گشنیز Coriander

گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است . در بیشتر نقاط ایران نیز می روید . از زمانهای قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است .
بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماریهای مختلف از آن استفاده می كرده است . در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می كردند .
گشنیز گیاهی است علفی و یكساله ، برنگ سبز كه ارتفاع آن تا ۸۰ سانتیمتر نیز می رسد . برگهای آن به دو شكل ظاهر می شود آنهائی كه در قاعده ساقه وجود دارد بشكل دندانه دار و دیگری در طول ساقه كه باریك و نخی شكل می باشند .
قسمت مورد استفاده گیاه ، ساقه و برگ و میوه آن است . میوه گشنیز گرد و برنگ زرد می باشد . بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریبا بد بو است ولی بر اثر خشك شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود . حتی نام لاتین گشنیز از لغت یونانی Korio مشتق شده كه به معنی بد بو است .
● تركیبات شیمیایی:
▪ در یكصد گرم گشنیز مواد زیر وجود دارد
▪ آب ۷/۵ گرم
▪ مواد چرب ۱۵ گرم
▪ سلولز ۳۸ گرم
▪ اسانس ۱ گرم
▪ اسید اگزالیك ۱۲ میلی گرم
▪ كلسیم ۱۷۰ میلی گرم
▪ ویتامین آ ۲۰۰ واحد
▪ ویتامین ث ۵۰ میلی گرم
مواد جرب گشنیز مركب از اسید اولئیك ، اسید پالمتیك ، اسید لینولئیك و اسید پتروسه لینیك است .
در برگهای خشك گشنیز مقدر زیادی ویتامین A,C یافت می شود .
● خواص داروئی:
▪ خواص طبی گشنیز
گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشك است
● خواص تخم گشنیز بقرا ر زیر است
۱)تخم گشنیز را پودر كرده و با نسبت مساوی با شكر و یا عسل مخلوط كنید برای تقویت بدن بسیار مفید است
۲)معده را تقویت می كند
۳)خوذن تخم گشنیز با غذا به هضم غذا كمك می كند
۴)ادرار آور است
۵)قاعده آور است
۶)كرم های معده و روده را از بین می برد
۷)برای برطرف كردن تب تیفوئید مفید است
۸)خاصیت ضد باكتری درد و بیماریهای عفونی روده را برطرف می كند
۹)تب های نوبه ای را از بین می برد
۱۰)برای نرم كردن سینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده كنید
۱۱)جوشانده تخم گشنیز خواب آور است
۱۲)زكام را برطرف می كند
۱۲)تخم گشنیز شیر را در مادران شیر ده زیاد می كند
۱۳)برای تسكین درد دندان تخم گشنیز بجوید
۱۴)تقویت كننده قلب است
۱۵)جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم گشنیز بوداده اسهال خونی را برطرف می كند
خواص برگ وساقه گشنیز
۱)آّ گشنیز خواب آور است
۲)مسكن و آرام كننده است
۳)مسمومیت های حاصله از مواد پروتئینی را برطرف می كند
۴)با غذا گشنیز بخورید تا از ترش شدن غذا جلوگیری كند
۵)تشنگی را برطرف می كند
۶)طحال را تمیز و تقویت می كند
۷)برای فتق مفید است
۸)برای برطرف كردن بوب بد دهان سوپ گشنیز بخورید
۹)دل درد را برطرف می كند
● طرز استفاده:
▪ فرمول برطرف كردن بواسیر
حدود ۱۰ گرم تخم گشنیز را در ماهی تابه ریخته و بو بدهید تا رنگ آن قهو ه ای شود سپس آنرا پودر كنید و با سركه و یا شراب مخلو ط كرده و چند روز آنراب نوشید تا بواسیر از بین برود
● برای برطرف كردن دندان درد
حدود ۱۰ گرم تخم شگنیز را در چهار لیتر آب ریخته و بگذاریدبجوشد تا حجم آن به یك لیتر برسد آنرا كمی سرد كنید و در دهان مضمضه كنید تا درد دندان برطرف شود
● برای شستن دهان و دندان
یك قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز را در یك لیوان آّ ب جوش ریخته و بمدت ۵ دقیقه دم كنید سپس آنرا برای شستن دهان ، دندان و گلو غرغره كنید
● مضرات :
گشنیزاگر باندازه بكار رود هیج گونه ضرری ندارد ولی مصرف زیاد از حد آن تولید مستی توام با خستگی شدید می كند و گاهی به خوابی عمیق و گنگی و بی حسی منجر می شود .
تخم گشنیز را می توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا ایرانی و یا چینی خریدری كنید . چینی ها گشنیز را جعفری چینی Chinese Parsley می نامند.