصلی نوشته جان ام بری، این كاراكتر در دهان یك تمساح بزرگ و بنابراین در حال خورده شدن و قطع حیاتش توسط آن حیوان كریه مشاهده می شود(!) و این كه چطور زنده و به صحنه باز می گردد، مسأله ای است كه مك كافرین ۵۵ ساله باید توضیح بدهد.
حامیان این نویسنده كه تا به حال ۱۳۰ كتاب دیگر هم برای كودكان نوشته، می گویند او دراین اثر جدید حالات و گرایش كاراكترهای اصلی كتاب پیترپن را حفظ كرده و به همان روال استمرار بخشیده حال آن كه سایر كتب جدید سعی داشته اند آدم ها و جنبه های بد كتاب بری را عمده و آن نكات را بزرگتر كنند و وجوه روشن و سفید را زیر سایه قرار دهند. مك كافرین كه طی هفته های اخیر دست كم ۵۰ مصاحبه قابل ذكر با رسانه های اروپایی و آمریكایی داشته و از ابتدای آبان ماه یك تور و سفر تبلیغاتی هم در برخی ایالات آمریكا به قصد تبلیغ پیرامون كتاب «پیترپن در لباس سرخ» داشته است، می گوید:«وجوه تیره در كاراكتر پیترپن و اطرافیان او همیشه وجود داشته و نظر مرا هم جلب كرده اند، اما من سعی داشته ام از تشریح و بسط آن خودداری و برعكس روی نقاط مثبت مانور كنم. مسأله این است كه دنباله ای بر ماجرای پیترپن باید به گونه ای باشد كه انتظارات میلیونها آدم در سطح دنیا را برآورده كند و فقط تأمین كننده سلایق شخصی نباشد.»
با این حال داستان «پیترپن در لباس سرخ» ما را به ۲۰ سال بعد از تاریخ وقوع رخدادهای كتاب اول می برد و اگر خود پیترپن همچنان بزرگ نمی شود و كماكان كودك می ماند، سایر كودكانی كه در سفر به سرزمین هرگز با وی همراه و همپا بوده اند، طبعاً بزرگ شده اند و حتی كاراكتر «جان طاس» ازدواج كرده و صاحب چندفرزند است، توتلز یك قاضی شده، كرلی به كار پزشكی می پردازد و اسلایت لی نیز با یك زن اسم و رسم دار ازدواج كرده است. جملگی خواب های NeverLand را می بینند كه اغلب آزار دهنده اند.
قطعاً هالیوود نیز در پاییزی كه در حال پیوند خوردن با زمستان ۲۰۰۷ است نسبت به این تحولات تازه بیكار ننشسته و لابد از حالا طرح هایی برای ساخت فیلم های سینمایی تازه ای در باره وضعیت جدید پیتر پن و دوستان وی دارد. اگر بخواهیم مشهورترین نسخه های سینمایی ساخته شده از روی پیترپن را نام ببریم، باید اثری كارتونی با همین نام محصول ۱۹۵۳ و فیلم معروف سال ۱۹۹۱ استیون اسپیلبرگ به نام «هوك» را مطرح كنیم.
در پایان بد نیست بدانید جی ام بری نویسنده داستان اوری ژینال پیترپن هیچگاه قدش از ۱‎/۴۰ متر فراتر نرفت و ازدواجش با یك بازیگر زن به شكست منجر شد و در نهایت چون خودش بچه دار نشد، چند بچه را به فرزندی پذیرفت و همیشه می گفت كه ترجیح می دهد در كنار كودكان باشد و آن را بر زندگی درمیان بزرگسالان ارجح می شمرد. مك كافرین كه چنین مشكل و دیدگاهی نداشته مدعی است در برخی مسائل با آن نویسنده اسكاتلندی هم عقیده است. او می گوید :«من و بری، هر دو فهمیده ایم كه بچه ها به این دنیای ولو خیالی احتیاج دارند. به این كه كودك باشند و ایرادی هم در این قضیه نبینند . آن چه من و بری در موردش تفاهم نداشته ایم ، این است كه او می گفت پس از اتمام كودكی دیگر هیچ چیزی در دنیا و در جریان زندگی ارزش ندارد و من می گویم دارد.»
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید