جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا
قرآن مجید در دلالتخود مستقل است
قرآن مجید كه از سنخ كلام است مانند سایر كلامهای معمولی از معنی مراد خود كشف میكند و هرگز در دلالتخود گنگ نیست و از خارج نیز دلیلی وجود ندارد كه مراد تحت اللفظی قرآن جز آنست كه از لفظ عربیش فهمیده میشود.
اما اینكه خودش در دلالتخود گنگ نیست زیرا هر كس بلغت آشنائی داشته باشد از جملات آیات كریمه معنی آنها را آشكارا میفهمد چنانكه از جملات هر كلام عربی دیگر معنی میفهمد.
علاوه بر این بآیات بسیاری از قرآن برمیخوریم كه در آنها طائفه خاصی را مانند بنی اسرائیل و مؤمنین و كفار و گاهی عموم مردم را متعلق خطاب قرار داده مقاصد خود را بایشان القاء میكند (۱) یا با آنان باحتجاج میپردازد یا بمقام تحدی برآمده از ایشان میخواهد كه اگر شك و تردید دارنددر اینكه قرآن كلام خداست مثل آن را بیاورند و بدیهی است كه تكلم با مردم با الفاظی كه خاصیت تفهیم را واجد نیست معنی ندارد و همچنین تكلیف مردم بآوردن مثل چیزی كه معنی محصلی از آن فهمیده نمیشود قابل قبول نیست.
علاوه بر این خدای متعال میفرماید: «افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها» (۲) ترجمه:آیا قرآن را تدبر-پی گیری آیات با تامل-نمیكنند یا بدلهائی قفلهاشان زده شده) و میفرماید: «افلا یتدبرون القرآن و لو كان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا كثیرا» (۳) ترجمه آیه گذشت) .
دلالت آیهها بر اینكه قرآن تدبر را كه خاصیت تفهم را دارد میپذیرد و همچنین تدبر اختلافات آیات را كه در نظر سطحی و ابتدائی پیش میآید حل میكند روشن است و بدیهی است كه اگر آیات در معانی خودشان ظهوری نداشتند تامل و تدبر در آنها و همچنین حل اختلافات صوری آنها بواسطه تامل و تدبر معنی نداشت.
و اما اینكه راجع بنفی حجیت ظواهر قرآن دلیلی از خارج نیست زیرا چنین دلیلی وجود ندارد.
جز اینكه برخی گفتهاند در تفهیم مرادات قرآن ببیان تنها پیغمبر اكرم (ص) یا ببیان آنحضرت و بیان اهل بیت گرامش باید رجوع كرد.
ولی این سخن قابل قبول نیست زیرا حجیتبیان پیغمبر اكرم (ص) و امامان اهل بیت (ع) را تازه از قرآن باید استخراج كرد و بنابر این چگونه متصور است كه حجیت دلالت قرآن ببیان ایشان متوقف باشد بلكه در اثبات اصل رسالت و مامتباید بدامن قرآن كه سند نبوت است چنگ زد.
و البته آنچه گفته شد منافات ندارد با اینكه پیغمبر اكرم (ص) وائمه اهل بیت (ع) عهدهدار بیان جزئیات قوانین و تفاصیل احكام شریعت-كه از ظواهر قرآن مجید بدست نمیآید-بودهاند.
و همچنین سمت معلمی معارف كتاب را داشتهاند چنانكه از آیات ذیل در میآید: «و انزلنا الیك الذكر لتبین للناس ما نزل الیهم» (۴) ترجمه:و فرو فرستادیم بتو ذكر-قرآن-را برای اینكه آنچه را بمردم نازل شده برایشان بیان و روشن كنی) . «و ما آتاكم الرسول فخذوه و مانها كم عنه فانتهوا» (۵) ترجمه:آنچه را پیغمبر برای شما آورد یعنی امر كرد بگیرید و بپذیرید و آنچه از آن نهی كرد خودداری كنید) «و ما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله» (۶) ترجمه:ما هیچ پیغمبری را نفرستادیم مگر برای اینكه باذن خدا اطاعتش كنند) . «هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و یزكیهم و یعلمهم الكتاب و الحكمهٔ» (۷) ترجمه:خدا است آنكه در میان جماعت امی از خودشان پیامبری برانگیخت كه آیات خدا را بر ایشان تلاوت میكند و آنان را تزكیه مینماید، و بر ایشان كتاب و حكمت را تعلیم میدهد) .
بموجب این آیات پیغمبر اكرم (ص) مبین جزئیات و تفاصیل شریعت و معلم الهی قرآن مجید میباشد و بموجب حدیث متواتر ثقلین پیغمبر اكرم ائمه اهل بیت را در سمتهای نامبرده جانشینان خود قرار داده است.و این مطلب منافات ندارد باینكه دیگران نیز با اعمال سلیقهای كه از معلمین حقیقی یاد گرفتهاند مراد قرآن مجید را از ظواهر آیاتش بفهمند.
●معنی حجیتبیان پیغمبر (ص) و ائمه (ع)
بدلالتخود قرآن مجید بیان پیغمبر اكرم (ص) و اهل بیت گرامش-چنان كه در فصول سابقه گذشت-در تفسیر آیات قرآنی حجیت دارد.
این حجیت در مورد قول شفاهی و صریح پیغمبر اكرم (ص) و ائمه اهل بیت و همچنین در اخبار قطعیهٔ الصدور كه بیان ایشان را حكایت میكند روشن است.
ولی خبر غیر قطعی كه در اصطلاح خبر واحد نامیده میشود و حجیت آن در میان مسلمین مورد خلاف است منوط بنظر كسی است كه بتفسیر میپردازد، در میان اهل سنت نوعا بخبر واحد كه در اصطلاح صحیح نامیده میشود مطلقا عمل میكنند و در میان شیعه آنچه اكنون در علم اصول تقریبا مسلم است اینست كه خبر واحد موثوق الصدور در احكام شرعیه حجت است و در غیر آنها اعتبار ندارد برای تحقیق مسئله بعلم اصول باید مراجعه كرد.
نویسنده: استاد علامه طباطبایی (رض)
۱- امثال یا ایها الذین كفروا و یا اهل الكتاب و یا بنی اسرائیل و یا ایها الناس كه بسیار است.
۲- سوره محمد آیه ۲۴
۳- سوره نساء آیه ۸۲
۴- سوره نحل آیه ۴۴
۵- سوره حشر آیه ۷
۶- سوره نساء آیه ۶۴
۷- سوره جمعه آیه ۲.
۱- امثال یا ایها الذین كفروا و یا اهل الكتاب و یا بنی اسرائیل و یا ایها الناس كه بسیار است.
۲- سوره محمد آیه ۲۴
۳- سوره نساء آیه ۸۲
۴- سوره نحل آیه ۴۴
۵- سوره حشر آیه ۷
۶- سوره نساء آیه ۶۴
۷- سوره جمعه آیه ۲.
منبع : حوزه
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
اصفهان ایران انفجار حمله ایران به اسرائیل ایران و اسرائیل استان اصفهان گشت ارشاد حسین امیرعبداللهیان حجاب ارتش جمهوری اسلامی ایران دولت وعده صادق
سیل زلزله تهران هواشناسی ترکیه قتل سیلاب فضای مجازی قوه قضاییه شهرداری تهران دبی سازمان هواشناسی
فرودگاه قیمت خودرو قیمت طلا بانک مرکزی بازار خودرو خودرو قیمت دلار ایران خودرو تورم بورس حقوق بازنشستگان قیمت سکه
تلویزیون سینمای ایران کتاب دفاع مقدس تئاتر سریال موسیقی
رژیم صهیونیستی فلسطین غزه آمریکا جنگ غزه سازمان ملل عملیات وعده صادق روسیه چین اسراییل طوفان الاقصی حماس
پرسپولیس فوتبال استقلال صنعت نفت آبادان لیگ برتر لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بازی منچسترسیتی بارسلونا کشتی فرنگی سپاهان
هوش مصنوعی گوگل سامسونگ فناوری تلگرام تبلیغات آیفون اپل وزیر ارتباطات
سازمان غذا و دارو خواب چاقی پزشک چای پیاده روی