دیابت،جدیدترین تهدید‌کننده سلامت مردم آسیا

امروزه ده‌ها میلیون آسیایی از بیماری قند (دیابت) رنج می‌برند و این در حالی است كه مطالعات نشان داده‌اند سن ابتلا به این بیماری روزبه‌روز در حال كاهش است، یعنی افراد در جوانی و نوجوانی به این بیماری مبتلا می‌شوند. پزشكان معتقدند بهتر است تمام افراد جامعه درباره این بیماری اطلاعات لازم را داشته باشند، زیرا افزایش سطح آگاهی مردم، موجب پیشگیری از این بیماری و شناخت به موقع افراد بیمار می‌شود.
در این مقاله سعی كرده‌ایم اطلاعات شما را درباره این بیماری كامل‌تر كرده، به زنگ‌خطرها، عوارض دیابت و همچنین باورهای نادرست درباره این بیماری اشاره كنیم.همه ما می‌دانیم دیابت یا بیماری قند در اثر افزایش قند خون ایجاد می‌شود. در بیماری قند، بدن نمی‌تواند از قند موجود در بدن ـ كه حاصل شكسته‌شدن مولكول‌های مواد غذایی است ـ به‌طور مناسب استفاده كند. در این میان، هورمونی به نام انسولین كه از لوزالمعده ترشح می‌شود، رل اساسی را ایفا می‌كند. به این معنا كه انسولین باعث می‌شود سلول‌های بدن اجازه ورود قندخون را به درون خود بدهند و برای سوخت و ساز خود از آن استفاده كنند. بنابراین قند خون در حالت متعادل باقی می‌ماند. در اثر كمبود این هورمون یا عدم پاسخگویی مناسب به آن از سوی سلول‌ها، دیابت ایجاد می‌شود. دیابت انواع مختلفی دارد ولی دو نوع اصلی آن عبارتند از:
● نوع یك: وقتی ایجاد می‌شود كه بدن نمی‌تواند به اندازه كافی انسولین بسازد و معمولا ۱۰-۱۵ درصد دیابتی‌ها به این نوع مبتلا هستند.
● نوع دو: وقتی ایجاد می‌شود كه بدن قادر است تا حدی انسولین بسازد، ولی انسولین‌ نمی‌تواند كارش را به خوبی انجام دهد. این نوع از نوع یك شایع‌تر است و حدود ۸۵-۹۵ درصد دیابتی‌ها به آن مبتلا هستند.
● فاكتورهای خطر دیابت
▪ عوامل مختلفی باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت می‌شوند كه مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
▪ چاقی: اگر وزن شما بیش از اندازه باشد یا دور كمرتان درخانم‌ها بیش از ۸۰ سانتی‌متر و در آقایان بیش از ۹۰ سانتی‌متر باشد، احتمال ابتلا به دیابت در شما افزایش می‌یابد زیرا چربی باعث اشكال در استفاده بدن از انسولین می‌شود و انسولین نمی‌تواند كارش را به‌خوبی انجام دهد.
▪ زندگی بی‌تحرك: تحرك به دو دلیل مانع ابتلا به دیابت می‌شود یكی آنكه سلول‌های عضلانی بیشتر از سلول‌های چربی قادر به پاسخگویی به انسولین هستند (چون در حین ورزش چربی بدن كاهش می‌یابد و سلول‌های عضلانی تقویت می‌شوند و عملكرد انسولین بهتر می‌شود و از طرفی فعالیت باعث سوخته‌شدن قند می‌شود بنابراین باز هم قندخون كاهش می‌یابد.
▪ سابقه خانوادگی: اگر یكی از بستگان درجه اول شما مثل والدین و خواهر و برادر مبتلا به دیابت هستند خطر ابتلا به دیابت در شما افزایش می‌یابد.
▪ سن: در سن بالای ۴۰ سال خطر بیشتری برای دیابت وجود دارد كه البته در بعضی نژادها سنین پایین‌تر هم ذكر شده است. درباره سن این واقعیت نه چندان خوشایند وجود دارد كه هرچه سن افزایش می‌یابد، احتمال ابتلا به دیابت بیشتر می‌شود یعنی حتی یك فرد مسن لاغر نیز مستعد ابتلا به دیابت است. دلیل آن را دانشمندان این‌گونه توجیه می‌كنند كه لوزالمعده انسان با افزایش سن مثل انسان پیر می‌شود و انسولین را به خوبی دوران جوانی تولید نمی‌كند و علاوه بر این، سلول‌های بدن هم به خوبی گذشته به انسولین پاسخ نمی‌دهند.
▪ نژاد: بررسی‌ها نشان داده است كه برخی نژادها مستعدتر از بقیه برای ابتلا به دیابت هستند.
▪ خوردن غذاهای نامناسب: ۹۰ درصد افراد مبتلا به دیابت نوع دو، وزن بیش از اندازه دارند و خوردن چربی زیاد، عدم استفاده كافی از غذاهای دارای فیبر و خوردن زیاد غذاهای حاوی كربوهیدرات ساده، همه باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت می‌شود. بنابراین داشتن رژیم غذایی مناسب هم در زمینه پیشگیری و هم جلوگیری از پیشرفت دیابت به‌خصوص نوع دو موثر است.
▪ فشارخون و كلسترول بالا: این دو عامل معمولا از ریسك‌فاكتورهای عمده اكثر بیماری‌ها هستند كه قطعا دیابت را هم شامل می‌شود. این عوامل نه تنها به عروق قلبی شما صدمه می‌زنند بلكه در كنار مواردی مثل چاقی، رژیم پرچربی و ورزش نكردن باعث افزایش احتمال بیماری‌های قلب، سكته‌ و دیابت می‌شوند.
▪ سابقه دیابت حاملگی: خانمی كه در حاملگی‌های قبلی خود مبتلا به دیابت حاملگی‌ شده، خطر ابتلا به دیابت در او افزایش می‌یابد.
▪ اختلال در آزمایش‌های قبلی: اگر در آخرین آزمایش قندی كه از شما گرفته شده، به شما گفته شده كه مبتلا به اختلال تحمل گلوكز هستید و شما را به پیگیری تشویق كرده‌اند، باید اقدامات پیشگیرانه را آغاز و با پزشك خود مشورت كنید.

منبع : روزنامه سلامت